सामोआ
म्ये: O Le Fuʻa o le Saʻolotoga o Sāmoa "The Banner of Freedom" | |
राजधानी | Apia |
तधंगु सहर | Apia |
औपचारिक भाय | Samoan, English |
सरकार | Unitary parliamentary republic |
- Head of State[lower-alpha १] | Tuimalealiʻifano Vaʻaletoʻa Sualauvi II |
- Prime Minister | Fiamē Naomi Mataʻafa |
- Assembly Speaker | Papali’i Li’o Taeu Masipau |
Independence | from New Zealand |
- Treaty of Berlin | 14 June 1889 |
- Tripartite Convention | 16 February 1900 |
- Colonisation by Germany | 1 March 1900 |
- Occupied by New Zealand | 30 August 1914 |
- League mandate | 17 December 1920 |
- UN trusteeship | 13 December 1946 |
- Western Samoa Act 1961 | 1 January 1962 |
- Admitted to the United Nations | 15 December 1976 |
क्षेत्रफल | |
- फुकं | [[{{{area_magnitude}}}वर्ग मि |{{{area}}} किमि²]] (167th) |
({{{areami²}}} वर्ग माइल) | |
- लयागु प्रतिशत (%) | 0.3 |
जनसंख्या | |
- November 2021 सेन्सस् | 205,557[१] |
- जनघनत्व | {{{population_density}}}/किमि² ({{{population_density_rank}}}) ({{{population_densitymi²}}}/वर्ग माइल) |
कुल ग्राहस्थ उत्पादन (पि पि पि) | 2018 एस्टिमेट |
- फुकं | $1.188 billion[२] ([[List of countries by GDP (PPP)|]]) |
- प्रति छ्यं | $5,962[२] ([[List of countries by GDP (PPP) per capita|]]) |
मुद्रा | Tālā (WS$[lower-alpha २]) (WST )
|
ई क्षेत्र | WST (UTC+13[lower-alpha ३]) |
इन्टरनेट TLD | .ws |
कलिंग कोड | ++685
|
|
सामोआ आधिकारिक रुपय् सामोआया स्वतन्त्र राज्य व सन् १९९७ तक्क पश्चिमी सामोआ (सामोआ भासय् :Sāmoa i Sisifo)या नामं म्हसीकिगु या, निगु मू टापु (साभाइ'इ व उपोलु) दूगु छगू पोलिनेसियाली टापु देय् ख। थ्व देसय् निगु चिधंगु, बसोबास दूगु टापु (मनोनो व अपोलिमा) दु धाःसा यक्व चिधंगु, मनूतेगु बसोबास मदूगु टापुत दु, गुकिलि अलेइपाता टापुत ( नु'उतेले , नु'लुआ , फानुआतापु व नामुआ ) ला। सामोआ अमेरिकी सामोआया ६४ किमि (४० माइल) पश्चिमय्, तोङ्गाया ८८९ किमि (५५२ माइल) उत्तरपूर्वय्, फिजीया १,१५२ किमि (७१६ माइल) उत्तरपूर्वय्, वालिस व फुटुनाया ४८३ किमि (३०० माइल) पूर्वय्, तुभालुया ११५१ किमि (७१५ माइल) दक्षिणपूर्वय्, टोकेलाउया ५१९ किमि (३२२ माइल) दक्षिणय् , हवाईया ४,१९० किमि (२,६०० माइल) दक्षिणपश्चिमय् , व निउएया ६१० किमि (३८० माइल) उत्तरपश्चिमय् ला। थ्व देय्या राजधानी व दकलय् तःधंगु नगर अपिया ख। लापिता मनुतेसं करिब ३५०० दँ न्ह्यः सामोआन टापु लुइकाः बसोबास याःगु ख। इमिसं सामोआन भाय् व सामोआन सांस्कृतिक पहिचान विकास यात।
सामोआ ११ प्रशासनिक विभाजन दुगु एकात्मक संसदीय लोकतन्त्र खः। थ्व छगू सार्वभौम राज्य व राष्ट्रमंडलया दुजः ख। पश्चिमी सामोआयात संयुक्त राष्ट्र संघय् १५ डिसेम्बर १९७६य् दुथ्याःगु ख। सामोआमितेगु समुद्री यात्राया सीपया कारणं २०गु शताब्दी न्ह्यःया युरोपेली अन्वेषकतेसं अमेरिकी सामोआ नापंया दक्वं टापु पुचःयात "नेभिगेटर टापु" धाल। थ्व देय् सन् १८९९ निसें १९१५ तक्क जर्मन साम्राज्यया उपनिवेश जुयाच्वन, अनंलि थ्व देय् सन् १९६२या १ जनवरी तक्क मंकाः बेलायती व न्युजिल्यान्दया उपनिवेशवादी प्रशासनया अधीनय् लातः। थ्व धुंका थ्व देय् स्वतन्त्र जुल।
प्रशासन
[सम्पादन]सामोआय् झिंछगू इतुमालो (राजनीतिक जिल्ला) दु। थुपिं युरोपियन आगमन स्वयां न्ह्यःया परम्परागत झिंछगू जिल्ला खः। सकल जिल्लाया फालुपेगा (परम्परागत पद्धति)या परम्परागत झ्वलय् आधारित संवैधानिक आधार ( fa'avae ) दइ। प्रत्येक जिल्लाया राजधानीं जिल्लाया ज्याखँया प्रशासन व समन्वय याइ व मेमेगु जिम्मेवारीया नापं प्रत्येक जिल्लाया सर्वोच्च उपाधि बीगु ज्या नं याइ।
दसु:
आनाया राजधानी लेउलुमोएगाय् दु। आनाया सर्वोपरि तमा-अ-'ऐगा (राजवंश) उपाधि तुइमालेलिफानो ख। आनाया सर्वोपरि पापा (pāpā वा उपाधि) "तुइ आना" ख । थ्व उपाधि बीगु पुचः — फलेइवा (अर्थ गुंगू छेँ) — लेउलुमोएगाय् दु।
अटुआया राजधानी लुफिलुफीइ दु। अटुआया सर्वोपरि ताम-अ-'ऐगा (राजवंश) उपाधित तुपुआ तामसेसे ( फालेफा व सालानीइ आधारित) व माता'फा (अमाइले व लोटोफागाय् आधारित) ख। थ्व उपाधि बीगु निगु मू राजनीतिक परिवार 'ऐगा सा फेनुनुइवाओ व ' ऐगा सा लेवालासी ख। अटुआया सर्वोपरि पापा उपाधि "तुइ अटुआ" ख । थ्व उपाधि बिइगु पुचः — फालेओनो (अर्थ खुगु छेँ) — लुफिलुफीइ दु।
तुआमासागाया राजधानी अफेगाय् दु । तुआमासागाया सर्वोपरि तमा-अ-'ऐगा (राजवंश) उपाधि छगू मालिएटोआ उपाधि ख। थ्व उपाधि मालिइ (Malie) आधारित उपाधि ख । मालिएतोआ उपाधि बीगु मू राजनीतिक परिवार 'ऐगा सा मालिएतोआ ख, गुकिलि परिवारया निंतिं मू वक्ता औइमातागी ख। तुआमासागाया सर्वोपरि पापा उपाधि गतोइतेले (अफेगां ब्यूगु) व वएतामासोलिइ (सफातां ब्यूगु) ख। [ २६ ]
झिंछगू इतुमालोयात थुकथं दु:
- उपोलुइ
- १. तुआमासागा ( अफेगा )
- २. आना ( लेउलुमोएगा )
- ३. ऐगा-इ-ले-ताइ ( मुलिफानुआ )
- ४. अतुआ ( लुफिलुफी )
- ५. भा'आ-ओ-फोनोति ( सममेया )
- सवैइइ
- ६. फा'असालेलेगा ( सफोतुलाफाई )
- ७. गागा'एमाउगा ( सालेउला )
- ८. गगा'इफोमौगा ( साफोतु )
- ९. वैसिगानो ( असाउ )
- १०. सतुप'इते ( सतुप'इते )
- ११. पलौली ( भैलोआ )