आसाम

विकिपिडिया नं
आसाम
অসম
—  State  —

Seal
Location of Assam in India
Location of Assam in India
Map of Assam
Map of Assam
Coordinates (Dispur): 26°08′N 91°46′E / 26.14°N 91.77°E / 26.14; 91.77Coordinates: 26°08′N 91°46′E / 26.14°N 91.77°E / 26.14; 91.77
Country  India
Region Northeast India
Established 15 अगस्ट 1947 (1947-08-15) (Expression error: Unrecognized punctuation character "२". years ago)
Capital Dispur
Largest city Guwahati
Districts 27
Government[*]
 - Governor J B Patnaik
 - Chief Minister Tarun Gogoi (INC)
 - Legislature Unicameral (126 seats)
 - Parliamentary constituency 14
 - High Court Gauhati High Court
Area
 - Total ७८,५५० km2 (३०,३२८.३ sq mi)
Area rank 16th
Population (2011)
 - Total ३१,१६९,२७२
 - Rank 14th
 - Density ३९६.८/km2 (१,०२७.७/sq mi)
Time zone IST (UTC+05:30)
ISO 3166 code IN-AS
HDI increase 0.534 (medium)
HDI rank 22nd (2005)
Literacy 73.18% (26th)[१]
Official languages Assamese; Karbi;[२] Bodo (in Bodoland)[३]; Bengali (in Barak Valley)
Website assam.gov.in
^[*] Assam has had a legislature since 1937 ^[*] Assam is one of the original provinces of British India

आसाम भारतया छगु उत्तरपूर्वी राज्य खः। थ्व राज्यया मू भाषा आसामी भाषा ख।

इतिहास[सम्पादन]

भूगोल[सम्पादन]

आसामया मू खुसि ब्रह्मपुत्र व बराक ख। ब्रह्मपुत्र खुसिया उत्तर कचाया सहायक खुसि सोवणशिरि, रङानै, डिक्रं, बुरै, बरगां, जीय़ा, भरलु, गाभरु, जीय़ा, धनशिरि, बरनदी, पागलादिय़ा, मानस, चम्पावती, सरलभागा, गङ्गाधर, सोणकोष आदि ख धाःसा दक्षिण कचाया सहायक खुसि डिब्रु, बुढ़ी, दिहिं, दिचां, दिखौ, जाँजी, भोगदै, ककडोङा, धनशिरि, कलं, कपिली, डिगारु, कुलगी, दुधनै, कृष्णाइ, जिनारी, जिञ्जिराम ख। बराक खुसिया उत्तर भागया सहायक जिरि, लाबाक, माधुरा, दालु, जातिंगा, लारां ख धाःसा दक्षिणया सहायक खुसि सोणाइ, काटाखाल, धलेश्बरी, शिंला, व लंगाइ ख।

संस्कृति[सम्पादन]

थ्व राज्यया लोक प्याखँय् अंकियानाट, बिहु, खेल गोपाल, रास लीला, कनोय, तबल चोंग्लि, अंकियनाट, सत्रीय़ा नृत्य, देवदासी नृत्य, बहुवा नृत्य, माटि आखरा, सूत्रधारी नृत्य आदि ला। थनया बाजंय् ढोल, पेँपा, टका, गगना, सुतुलि, बाँही, बीण, भोरताल, ख्राम, मादल, बिहुताल, टोकारी, शिङा, खोल, डबा, मृदङ्ग, दोतोरा, दगर, नागारा आदि मू ख। थनया मू नखःय् बिहु, माघ बिहु, मेदाम-मे-फि, आलि-आय़े-लृगां, चमांकां, बाथौ, महोहो, रंखेर, खेराइ, चक्क-एरै, गर्जा, हाचा-केकान, हापचा हातरनाइ, पराग, भठेलि आदि ला। थनया मू संगीतय् बरगीत, असम लोकगीत, कामरूपी लोकगीत, गोवालपरीय़ा लोकगीत, ओजापालि, झुमुर, ऐनितम, बनगीत, बिय़ा नाम, आइ नाम, निचुकनि गीत, महोहो गीत, टोकारि गीत, बनघोषा, बिहुगीत, हुँचरि, जिकिर, बाम्बोलपिटा गीत आदि ला। थ्व राज्यया तिसाय् केरुमणि, थुरीय़ा, जोनबिरि, दुगदुगी, गामखारु, ढोलबिरि ला धाःसा वसलय् चेलें, चादर (गा), मेखेला, धूती (ध्वति) आदि ला।

पर्यटन[सम्पादन]

थ्व राज्यय् थीथी कथंया पर्यटकीय थाय् दु।

धार्मिक[सम्पादन]

थ्व राज्यया मू धार्मिक केन्द्रय् कामाख्या देगः, बशिष्ठ मन्दिर, उमानन्द (गुवाहाटी), नवग्रह मन्दिर (गुवाहाटी), अश्बक्लान्ता (उत्तर गुवाहाटी), भिमेश्बर धाम (गुवाहाटी), दीर्घेश्बरी देवालय़ (उत्तर गुवाहाटी), दौल गोबिन्द मन्दिर (उत्तर गुवाहाटी), गरखीय़ा दौल, ढेँकीय़ाखोवा बर नामघर, बिल्बेश्बर देवालय़, शिव दऽल, महाभैरव मन्दिर (तेजपुर), भैरवी मन्दिर (तेजपुर), केतेकेश्बर देवालय़ (तेजपुर), महामाय़ा धाम (धुबुरी), कीर्तन घर (बरपेटा), श्रीश्रीपरिहरेश्बर देवालय़ (डुबि) आदि ला।

प्राकृतिक[सम्पादन]

आसामय् थीथी प्राकृतिक स्थलत दु। थनया राष्ट्रिय उद्यानय् काजिरङा राष्ट्रीय़ उद्यान, मानस राष्ट्रीय़ उद्यान, डिब्रु-चैखोवा राष्ट्रीय़ उद्यान, ओरां राष्ट्रीय़ उद्यान, नामेरि राष्ट्रीय़ उद्यान आदि ला। थ्व राज्यया "अभय़ारण्य"य् पबितरा अभय़ारण्य, गरमपानी अभय़ारण्य, लाओखोवा अभय़ारण्य, बरनदी अभय़ारण्य, सोणाइ-रूपाइ अभय़ारण्य, पाभै अभय़ारण्य आदि ला।

मू नगर[सम्पादन]

आसामया मू नगर थ्व कथं दु-

प्रशासनिक विभाजन[सम्पादन]

आसाम राज्यय् २३गु जिल्ला दु।

क्रम कोड जिल्ला सदरमुकाम जनसंख्या (२००१) क्षेत्रफल (कि.मि.) जनघनत्त्व (कि.मि.)
BA बरपेटा जिल्ला बरपेटा १६४२४२० ३२४५ ५०६
BO बङाइगाँओ जिल्ला बङाइगाँओ ९०६३१५ २५१० ३६१
CA काछार जिल्ला शिलचर १४४२१४१ ३७८६ ३८१
DA दरं जिल्ला मङ्गलदै १५०३९४३ ३४८१ ४३२
DB धुबुरी जिल्ला धुबुरी १६३४५८९ २८३८ ५७६
DI डिब्रुगड जिल्ला डिब्ऱुगड ११७२०५६ ३३८१ ३४७
DM धेमाजि जिल्ला धेमाजि ५६९४६८ ३२३७ १७६
GG गोलाघाट जिल्ला गोलाघाट ९४५७८१ ३५०२ २७०
GP गोवालपारा जिल्ला गोवालपारा ८२२३०६ १८२४ ४५१
१० HA हाइलाकान्दि जिल्ला हाइलाकान्दि ५४२९७८ १३२७ ४०९
११ JO योरहाट जिल्ला योरहाट १००९१९७ २८५१ ३५४
१२ KA काऱ्बि आंलं डिफु ८१२३२० १०४३४ ७८
१३ KK कोकऱाझाऱ कोकराझाऱ ९३०४०४ ३१२९ २९७
१४ KP कामऱॄप जिल्ला गुवाहाटी २५१५०३० ४३४५ ५७९
१५ KR करिमगञ्ज जिल्ला करिमगञ्ज १००३६७८ १८०९ ५५५
१६ LA लखिमपुर जिल्ला लखिमपुर ८८९३२५ २२७७ ३९१
१७ MA मरिगाँओ जिल्ला मरिगाँओ ७७५८७४ १७०४ ४५५
१८ NC उत्तर काछार जिल्ला हाफलं १८६१८९ ४८८८ ३८
१९ NG नगाँओ जिल्ला नगाँओ २३१५३८७ ३८३१ ६०४
२० NL नलबारी जिल्ला नलबारी ११३८१८४ २२५७ ५०४
२१ SI शिवसागर जिल्ला शिवसागर १०५२८०२ २६६८ ३९५
२२ SO शोणितपुर जिल्ला तेजपुर १६७७८७४ ५३२४ ३१५
२३ TI तिनिचुकीया जिल्ला तिनिचुकीया ११५०१४६ ३७९० ३०३

लिधंसा[सम्पादन]

  1. Assam Population Sex Ratio in Assam Literacy rate data. Census2011.co.in. 2012-09-22 कथं।
  2. Web.com(india) Pvt. Ltd. (2007-02-18). Assam at a glance. Assam.gov.in. 2012-09-22 कथं।
  3. Commissioner Linguistic Minorities. मूलिधंसाय् तिथि 8 October 2007 कथं। 1 December 2010 कथं।

स्वयादिसँ[सम्पादन]