बेलिज

बेलिज छगु मध्य अमेरिकी देय् खः। न्हापा थ्व थाय् यात ब्रिटिश होन्डुरस धाइगु या, तर सन् १९७३य् नां हिलाः थ्व देय्या नां बेलिज जूवन। औपनिवेशवाद स्वया यक्व न्ह्यः थ्व थाय् माया साम्राज्यया छगू भाग ख। बेलिज मध्य अमेरिकाया छगू जक्क अंग्रेजी भाषी देय् ख।

बेलिजया छुं मनुतेसं स्पेनिश वा क्रिओल भाय् ल्हाइ, तर अंग्रेजी सरकारी भाय् ख व दकलय् अप्व ल्हाइगु भाय् ख। थ्व थाय् न्हापा बेलायतया उपनिवेश जूगु खःसां थुकिया जःलाखःला देय् छगू इलय् स्पेनया उपनिवेश जुयाच्वंगु खः। यक्व मनुतेसं नितां हे भाय् ल्हाइ। बेलिज थीथी तजिलजिं जाःगु देय् ख।

बेलिजय् स्व लखः व न्हेप्य द्व स्वया अप्व (३,७४,६८१ सन् २०१७स) मनु च्वनि। बेलिजियन मनुतेगु दथुइ करिब २१% क्रियोल (मिस्रित नश्ल)या मनू दु। वर्तमानय् थ्व देसय् स्वंगु माया पुचः च्वनि: युकाटेक, मोपान व केक्ची। गरिनागु जाति अफ्रिकन, अरावाक व क्यारिब वंशया मिश्रण ख। थन मेस्टिजोत नं दु।

देय्या केन्द्रया लिक्क लाःगु बेलमोपान नगर थनया राजधानी खः। दकलय् न्हापांगु राजधानी बेलिज सिटी ख। मेमेगु नगरय् बेलिज सिटी, कोरोजल नगर, ओरेन्ज वाक नगर, पुन्ता गोर्दा, सान्ता एलेना/सान इग्नासिओ व सान पेड्रो नगर ला।

बेलिज क्यारिबियन सागरया तटय् ला। थन करिब ४५० टापु दु। दकलय् तःधंगु टापु एम्बरग्रिस के पीगू किलोमिटर ताःहाकः जु। मेगु यक्व टापुत तसकं चिधं। टापुया जःखःया लःया दुने कोरल रीफ दु।

समुद्री तटया तापक्रम दच्छियंकं तांन्वः। थ्व खास यानाः २१ डिग्री सेल्सियस निसें ३२ डिग्री सेल्सियस तक दयाच्वनि। गबलें गबलें थ्व देसय् धाकुफय् वइ गुकिं तःधंगु क्षति याइ।

भूगोल

बेलिज उत्तरी मध्य अमेरिकाया क्यारिबियन तटय् ला। थ्व देय्या उत्तरय् मेक्सिकोया क्विन्ताना रू राज्य, पश्चिमय् ग्वाटेमालाया पेटेन विभाग व दक्षिणय् ग्वाटेमालाया इजाबाल विभाग नाप सीमा स्वा। पूर्वय् क्यारिबियन सागर ला। बेलिजया तटय् बेलिज ब्यारियर रीफ नांया ३८६ किलोमिटर (२४० माइल)या झ्वास्यागु समुद्री तट दु। बेलिजय् हलिमय् निगुगु दकलय् तःधंगु जीवित ब्यारियर रीफ दु। थ्व देय्‌या कुल क्षेत्रफल २२,९६० वर्ग किलोमिटर (८,८६५ वर्ग माइल) दु। समुद्रया सिथय् व देय् या उत्तरी भागय् यक्व लगुन दु। थुकिं यानाः वास्तविक बँया क्षेत्रफल २१,४०० वर्ग किलोमिटर (८,२६३ वर्ग माइल) स्वया चिधं जु।

होन्दो व सर्स्टून खुसिं थ्व देय्या उत्तरी व दक्षिणी सीमा दयेकी।

बेलिजया उत्तरय् अप्वः धया थें समतल, स्वांमा दुगु तटीय ख्यः दु। गुलिखे थासय् तधंगु गुँ दु। दक्षिणय् माया पर्वःया निम्न पर्वः झ्वः दु। बेलिजया दकलय् तजाःगु थाय् १,१२४ मिटर (३,६८८ फिट)स दूगु डोयल डिलाइट ख। क्यारिबियन तटय् कोरल रीफ व करिब ४५० टापुत दु। थ्व टापुतेत स्थानीय रुपय् कीज धाइ। पश्चिमी गोलार्धय् च्वंगु प्यंगू जक कोरल एतोल मध्ये स्वंगू बेलिजया तटय् लाः।

बेलिजया ६०% स्वया अप्व भूभाग जंगलं त्वपुया तःगु दु। २०% बँय् बुँज्या (कृषि) व मानव बस्ती ला। बेलिजया ल्याण्डस्केपय् महत्त्वपूर्ण म्यान्ग्रोभ इकोसिस्टम नं दु।