Jump to content

राजस्थान

विकिपिडिया नं
राजस्थान

राजस्थान

  राज्य  


Location of राजस्थान
निर्देशाङ्क

26°34′22″N 73°50′20″E / 26.57268°N 73.83902°E / 26.57268; 73.83902

देय् भारत
जिल्ला 33
Established 1956-11-01
राजधानी जयपुर
तःधंगु नगर जयपुर
Governor Prabha Rau
Chief Minister Ashok Gehlot
संसद (थाय्) Unicameral (200)
जनसङ्ख्या

• सान्द्रता

५६,४७३,१२२ (8th)

165/km2 (427/sq mi)

व्यावहारिक भाय्() Hindi
ई लागा IST (UTC+05:30)
विस्तार 342,269 square kilometres (132,151 sq mi) (1st)
ISO 3166-2 IN-RJ
जाःथाय् www.rajasthan.gov.in
राजस्थान इत्यस्य मुद्रा

Coordinates: 26°34′22″N 73°50′20″E / 26.57268°N 73.83902°E / 26.57268; 73.83902

राजस्थान भारतया छगू प्रान्त ख। थ्व प्रान्तया राजधानी जयपुर ख। राजस्थान भारत गणराज्यया क्षेत्रफल कथं दक्ले तःधंगु राज्य ख। थ्व राज्यया पश्चिमय् पाकिस्तान, दक्षिण-पश्चिमय् गुजरात, दक्षिण-पूर्वय् मध्यप्रदेश, उत्तरय् पञ्जाब, उत्तर-पूर्वय् उत्तरप्रदेशहरियाणा ला। राज्यया क्षेत्रफल 3,42,239 वर्ग कि.मी. (1,32,139 वर्ग मील) दु।

जयपुर राज्यया राजधानी ख। थ्व राज्यया भौगोलिक विशेषताय् पश्चिमय् थार मरूस्थल व घग्गर खुसिया अन्त ला। हलिमया प‍वत श्रेणीइ मू अरावली श्रेणी राजस्थानया छगू जक्क पहाडी लागा ख। थ्व छगू पर्यटनया केन्द्र ख। माउण्ट आबू व विश्वविख्यात दिलवाडा देगः थन हे ला। पूर्वी राजस्थानय् निगु धुं अभयारण्य, रणथम्भौर एवम् सरिस्का ला व भरतपुर नापं केवलादेव राष्ट्रीय उध्यान ला, गुकियात पक्षितयेगु रक्षार्थ पलिस्था याःगु ख।

प्रशासन

[सम्पादन]

राजस्थानया ७गु मण्डलय् ३३ जिल्ला दु। थ्व जिल्लात थ्व कथं दु-

जिल्ला मुख्यालय क्षेत्र (किमी²) जनसंख्या (2011) मंडल
अजमेरअजमेर848125,84,913अजमेर
अलवरअलवर838036,71,999जयपुर
बांसवाड़ाबांसवाड़ा503717,98,194उदयपुर
बरनबारां695512,23,922कोटा
बाड़मेरबाड़मेर28,38726,04,453जोधपुर
भरतपुरभरतपुर5,06625,49,121भरतपुर
भीलवाड़ाभीलवाड़ा10,45524,10,459अजमेर
बीकानेरबीकानेर27,24423,67,745बीकानेर
बूंदीबूंदी555011,13,725कोटा
चित्तौड़गढ़ चित्तौड़गढ़10,85615,44,392उदयपुर
चुरु चुरु16,83020,41,172बीकानेर
दौसा दौसा295016,37,226जयपुर
धौलपुर धौलपुर308412,07,293भरतपुर
डूंगरपुर डूंगरपुर377013,88,906उदयपुर
हनुमानगढ़ हनुमानगढ़12,64517,79,650बीकानेर
जयपुर जयपुर14,06866,63,971जयपुर
जैसलमेर जैसलमेर38,4016,72,008जोधपुर
जालौर जालौर10,64018,30,151जोधपुर
झालावाड़ झालावाड़621914,11,327कोटा
झुंझुनू झुंझुनू 5,92821,39,658जयपुर
जोधपुर जोधपुर22,85036,85,681जोधपुर
करौली करौली553014,58,459भरतपुर
कोटा कोटा12,43619,50,491कोटा
नागौर नागौर17,71833,09,234अजमेर
पाली पाली12,38720,38,533जोधपुर
प्रतापगढ़ प्रतापगढ़ 41178,68,231उदयपुर
राजसमंद राजसमंद476811,58,283उदयपुर
सवाई माधोपुर सवाई माधोपुर10,52713,38,114भरतपुर
सीकर सीकर7,73226,77,737जयपुर
सिरोही सिरोही513610,37,185जोधपुर
श्रीगंगानगर श्रीगंगानगर 798419,69,520बीकानेर
टोंक टोंक719414,21,711अजमेर
उदयपुर उदयपुर17,27930,67,549उदयपुर
राजस्थानजयपुर342,2396,86,21,01228.33%

संस्कृति

[सम्पादन]

राजस्थानया मू नसाय् आलू भर्ता, चना दाल परांठा, चूरमा, दाल बाटी, घेवर, आलू मंगौड़ी, भुना कुकड़ा, गट्टे की सब्जी, जयपुरी गज़क, जयपुरी मेवा पुलाव, केसर मुर्ग, लहसुन की चटनी, मिस्सी रोटी, केसरी भात, खस्ता पूरी, जोदधुरी कचौरी, मक्की पनीर पकौड़ा, मारवाड़ी गट्टा कढ़ी, मूंग दाल हल्वा, पकौड़ी कढ़ी, पापड़ सब्जी, शाही गट्टे, सब्ज़ सांगानेर, शही गट्टे, मेथी के गट्टे, पनीर भरे पापड़, राजस्थानी भिंडी, वेज खिचड़ी आदि ला। थनया मू प्याखँय् कामड़, गणगौर, गीदड़, गोपिका लीला, घापाल, घूमर, चंग, चरी, जिन्दाद, डंडिया क्रष्ण नृत्य, तेराताली, पनिहारी, बगरिया, शंकरिया आदि ला।

लिधँसा

[सम्पादन]

    स्वयादिसँ

    [सम्पादन]

    पिनेया स्वापू

    [सम्पादन]