जापान
| म्ये: "किमि गा यो" (君が代) (नेपाल भाषा सम्राटयागु शासन) | |
 | |
| राजधानी | टोक्यो |
| Most populous conurbation | टोक्यो१ |
| औपचारिक भाय | जापानी भाय |
| सरकार | संवैधानिक राजतन्त्र |
| - जापानयाम्ह जुजु | Naruhito |
| - जापानयागु प्रधानमन्त्री | शिन्जो आबे |
| दयावगु | |
| - National Foundation Day | फेब्रुवरी ११, ६६० बी सी2 |
| - मेइजी संविधान | नोभेम्बर २९, १८९० |
| - आयागु संविधान | मे ३, १९४७ |
| - स्यान फ्र्यान्सिस्कोयागु सन्धि | अप्रिल २८, १९५२ |
| क्षेत्रफल | |
| - फुकं | 377,873 किमि² (६२औं) |
| (145,883 वर्ग माइल) | |
| - लयागु प्रतिशत (%) | 0.8% |
| जनसंख्या | |
| - 2005 एस्टिमेटेड | 128,085,000 (10th) |
| - 2004 सेन्सस् | 127,333,002 |
| - जनघनत्व | 337/किमि² (30th) (873/वर्ग माइल) |
| कुल ग्राहस्थ उत्पादन (पि पि पि) | 2005 एस्टिमेट |
| - फुकं | $3.911 trillion (३थासे) |
| - प्रति छ्यं | $३०,६१५ (१६गु) |
| मुद्रा | येन (¥) (JPY)
|
| ई क्षेत्र | JST (UTC+9) |
| इन्टरनेट TLD | .jp |
| कलिंग कोड | +81
|
| १ योकोहामा is the largest incorporated city.
2 Japan was founded on this date by the legendary Emperor Jimmu, first emperor of Japan; it is seen as largely symbolic. | |
जापान पूर्व एसियाय् दूगु देय् खः। प्रशान्त महासागरय् दूगु जुगु थ्व देय् जापान सागर, चीन, उत्तर कोरिया, दक्षिण कोरिया, रूया पूर्व भागय् ला। जापानय् प्यंगु तःधंगु व यक्व चीधंगु द्वीप दुथ्याः। थ्व द्वीप देय् एसियाया पूर्व समुद्रतट व प्रशान्त महासागरया पश्चिमय् ला।
जापानया राजधानी टोक्यो खः व थ्व देय्या मू महानगर योकोहामा, ओसाका व क्योटो खः।
नामाकरण
[सम्पादन]जापानी भासं जापानया नां कान्जि日本छ्यलाः च्वइ व उच्चारण निहोन वा निपोन जुइ । [१] थ्व नां ८ गूगु शताब्दीया सुरुइ नालाकाल। थ्व स्वया न्ह्यः थ्व देय्यात चीनय् वा (倭) धाइगु याः गुकियात जापानय् ७५७ या जःखः 和य् हिल व जापानय् यामोतो एन्दोनिम प्रचलित जुल। [२] निपोन धाःगु मूल चीन-जापानी आखः, आधिकारिक कथं छ्येलातःगु दु। थ्व नां जापानी नोट व हुलाक टिकटय् नं दु। [१] निहोन सामान्यतया न्हिथंया खँल्हाबल्हाय् छ्यलिगु या व इदो कालय् जापानी ध्वनिशास्त्रय् हिउपाः वःगु खँ प्रतिबिम्बित याइ। [२] 日本 अर्थ "सूर्य उत्पत्ति" खः, [१] गुकिलिं थ्व देय्या लोकंह्वाःगु पश्चिमी उपनाम "Land of the Rising Sun" वःगु ख। [३]
"जापान" नां日本या मिन बाय् वु चिनियाँ उच्चारणय् आधारित दु। थ्व नां प्रारम्भिक व्यापारया माध्यमं युरोपेली भाषाय् नांजालः। [४] १३ गूगु शताब्दीइ मार्को पोलों पुलां मन्डारिन भासय् चिनियाँ आखः日本國 च्वःया तल गुकिया उच्चारण Cipangu ख। [५] जापानया पुलांगु मलेय नां जापाङ Japang वा जापुन Japun ख। थ्व नां दक्षिणी तटीय चिनियाँ भाषिकां त्याः काःगु खँग्वः ख। थ्व नां दक्षिण पूर्व एसियाय् पोर्चुगिज व्यापारीतयेसं सीका १६गु शताब्दीया सुरुइ थ्व खँग्वः युरोपय् हःगु ख। [६] अंग्रेजी भासं थ्व नांया न्हापांगु संस्करण सन् १५७७इ पिदंगु छगू सफुतिइ खनेदु, गुकिलि सन् १५६५या पोर्चुगिज आखःया अनुवादय् थ्व नांयात गियापान (Giapan) धकाः च्वयातःगु दु। [७] [४]
इतिहास
[सम्पादन]जापानी लोकबाखं कथं हलिमयु निर्माता नं सूर्द्य देवी व तिमिला देवी यात नं देकल। लिपा वेकयागु छेय् क्यूशू द्वीपय् वल व लिपा उइगु सन्तान होन्शू द्वीपय् फैले जुलः।
प्राचीन काल
[सम्पादन]जापानयु प्रथम च्वयातगु दस्तावेज ५७ ईस्वीय् छम्ह चीनी च्वमि नं लुगु दु। थुकिलि छम्ह थन्यागु राजनीतिज्ञयु चीन भ्रमणयु वर्णन दु सु पूर्वयु छगु द्वीप नं वगु खः। बिस्तारं निगु देय् तेगु दथुइ राजनैतिक व सांस्कृतिक सम्बन्ध पलिस्था जुल। व ईले जापानीतेसं छगु बहुदैविक धर्मयु पालना याना च्वंगु दै गुकिलि यक्व द्य दयाच्वनि। खुगु शताब्दीय् चीन नं जुया बौद्ध धर्म जापान थ्येन। थ्व धुंका पुलांगु धर्मयात शिन्तो यु नां बिल। थ्व खंग्वयु अर्थ खः द्यतेगु पंथ। बौद्ध धर्म नं पुलांगु मान्यतातेत मसीधेकुसें हे मू धर्म जुलः। चीन नं बौद्ध धर्म जक्क मखु लिपि, प्यागोडा आदि नं जापान थ्यनः।
शिन्तो मान्यता कथं छम्ह जुजु सी धुंका लिपायाम्ह शासक नं थगु राजधानी न्हुगु थासे देके माः। बौद्ध धर्मयु आगमन धुंका मनुतेसं थ्व मान्यतायात त्वता बिलः। ७१० ईस्वीय् जुजु नं नांरा नांयागु छगु सहरय् थगु स्थायी राजधानी देकलः। शताब्दीयु अन्तय् थुकित हाइरा नामक नगरय् स्थानान्तरित याना बिल। व धुंका थ्व थाय् यात क्योटो यु नां बिल। सन् ९१०य् जापानी शासक फूजीवारा नं थयात जापानयु राजनैतिक शक्ति नं अलग यात। थ्व धुंका जापानयु सत्तायु मू राजनैतिक रूप पातः। थ्व दे थगु समकालीन भारतीय, युरोपेली व इस्लामी क्षेत्र स्वया पूवंक पाना वन गनकि सत्ता प्रमुख हे शक्तियु प्रमुख नं जुइ। थ्व वंशयु शासन ११गु शताब्दी यागु अन्त तक्क दयाच्वन। यक्व मनुतेगु मिखाय् थ्व काल जापानी सभ्यतायु स्वर्णकाल खः। चीन नाप सम्पर्क म्हो जुल व जापान नं थगु छगु म्हसीका देकल। १०औं शताव्दीय् बौद्ध धर्मयु मार्ग जापानय् लोकंह्वात। जापानय् यक्व प्यागोडायु देकेज्या जुलः।
मध्यकाल
[सम्पादन]मध्यकालय् जापानय् सामन्तवाद यु जन्म जुलः। जापानी सामन्ततेत सामुराइ धाइ। जापानी सामन्ततेत कोरिया नं निक हमला यासां जापानीतेसं कोरिया व चीनयु मिंग शासकतेत बुकाबिल। १६गु सताव्दीय् युरोपयु पोर्तुगाली व्यापारिय व मिशनरीतेसं जापानयात पश्चिमी हलिम नाप सांस्कृतिक तालमेल याकेगु ज्या न्ह्यथंकल।
आधुनिक काल
[सम्पादन]१८५४य् दक्ले न्हापालाक्क जापानं पश्चिमी देय् नाप बनेज्या सम्बन्ध स्थापित यात। थगु तधंगु औद्योगिक क्षमतायु संचालनयु लागि जापानयात प्राकृतिक संसाधनतेगु आवश्यकता दया वल। थुकिगु लागि जापानं १८९४-९५य् चीन व १९०४-०५य् रूसनाप ल्वापु यात। जापान नं रूस-जापान युद्धय् रूसयात बुकलः। छगु एसियाली देय् नं छगु युरोपेली शक्तियात बुकुगु थ्व दक्ले न्हापांगु अवसर ख। जापान नं विश्व युद्ध २य् धुरी राष्ट्र यु साथ बिल। १९४५य् अमेरिका नं हिरोशिमा व नागासाकी य् परमाणु बम क्येके धुंका जापान नं आत्मसमर्पण यात।
थ्व धुंका जापान नं थयात छगु आर्थिक शक्तियु रूपय् सुदृढिकरण यात व आ प्रविधिय् थ्व देय् अग्रणी देय् जुया च्वंगु दु।
भूगोल
[सम्पादन]जापान यक्व द्वीप नं दुगु देय् खः।
प्रशासन
[सम्पादन]शासन व राजनीति
[सम्पादन]जापान संवैधानिक राजतन्त्र खः। थ्व देय् ये बहुदलीय प्रजातन्त्र दु।
विदेश नीति
[सम्पादन]सैनिक रूपय् अमेरिका नाप निर्भर जापानयु सम्बन्ध अमेरिका नाप बांला ।
सेना
[सम्पादन]जापानयु वर्तमान संविधानं थ्व देय् यु सेना नं मेगु देय् ये सैनिक अभियान वा अतिक्रमण याये मब्यु।
अर्थव्यवस्था
[सम्पादन]जापान हलिमयागु निगुगु तधंगु अर्थव्यवस्था खः।
विज्ञान व प्रविधि
[सम्पादन]जापान छुं दशक निसें विज्ञानय् अग्रणी थासे लाः।
संस्कृति
[सम्पादन]जनजीवन
[सम्पादन]धर्म
[सम्पादन]जापानयु ८४ प्रतिशत जनता शिन्तो व बौद्ध निगु हे धर्मयु पालना याई।
भाषा
[सम्पादन]लगभग ९९% जनता जापानी भायय् नवाइ।
शिक्षा
[सम्पादन]स्वयादिसं
[सम्पादन]- जापान (विकिस्नरी)
