निकारागुआ
निकारागुआ, [lower-alpha १] आधिकारिक रुपय् गणराज्य निकारागुआ, मध्य अमेरिकाया भौगोलिक रुपं दकलय् तःधंगु देय् ख गुकिलि 130,370 km2 (50,340 sq mi) दु। । सन् २०२४ तक्क ७,१४२,५२९ जनसंख्या दूगु थ्व देय् ग्वाटेमाला व होन्डुरस धुंका मध्य अमेरिकाया स्वंगुगु दकलय् अप्व जनसंख्या दूगु देय् ख। [१]
निकारागुआया उत्तरय् होन्डुरस, पूर्वय् क्यारिबियन सागर, दक्षिणय् कोस्टारिका व प्रशान्त महासागर ला व पश्चिमय् एल साल्भाडोर व पूर्वय् कोलम्बिया नाप समुद्री सीमा दु। थ्व देय् या दकलय् तःधंगु नगर व राष्ट्रिय राजधानी मानागुआ ख, थ्व मध्य अमेरिकाया प्यंगूगु दकलय् तःधंगु नगर ख, गुकिया जनसंख्या २०२०स १,०५५,२४७ दु। निकारागुआयात "मध्य अमेरिकाया ब्रेडबास्केट"या रुपय् म्हसीकिगु या छाय् धाःसा दक्वं मध्य अमेरिकाय् दकलय् अप्व उब्जाउ बुँ व बुँज्या यायेबहःगु बुँ थन दु। [२] [३] निकारागुआया बहुजातीय जनसंख्याय् मेस्तिजो, आदिवासी, युरोपेली व अफ्रिकी सम्पदा दुपिं मनुत दु। थ्व देय् या दकलय् अप्व ल्हाइगु भाय् स्पेनिश ख, यद्यपि मस्कितो तटया आदिवासी जनजातितेसं थःगु हे भाय् व अंग्रेजी ल्हाइ। सांस्कृतिक परम्पराया मिश्रणं लोककथा, नसाज्वलं, संगीत, व साहित्यय् पर्याप्त विविधता उत्पन्न याःगु दु, गुकिलि निकारागुआया चिनाखँमि व च्वमितेगु नं यक्व योगदान दु।
मूल रुपं प्राचीन कालं निसें थी-थी आदिवासी तजिलजितेगु बसोबास दूगु थ्व क्षेत्र १६गु शताब्दीइ स्पेनिश साम्राज्यं थःगु अधीनय् लाकल। सन् १८२१स निकारागुआं स्पेनं स्वतन्त्रता प्राप्त यात। मस्कितो कोस्त धाःसा बिस्कं ऐतिहासिक लँपुइ वन, १७गु शताब्दीइ अंग्रेजतेसं उपनिवेश दयेकल व लिपा बेलायती शासनय् वल। थ्व भूभाग सन् १८६०स निकारागुआया स्वायत्त भूभाग जुल व सन् १९६०स थुकिया उत्तरी भाग होन्डुरसय् स्थानान्तरण जुल। स्वतन्त्रता प्राप्त जुइधुंका निकारागुआय् राजनीतिक अशान्ति, तानाशाह, अमेरिकी कब्जा व वित्तीय संकटया ई नापं सन् १९६० व १९७०या दशकया निकारागुआ क्रान्ति व सन् १९८०या दशकया कन्त्रा युद्धया ई नं वःगु दु।
नाममात्रया रुपय् एकात्मक राष्ट्रपति गणराज्य जूसां निकारागुआय् सन् २००७ निसें देनियल ओर्तेगाया अध्यक्षताय् उल्लेखनीय लोकतान्त्रिक स्खलन जूगु दु, गुकिया लिच्वः कथं सन् २०१८ य् तःधंगु विरोध प्रदर्शन जुल व लिपा थुकिया दमन जुल। २०२१ या चुनाव लिपा थनया सरकारयात व्यापक रुपं निरंकुश तानाशाहीया रुपय् वर्णन यानातःगु दु । थ्व छगू विकासशील देय् ख व ल्याटिन अमेरिकी व क्यारिबियन देसय् निगुगु दकलय् म्हो प्रतिव्यक्ति सकल घरेलु उत्पादन (नोमिनल) व प्यंगूगु दकलय् म्हो प्रतिव्यक्ति सकल घरेलु उत्पादन (पीपीपी) दूगु देय् ख। सन् २०२४ य् भ्रष्टाचार धारणा सूचकांकं निकारागुआ ल्याटिन अमेरिकाया निगूगु दकलय् भ्रष्ट देय् कथं स्थानय् लाःगु दु ( भेनेजुयला धुंकाः)।
"पुखु व ज्वालामुखीया भूमि"या रुपय् म्हसीकिगु [४] [५] निकारागुआय् अमेरिकाया निगुगु दकलय् तःधंगु वर्षा वन बोसावास बायोस्फीयर रिजर्भ नं दु। [६] जैविक विविधता, लुमुगु उष्णकटिबंधीय जलवायु व सक्रिय ज्वालामुखीं निकारागुआयात अप्वयाच्वंगु लोकंह्वाःगु पर्यटक गन्तव्य दयेका ब्युगु दु । [७] [८] निकारागुआ संयुक्त राष्ट्र संघया संस्थापक सदस्य ख [९] व गैर-संलग्न आन्दोलन, [१०] बोलिभेरियन एलायन्स फर द पिपल्स अफ आवर अमेरिका, [११] व कम्युनिटी अफ ल्याटिन अमेरिकन व क्यारिबियन स्टेट्सया नं सदस्य ख। [१२]
व्युत्पत्ति
[सम्पादन]
न्हापा निकारागुआ नां स्पेनिश उपनिवेशवादीतयेसं निकाराओ नांया मनूया आधारय् तःगु विश्वास यानातःगु ख। [१३] निकाराओ स्पेनिश विजेता गिल गोन्जालेज दाभिलां दक्षिणपश्चिमी निकारागुआय् प्रवेशया झ्वलय् नापलाम्ह छम्ह शक्तिशाली नाहुआ जनजातिया क्यासिक ख। थ्व सिद्धान्तं निकारागुआया व्युत्पत्ति निकाराओ व agua (स्पेनिश भासं 'लः') स्वाना दयेकूगु खः धकाः विश्वास जुया च्वन। आग्वा वा ल खँग्वः धाःसा थ्व थासय् दूगु निगु तःधंगु पुखुयात संकेत याइ: निकारागुआ पुखु व मानागुआ पुखु । थ्व देय् दुने मेमेगु यक्व लःया स्रोत नं दु, गथेकि रियो कोको व सान जुआन खुसि । [१४]
अथे जुसां थ्व व्युत्पत्तियात अप्व इतिहासकारतयेसं पाय्छि मजूगु मानेयाइ छाय् धाःसा सन् २००२इ थ्व खँ लुइकल कि क्यासिकया वास्तविक नां निकाराओ मखु माकुइल्मिक्विज्त्लि ख। [१५] [१६] थ्व नापं, पश्चिमी निकारागुआयात आदिवासी निकाराओतेसं निकानाहुआकया नामं म्हसीकिगु या, गुकियात आः अप्व इतिहासकारतेसं "निकारागुआ"या वास्तविक व्युत्पत्ति ख धका विश्वास याइ। थुकिया अर्थ नाहुआतल भासय् "थन अनाहुआक दु" ख। थ्व खँग्वः "निकन" (थन), [१७] व " Ānāhuac " खँग्वःया संयोजन ख, गुकिलिं लिपा "atl" (लः) व "नाहुआक" खँग्वःया संयोजन दु। नाहुआकया अर्थ "घेरे यानातःगु" ख। अतः निकानाहुआकया शाब्दिक अनुवाद "थन लःया घेराय् लाःगु" ख, थ्व सिद्धान्त कथं व्युत्पत्तिं देय् व देय् जःखःया लःया तःधंगु निकाय, प्रशान्त महासागर, निकारागुआ व क्सोलोटलान पुखु, व खुसि व लागुनयात संकेत याइ। [१८] [१९] [२०] [२१] [२२] [२३] [२४]
देय् या नांया खँय् तँसा सिद्धान्त क्वय् बियातःगु गुगुं नं नाहुआतल खँग्वःपाखें वःगु दु : nican-nahua, गुकिया अर्थ "थन नाहुआत दु"; व nic-atl-nahuac, निकानाहुआकया ताःहाकःगु रुप गुकिया अर्थ "थन लःया लिक्क" वा "लःया घेराय् लाःगु" ख। [२०] [१३] [१४] [२५] [२६]
लिधंसा
[सम्पादन]- ↑ Nicaragua Population 1950-2024.
- ↑ Yara expands presence in Central America (23 February 2018).
- ↑ Nicaragua's Great Leap Forward (8 May 2008).
- ↑ "Sense of wonder: Discover the turbulent past of Central America", 15 October 2017.
- ↑ "Traveller's Guide: Nicaragua", 10 April 2010.
- ↑ 12 largest rainforests in the world and where to find them (16 February 2019).
- ↑ "The Rediscovery of Nicaragua", 17 December 2006.
- ↑ Nicaragua: The next Costa Rica? (22 April 2009).
- ↑ Research Guides: UN Membership: Founding Members.
- ↑ (1985) "Nicaraguan Relations with the Nonaligned Movement".
- ↑ A Guide to ALBA.
- ↑ CELAC | CELAC INTERNATIONAL (16 February 2018).
- 1 2 "¿Por qué los países de América Latina se llaman como se llaman?", Ideal, 29 July 2015. (in es) Cite error: Invalid
<ref>tag; name "Ideal" defined multiple times with different content - 1 2 "El origen de "Nicarao-agua": la Traición y la Paz", El Pueblo Presidente, 16 October 2016. (in es) Cite error: Invalid
<ref>tag; name "Pueblo" defined multiple times with different content - ↑ "De Macuilmiquiztli al Güegüence pasando por Fernando Silva", El 19, 3 October 2016. (in es)
- ↑ "Macuilmiquiztli", El Nuevo Diario, 15 March 2003. (in es)
- ↑ Nahuatl Dictionary: Nican.
- ↑ Origin of the names of the Latin American countries (8 February 2017).
- ↑ The curious story of the origin of the names of Latin American countries (16 February 2022).
- 1 2 Nicaragua (4 November 2024). Cite error: Invalid
<ref>tag; name "cclec.org" defined multiple times with different content - ↑ Nahuatl Dictionary.
- ↑ Etymology of Nicaragua.
- ↑ Nicaraguan place names.
- ↑ From Brazil to Bolivia and Costa Rica: Explanations about Latin American country names. Telegrafi (31 May 2018).
- ↑ Choque de lenguas o el mestizaje de nuestro idioma (es). La Prensa (18 September 2010).
- ↑ "La raíz nahuatl de nuestro lenguaje", El Nuevo Diario, 10 August 2004. (in es)
<ref> tags exist for a group named "lower-alpha", but no corresponding <references group="lower-alpha"/> tag was found