Jump to content

गणतन्त्र आयरल्यान्द

विकिपिडिया नं
Éire
आयरल्यान्द
आयरल्यान्दयागु ध्वांय राष्ट्रीय चिं आयरल्यान्दयागु
ध्वांय राष्ट्रीय चिं
म्ये: Amhrán na bhFiann
(Irish for "The Soldier's Song")

आयरल्यान्दयागु नक्सा
आयरल्यान्दयागु नक्सा


राजधानी दब्लिन
53°26′N 6°15′W
तधंगु सहर Dublin
औपचारिक भाय Irish, English
सरकार Republic
 - President Mary McAleese
 - Taoiseach Bertie Ahern
Independence From United Kingdom 
 - Declared 21 January, 1919 
 - Recognised 6 December, 1922 
Accession to EU January 1, 1973
क्षेत्रफल  
 - फुकं 70,273 किमि² (120th)
  (27,133 वर्ग माइल) 
 - लयागु प्रतिशत (%) 2.00
जनसंख्या  
 - 2006 सेन्सस् 4,234,925
 - जनघनत्व 60.3/किमि² (139th)
(147.6/वर्ग माइल) 
कुल ग्राहस्थ उत्पादन (पि पि पि) 2005 एस्टिमेट
 - फुकं $167.75 billion (49th)
 - प्रति छ्यं $40,610 (4th)
मुद्रा Euro ()1 (EUR)
ई क्षेत्र GMT (UTC+0)
 - वर्खा (DST) IST (UTC+1)
इन्टरनेट TLD .ie 2
कलिंग कोड +353
1 Prior to 1999: Irish pound.

2 The .eu domain is also used, as it is shared with other European Union member states.

गणतन्त्र आयरल्यान्द ( आइरिश गेलिक भासय् आयरल्यान्द: Éire [ˈeːɾwə] i वा गणतन्त्र आयरल्याण्ड: Poblacht na hÉireann)उत्तर-पश्चिमी युरोपया आयरल्यान्द टापुयाय ३२गू काउन्टीइ २६ काउन्टीय् दयाच्वंगु छगू देय् ख। थ्व देय्या राजधानी व दकलय् तःधंगु नगर दब्लिन ख। थ्व नगर आयरल्यान्द टापुया पूर्वी भागय् ला। देय्या ५१ लखः ५०द्व मनूत मध्ये करिब २१ लख मनूत ग्रेटर दब्लिन क्षेत्रय् च्वनि। थ्व सार्वभौम राज्यया उत्तरी आयरल्यान्दनाप थःगु छगू जक्क भू-सीमा दु। उत्तरी आयरल्यान्द संयुक्त अधिराज्यया छगू भाग ख। थ्व भू-सीमा त्वताः थ्व देय्यात एटलान्टिक महासागरं घेरेयानातःगु दु धाःसा थ्व देय्या दक्षिणय् केल्टिक सागर, दक्षिण-पूर्वय् सेन्ट जर्ज च्यानल, पूर्वय् आइरिश सागर ला। थ्व छगू एकात्मक,संसदीय गणतन्त्र ख। थ्व देय्या व्यवस्थापिका संसदयात Oireachtas धाइ। थुकिलि छगू ​​क्वसं सदन, Dáil Éireann व छगू च्वसं सदन, सीनाड आइरान; व छम्ह निर्वाचित राष्ट्रपति (Uachtarán) दु। राष्ट्रपति छम्ह विधिवत राष्ट्र प्रमुख जक ख। सरकारया प्रमुखयात तिशक Taoiseach (प्रधानमन्त्री, शाब्दिक अर्थ "मुख्य") धाइ, गुकियात Dáil नं ल्यइ व राष्ट्रपतिं नियुक्ति याइ। तिशकं मेमेपिं सरकारी मन्त्रीत नियुक्ति याइ।

आइरिश स्वतन्त्र राज्य सन् १९२२स एंग्लो-आयरिश सन्धिया लिपा डोमिनियन दर्जा नापं दयावःगु ख। सन् १९३७इ छगू न्हुगु संविधान पारित जुल, गुकिलि थ्व राज्यया नां "आयरल्यान्द" तल व प्रभावकारी रुपं गणतन्त्र जुल, गुकिलि छम्ह निर्वाचित गैर-कार्यकारी राष्ट्रपति दत। गणतन्त्र आयरल्याण्ड ऐन १९४८या लिपा सन् १९४९य् थ्व थासय् आधिकारिक रुपं गणतन्त्रया घोषणा जुल। आयरल्यान्द सन् १९५५इ संयुक्त राष्ट्र संघया सदस्य जुल। सन् १९७३इ युरोपेली संघ (EU)या पूर्ववर्ती युरोपेली समुदाय (EC)य् दुथ्यात। २०गु शताब्दीया अप्व ई तक्क थ्व राज्यया उत्तरी आयरल्याण्डनाप छुं नं औपचारिक स्वापू मदयाच्वन, तर सन् १९८० व १९९० या दशकय् बेलायती व आइरिश सरकारं उत्तरी आइरिश पार्टीतलिसे जानाः ट्रबलया नामं म्हसीका वःगु द्वन्द्व समाधान याःगु कुतः यात। सन् १९९८य् गुड फ्राइडे सम्झौता जुइधुंकाः आयरल्यान्द सरकार व उत्तरी आयरल्यान्द सरकारं सम्झौतापाखें दयेकूगु उत्तर/दक्षिण मन्त्री परिषद अन्तर्गतया आपालं नीतिगत क्षेत्रय् सहकार्य याःगु दु।

इतिहास

[सम्पादन]

थौंयागु आयरल्यान्ड गणतन्त्र यागु पलिस्था आयरल्यान्डयागु नीखुगु काउन्टीतेसं १९२२य् औपचारिक कथलं बेलायतं स्वतन्त्रता याबिले जुल| आयरल्यान्ड टापुयागु मेगु खुगु काउन्टी बेलायतयागु दुने हे च्वन व इपिंत उत्तर आयरल्यान्ड धका धाइ| थ्व १९२२यागु ज्यायात आयरल्यान्डयागु बायेज्या (Partition of Ireland) धका धाई|

राजनीति

[सम्पादन]

थ्व देसय् निगु सदन दुगु गणतन्त्र ख:।

  1. फिङ्गल
  2. डब्लिन सिटी
  3. डन लाओघारे–राथडाउन
  4. दक्षिण डब्लिन
  5. विक्लो
  6. वेक्सफोर्ड
  7. कार्लो
  8. किल्डेयर
  9. मीथ
  10. लाउथ
  11. मोनाघन
  12. केभान
  13. लङ्गफोर्ड
  14. वेस्टमीथ
  15. अफली
  16. लाओइस
  1. किल्केनी
  2. वाटरफोर्ड
  3. कर्क सिटी
  4. कर्क
  5. केरि
  6. लिमरिक
  7. टिप्परेरी
  8. क्लेयर
  9. ग्याल्वे
  10. ग्याल्वे सिटी
  11. मेयो
  12. रोसकोमन
  13. स्लिगो
  14. लेइट्रिम
  15. डोनेगल