बुद्ध अवतार

विष्णुका अवतारका रूपमा बुद्ध - दुर्इ शिष्यका बीचमा धर्मचक्र प्रवर्तन गर्दै

भगवान विष्णुया गुम्हम्ह अवतार बुद्ध

उत्तर भारतीय हिन्दु परम्पराय् विष्णुया दशावतारया झ्वःलय् भगवान् बुद्धयात नं गुम्हम्ह अवतारया कथं (दक्षिण भारतय् बुद्धया थासय् बलराम धका नालातःगु दु) नाला तःगु दु । थथे बाैद्ध दर्शनया न्ह्यलुवाः भगवान बुद्धयात विष्णुयागु अवतारया कथं हिन्दु धर्मय् स्थान ब्युगुयात सतही रूपं हिन्दु बाैद्ध समुदाययागु धार्मिक सहिष्णुतायात तिवः वियाच्वँगु थेँ खनेदु । थी थी पुराणय् बुद्धयात गुगु कथं न्ह्यब्वया तल धैगु वाःचाल धासा थ्व खँ बाखँ हे जक खः धैगु विचाः लुर्इ । थुपिं बाखँनय् न्ह्यब्वया तम्ह 'बुद्ध' धाम्ह पात्र व इ.पू ६ अाैं शताब्दिइ नेपाःया लुम्विनीर्इ बुम्ह सिद्धार्थ गाैतम छम्ह हे खः धका धायेत थाकुर्इ । यदि गाैतम बुद्धयात हे न्ह्यब्वयाः तःगु धैगु खःसा थ्व बाखँनय् सत्यता म्हाे जक दु, उगु समय परिस्थितिस दया च्वँगु निगु परम्पराया दथुर्इ जुइगु कचवंपाखेँ ब्वलंगु लिच्वः जक खः धका धाये फर्इ । बुद्ध शिक्षा श्रमण (परिश्रम याना हे मार्ग फल प्राप्त यायेगु) परम्पराय् अाधारित अनिश्वरवादी व अनात्मवादी जुगुलिं बुद्ध शिक्षा वैदिक परम्परा सिवे पाः । वहे कारणय् कुमारिल थेँ जापिं प्रख्यात हिन्दु दार्शनिकपिन्स बाैद्ध दर्शनयात नास्तिक धर्मय् वर्गीकृत याना तःगु खः ।

भगवान बुद्ध विष्णुया अवतार खः धैगु खँयात ज्वना थी थी इलय् हिन्दु-बाैद्ध एकताया मुद्दा न्ह्यथनेगु या । तर थ्व सम्वन्धी भतिचा दुग्यंक अध्ययन याना स्वयेगु खःसा थ्व लिधँसा गुलि तक्क बल्ला धैगु खँ स्पष्ट जुर्इ । थ्व सम्वन्धी क्वय् न्ह्यथनागु खँ विचाःयाये वहः जु ।

विष्णु अवतारका रूपमा बुद्ध - एेरावतेश्वर मन्दिर

1. हाकनं हाकनं बुइम्ह बुद्ध ? बिष्णुया अवतार धाम्ह बुद्ध थुगु पृथ्वीस हाकनं हाकनं जुइम्ह खः । बुद्ध अवतार धुंका विष्णुं कल्कि अवतार काःगु खः । थुलि जक मखु गुवले गुवले धर्मयात हानी जुर्इ उवले उवले जी जन्म काः वये धका भगवान विष्णुं उद्घोष याःगु खः । थुकिया अखः, शाक्यमुनी गाैतम संसारया दुःख खना वैराग्य उत्पन्न याना गृहत्याग यात अले थःगु तच्वःगु परिश्रमं तनावनेधुंकुगु विपश्यना विधियात हाकनं लुइका पुनर्जन्म जुइगु दक्व प्रकारया कर्म संस्कार व क्लेशयात पूर्णरूपं निर्मूल याना भवसंसरणपाखेँ न्ह्यावलेँया लागि विमुक्त जुम्ह खः । सम्येकसंबुद्धत्व लायवं “अयं अन्तिमा जाति” (थ्व जिगु अन्तिम जम्न खः ।) “नत्थिदानिपुनब्भवोति” (अाः जिगु पुनर्जन्म जुइ मखुत) धका उद्घोषण यागु खः । “हाकनं हाकनं जन्म जुये” धाइम्ह व “थ्व जिगु अन्तिम जम्न खः” धाइम्ह थुपिं दुर्इ पात्र छम्ह हे ब्यक्ति खः धका धायेगु कदापि विवेकपूर्ण जुइफइमखु । थुपिं पुराणय् याना तःगु विरोधाभासपूर्ण प्रस्तुति यदि सत्य खः धायेगु खःसा थ्व बुद्धं क्यनावंगु भवविमुक्तिप्रदायिनी (संसारचक्रं मुक्त जुयेगु) शिक्षा मिथ्थ्या सावित जू वनी ।
2. मायामाेहया अवतारः विष्णु पुराण अनुसार बुद्ध अवतार विष्णुया सद् गुणपाखेँ उत्पन्न जूगु अवतार मजुसे दुर्गुणपाखेँ उत्पन्न जूगु अवतार खः। वसपाेल विष्णुयाके दुगु दुर्गुण ‘मायामोह’ या अवतार खः। वसपाेलया पृथ्वीस क्वहाँ वयेगुया छगू हे जक उद्देश्य थःगु वाक् चातुर्ययागु माध्यमं असुर जातिपिन्त अवैदिक धर्म स्यना वैदिक कर्मकाण्डपाखेँ विमुख याना सद् गतिया लँ त्वाःथलेगु खः । थथे जुलकि दैत्यपिं शक्तिहीन जुइ अले उमित अपुक्क त्याके फइ । थुकथं इन्द्र लगायत देवतापिनिगु सत्ता सुरक्षित जुइ । उकिं विष्णुयागु थुगु अवतारवादय् बुद्धयात छम्ह छल याइम्ह धुर्त गुरूया कथं चित्रित यानातःगु दु ।
3. बुद्ध व बाैद्पिनिगु संहार यायेत कल्कि अवतारः कल्किपुराण अनुसार भगवान बिष्णुयागु दशाैं अवतारया रूपय् कल्कियागु अवतरण जुल । कल्किं शुन्यवादी बाैद्धत लिसे युद्ध याना बाैद्धतय्गु सफाया याःगु व उक्त युद्धय् बाैद्धत नापं जिन (बुद्धयागु मेगु नाँ), शुद्दोदन र महामाया अादि पिन्त समेत वध यात धैगु उल्लेख कल्कि पुराणय् दु ।

थुकथं बाैद्ध विराेधी साहित्यस अाधारित अवतारवादं कथित धार्मिक सहिष्णुतायात तिवः बिमखु । थुपिं साहित्यहत उबलेया प्रतिस्पर्धा, शत्रुता व द्वन्दया उपज जक खः। थुकियात थाैंया धार्मिक सहिष्णुता प्रेमीजनपिन्सं थुपिं पाैराणिक बाखँत मिथ्थ्या खः धका थुइका सत्य व मानवताया अाधारय् परस्पर मैत्री भाव तया च्वनेमाः ।

बुद्ध अवतारलिसे स्वापू दुगु छुँ पाैराणिक उद्धरणत

विष्णु पुराण

बुद्धयात बिष्णुयागु अवतारया रूपय् न्ह्यब्वयेगु ज्या दक्वसिवे न्हापां बिष्णु पुराणया रचनां निसेँ जुगु खः । थुकिइ ग्वया तःगु बाखँ थुकथं दु । देवता व दैत्यपिनिगु महासंग्रामस देवतापिं बुर्इ । अनंलिपा देवतापिं भगवान विष्णुया थाय् शरण वनी । थःगु समस्या विष्णुया न्ह्योने प्वँके न्ह्यो उमिसं विष्णुयागु गुणयागु वखानयाना स्तुति यार्इ । अनंलिपा भगवान विष्णुया दुर्गुणतय्गु नं वखान याना स्तुति यार्इ ।

दंभप्रायम् असंबोधि, तितिक्षा दमवर्जितम् ।

यद् रूपे तव गोविन्द, तस्मै दैत्यात्मने नमः ।

(अर्थः हे गाेविन्द,छलपाेलयागु गुगु दंभी स्वरूप दु, संबोधिविहिन स्वरूप दु, सहिष्णुताविहिन, संयमविहिन दैत्य स्वरूप खः उकियात प्रणाम याये ।)

क्राैर्मं मायामयं घोरं, यच्चरूपं तवासितम् ।

निशाचरात्मने तस्मै, नमस्ते पुरूषोत्तम ।।

(अर्थः हे पुरूषोत्तम ! छलपाेलयागु क्रुरतापूर्ण, भयंकर मायामय व तमोमय रूप दु, उकियात नं जिमिसँ नमस्कार याना च्वना ।)

थुकथंया स्तुति याये धुंका देवतापिन्सं विष्णुया न्ह्योने थःगु समस्यात निम्नानुसार प्रस्तुत यार्इ ।

स्ववर्ण धर्माभिरता, वेदमार्गानुसारिणः ।

नशक्यास्तेरयो, हंतुमस्माभिस्तपसावृताः ।।

(अर्थः गुपिं जिमि शत्रुपिं खः, उपिं वेदधर्म अनुशरण याना च्वँपिं खः, वर्ण धर्मया पालना यानाच्वँपिं खः, तपोनिष्ट जुया च्वँपिं खः । वहे हुनियाना जिपिं उमित वध यायेत फया च्वँगु मदु ।)

इत्युक्तो भगवांस्तेभ्यो, मायामोह शरीरतः ।

समुत्पाय ददाै विष्णु, प्राह चेदं सुरोत्तमान् ।।

(अर्थः उमिगु प्रार्थना न्यना भगवान विष्णुं थःगु म्हँ 'मायामोह' या उत्पति याना देवताहरूपिन्त विसे थथे धार्इ)

मायामोहोखिलान्दैत्यास्तान्वोहयिस्यति ।

ततो वध्याभविष्यन्ति, वेदमार्गवहिष्कृता ।।

(अर्थः थुम्ह मायामोहं दक्व दैत्यपिन्त मोहित यार्इ । अनंलिपा उमिसं वेदमार्गयात त्याग यार्इ । थथे जुलकि छिमिसँ उमित अप्पुक वध याये फर्इ ।)

तद्गच्छत न भीः कार्या, मायामोहोयमग्रतः ।

गच्छन्तद्योपकाराय, भवतां भविता सुराः ।।

(अर्थः उकिं हे देवतापिं ! अा छिपिं हुँ । ग्याये म्वाल । थ्व मायामोह वना छिमिगु उपकार यार्इ ।)

नानाप्रकार वचनं स, तेषां युक्तियोजितं ।

या तथा त्रयीधर्म, तस्य जुस्ते यथायथा ।।

(अर्थः थी थी कथंया युक्तिपूर्ण वचनय् तक्यँका मायामोहं असुरपिनिगु त्रयी धर्म (वैदिक धर्म) त्वतका बिर्इ ।)

भगवान विष्णुया दुर्गुणया प्रतिमूर्ति थुगु बुद्ध अवतारया खँ थनंलिपाया मेमेगु पुराणय् नं न्ह्यथनेगु याःगु दु । थुकथं थुजागु बाखँनं बुद्ध र वसपाेलया शिक्षा प्रति हीनभाव, वितृष्णा ब्वलंकेगु ज्या जुजुं वया च्वगु जुल ।

अग्नी पुराण

वक्षे बुद्धावतारं च, पठतः श्रृण्वतोर्थदम् ।

पुरा देवासुरा युद्धे, दैत्यैर्देवाः पराजिताः ।।

(अर्थः अा जिं बुद्धावतारया वर्णन याये । थ्व खँ गुम्हसेँ ब्वनी व न्यनी उम्हेसिया मनोरथ पूर्ण जुर्इ । पूर्वकालय् सुर व असुरपिनिगु दथुर्इ युद्ध जुल गुकिइ दैत्यपिन्सँ देवतापिन्त पराजित यात ।)

मायामोहस्वरूपोसाै, शुद्धोदनसुतोभवत् ।

भगवान मायामोहया रूपय् विज्याना शुद्धोदनया काय् जू वल ।

मत्स्यपुराणम्

कर्तुं धर्मब्यवस्थानमसुराणां प्रणाशनम् ।

बुद्धो नवमको जज्ञे तपसा पुष्करेक्षण ।

देवसुन्दररूपेण द्वैपायनपुरः सरः ।। २४६ ।।

(अर्थः धर्मया ब्यवस्थापन व असुरपिनिगु संहार यायेया लागि कमलनयन, देवसुन्दर बुद्धया जन्म नवाैं अवतारया रूपय् जुल। )

पद्ममहापुराणम्

समुत्पाद्यददाैतस्याप्राहचेदंवृहस्पतिम् ।

मायामोहोयमखिलांस्तान्दैत्यान्मोहयिष्यति ।।

(मायामोहं सारा दैत्यपिन्त मोहित यायाँ यंकल धका वृहस्पतिं धाल ।)

भवतासहितः सर्वान्वेदमार्गबहिष्कृतान् ।

दक्व दैत्यपिं वेदमार्गपाखेँ वहिष्कृत जुल ।

श्रीमद्भागवतमहापुराणम्

प्रथम खण्ड, प्रथमस्कण्ध, अध्याय ३ पृ ५६

ततः कलाै सम्प्रवृत्ते सम्मोहाय सुरद्विषाम् ।

बुद्धो नाम्नाजनसुतः कीकटेषु भविष्यति ।। २४ ।।

अनंलिपा कलियुग शुरू जुइधुंका मगधदेश (विहार) मा देवतापिनिगु शत्रु दैत्यपिन्त मोहित यायेया लागि अजनया पुत्रया रूपय् छलपाेलया बुद्धावतार जुर्इ ।

द्वितीयखण्ड, दशमस्कंधे, अध्याय - ४०, पृ ३७६

नमो बुद्धाय शुद्धाय दैत्यदानवमोहिने ।

दैत्य दानवपिन्त मोहित यायेया लागि छलपाेलं शुद्ध अहिंसा मार्गया प्रवर्तक बुद्धया रूप ग्रहण यार्इ । जिं छलपाेलयात नमस्कार याना च्वना ।

भविष्य पुराण

(प्रतिसर्ग पर्व ४, अं.२०)

बलिना प्रेषितो भूमाै, मयः प्राप्तो महासुरः ।

शाक्यसिंह गुरूर्गेयो, बहुमाया प्रवर्तकः ।।३०।।

स नाम्ना गाैतमाचार्या, दैत्य पक्ष विवर्धकः ।

सर्व तीर्थेषु तेनेव, यंत्राणि स्थापितानि वै ।।३१।।

तेषामधोगता येतु, बाैद्धाश्चासंसमन्ततः ।

शिखा सुत्र विहीनाश्च, बभूवूर्वर्णसंकरा ।।३१।।

दश कोट्य स्मृता अार्या, बूभबुर्बाैद्ध मार्गिणः ।।

(अर्थ - बलिं पृथ्वीस छम्ह माया प्रवर्तक महान् असुरयात छ्वया हल गुम्हसिया नाँ शाक्यसिंह धका प्रख्यात जुल, गुम्हसित गाैतम अाचार्य धका नं धायेगु याः । व दैत्यपिनिगु पक्ष वढे याइम्ह ब्यक्ति खः। वं दक्व तीर्थ तीर्थय् थःगु संस्था स्थापित यात । गुपिं गुपिं वयागु मतानुयायी जुया बाैद्ध जुल उपिं सकलेँ अागँसा व जनै का तोता नीच गतिइ वना वर्णसंकर जुल । दश करोड अार्य बाैद्धमार्गया अनुगामी जुल ।)

बाल्मीकि रामायण

(बाल्मीकि रामायण, गीताप्रेस गोरखपुर, अयोध्याकाण्ड, सर्ग १०९, श्लोक ३४)

यथा हि चोरः स तथा हि बुद्धस्तथागतं नास्तिकमत्र विद्धि ।

तस्माद्धि यः शक्यतमः प्रजानां स नास्तिके नाभिमुखा बुधः स्यात ।।

(अर्थ - गथे खुँ दण्डनीय जुर्इ अथेहे (वेदविरोधी) बुद्ध नं दण्डनीय खः । तथागत व मेपिं नास्तिकतय्त नं थ्वहे कोटिइ तयेमा । उकिंजुया प्रजापालक राजां गुम्ह नास्तिकयात दण्ड बिइ वयात खुँयात समान दण्ड बिइ माः । तर गुम्हसित वशय् तये मफु, उजापिं नास्तिकतय्गु न्ह्योने सुँनँ विद्वान् ब्राम्हणपिं मलाय्मा, उपिंनापं सुनानं वार्तालाप मयायेमाः ।)

कल्किपुराणम्

द्वितीयांश, षष्ठोअध्यायः

बुद्धालयं सविपुलं वेदधर्म्मबहिष्कृतम् ।

(थ्व अत्यन्त विस्तृत नगर खः, बाैद्धतय्गु प्रधान अालय खः। थुगु देशय् वैदिक धर्मयात वहिष्कार याना तःगु दु ।)

श्रुत्वा जिनो निजगणैः कल्केरागमनं क्रुधा ।

अक्षाैहिणीभ्यां सहितः संबभूव पुराद्बिहि ।।४४।।

(कल्कि थःगु गण सहित युद्ध यायेत वःगु खँ गुबले जिनं (बुद्धया मेगु नाँ) सिइका कार्इ, उवले तुरून्तहे निथ्वः अक्षाैहिणी सेना (एक अक्षाैहिणीस २१८७० हात्ती, २१८७० रथ, ६५६१० घोडा र १०९३५० पैदल सिपाहि दइ ।) ज्वना नगरं पिहाँ वर्इ ।)

द्वितीयांश, सप्तमोअध्यायः

रे बाैद्धा ! मा पलायध्वं निवर्त्तध्वं रणाङ्गणे ।

(हे बाैद्धपिं ! छिपिं रणभूमि थासं बिस्युँवनेमते, लिहाँ वा, हताः (युद्ध) या ।)

जिनं निपतितं दृष्ट्वा बाैद्धा हाहेति चुक्रुशुः ।

कल्के सेनागण विप्रा जहृषुर्निहतारयः ।।२७।।

(जिन धराशायी जुगु खना बाैद्धपिनिगु सेना हाहाकार याना हर्इ । शत्रुयागु मृत्यु जुइधुंकुगु जुया कल्किया सेनाया हर्षको सीमा हे मन्त ।)

स तु शुद्धोदनस्तेन युयुधे भीमविक्रमः । ...

(भीमविक्रम शुद्धोदनं नं व लिसे युद्ध याना च्वन ।)

निरीक्ष्य कल्किं ते बाैद्धास्त्रसुर्धर्म्मनिन्दका ।।५०।।

(...धर्मया निन्दा यानाच्वँपिं बाैद्धपिं ग्याना अाकुलब्याकुल जुल ।)

तृतीयांशः , प्रथमोध्यायः -

दत्त्वा मोक्षं म्लेच्छबाैद्धप्रियांणां कृत्वा युद्धं भैरवं भीमकर्म्मा ।

हत्वा बाैद्धान् म्लेच्छसंघांश्च कल्किस्तेषां ज्योतिः स्थानमापूर्य्य रेजे ।।४३।।

(थुकथं भयंकरगु ज्याः याम्ह कल्किं भयंकर युद्ध याना बाैद्धतय्त व म्लेच्छतय्गु संघयात नाश यात । अले कल्किं उमिगु स्त्रीपिन्त नं मुक्तिपद विल । मृत बाैद्ध व म्लेच्छपिनिगु शवयात ज्योतिर्मय थासय् छ्वया शोभायमान यात।)

ये शृण्वन्ति वदन्ती बाैद्धनिधनं म्लेच्छक्षयं,

सादराल्लोकाः शोकहरं सदा शुभकरं भक्तिप्रदं माधवे ।

तषामेव पुनर्न जन्ममरणं सर्ब्बार्थसम्पत्करं ।

मायामाेहविनाशनं प्रतिदिनं संसारतापच्छिदम् ।। ४४ ।।

(थुगु म्लेच्छ व बाैद्धपिनिगु नाश जुगु बाखँ गुम्हस्येँ अादरपूर्वक ब्वनी व न्यनी, वयागु दक्व शोक तनावनी । माधव प्रति वयागु भक्ति उत्पन्न जुर्इ । थुकिं वयागु न जम्न जुइ न मृत्यु हे जुइ । थ्व वृतान्त न्यँम्ह मनुयात दक्व प्रकारया सम्पत्ति प्राप्त जुर्इ । मायामोह तना वनी व संसारया ताप सहयाये मालि मखु ।)

तृतीयांशः एकविंशोध्यायः

ये भक्त्यात्र पुराणसारममलं श्रीविष्णुभावाप्लुतं,

शृण्वन्तीह वदन्ति साधुसदसि क्षेत्रे सुतीर्थाश्रमे ।

दत्त्वागां तुरगं गजं गजवरं स्वर्णं द्विजायादरात् ।

वस्त्रालङ्कारणैः प्रपूज्य विधिवन्मुक्तास्तु एवोत्तमाः ।।३१।।

(गुम्हेसिनं साधु समाजय्, पुण्यक्षेत्रय्, पुण्य तीर्थय् वना महर्षिपिनिगु अाश्रमय् वना वस्त्र, अाभूषण अादि दान याइ, ब्राम्हणपिनिगु पूजा यार्इ, अादरपूर्वक सा, सल, किसि, लुँ, अादि दान याना भक्तिपूर्वक विष्णुभावय् पूर्ण जुया दक्व पुराणया सार थ्व शुद्ध कल्किपुराणया कीर्तन वा श्रवण याइ, उम्ह श्रेष्ठ ब्यक्तिपिनिगु मुक्ति निश्चित ख, थुकिइ छुँ सन्देह मदु ।)

बुद्धका वारे उल्लेख जुयाच्वँगु पुराणतय्गु सूची

• हरिवंश (1.41)
• विष्णु पुराण (3.18)
• भागवत् पुराण (1.3.24, 2.7.37, 11.4.23)
• गरूड पुराण (1.1, 2.30.37, 3.15.26)
• अग्नी पुराण (16)
• नारदीय पुराण (2.72)
• लिङ्ग पुराण (2.71)
• पद्म पुराण (3.252)
• ब्रम्हाण्ड पुराण, भागवत् तात्पर्य (1.3.28)
• भविष्य पुराण

अन्य ग्रन्थहरूः

पराशरकृत वृहत् पराशर होरा शास्त्र (2:1-5/7).

बुद्ध अवतारवाद सम्वन्धी छुँ रोचक टिप्पणी

• बाैद्धमतयात हिन्दु (वैष्णव) धारय् विलय यायेगु कुतः - जर्मन विद्वान् हेलमुट भो ग्लेजनपया धापु कथं - थुगु कथंया साहित्यतय्गु रचना जूगुया ल्युने बाैद्धतय्त बुलुहुँ हिन्दु (वैष्णव) धारय् विलय यायेगु अन्तरनिहित मनोवाञ्छा दुगु खनेदु ।
• बुद्ध अवतारवादया बुद्ध व शाक्यमुनि बुद्ध छम्ह हे मखु - बुद्ध अवतारया बुद्ध व शाक्यमुनि बुद्धयागु समयकाल हे पाः । करिव इ.सं. ५०० पाखे जन्मे जुम्ह, ६४ वर्ष तक्क म्वाःम्ह, जीवनकालय् छुँ दानवतय्गु वध याम्ह, वैदिक धर्म मानेयाइम्ह, जिन नाम ब्यक्तिया काय् जुया च्वँम्ह अादि वर्णनयात स्वल धाःसा बुद्ध अवतारय् चित्रित यानातम्ह ब्यक्ति गाैतम बुद्ध हे धका धायेत थाकु ।
• हिन्दु दार्शनिकपिनि बुद्धयात हिन्दु धर्म दुने समाहित याये मयः - कुमारील भट्ट (इ.सं. ७०० पाखेयाम्ह मिमांशधारया हिन्दु दार्शनिक) विचार त स्वयेवले बुद्धधर्मयात हिन्दु धर्म नाप गुवलेँ स्वाके फइ मखु । क्षेत्रीय धर्मयात उलंधन याना थःहे धर्म गुरू जुइत स्वम्ह, वेदया विपरित व थम्हं थःयात ठगेयाम्ह ब्यक्ति धका बुद्धया वारे खुला टिप्पणी याइम्ह छम्ह प्रखर ब्यक्तित्व कुमारिल खः।
• दलित अभियानया न्यागुगु सपथः डा. भिमराव अम्वेडकर बुद्ध विष्णुया अवतार खः धाइगु खँयात प्रखररूपं खण्डन याइम्ह ब्यक्ति खः। महान् दलित अभियानया क्रमय् धर्म परिवर्तनया लागि २२ गु सपथ दयेकूगु मध्ये न्यागूगु सपथ थुगु प्रकारया दु - "मैं यह नहीं मानता और न कभी मानूंगा कि भगवान बुद्ध विष्णु के अवतार थे, मैं इसे पागलपन और झूठा प्रचार-प्रसार मानता हूँ ।"

काँचीया शंकराचार्य व विपश्यनाचार्य सत्यनारायण गोयन्काया संयुक्त विज्ञप्ति

(हिन्दि भाषां प्रकाशित प्रेस विज्ञप्तिया नेपाल भाषा अनुवाद),

थाय् - महाबाेधि सोसाइटी, सारनाथ (वाराणसी) (उत्तर प्रदेश)

र्इ - न्हिनेसिया ३ः३०, दिनाङ्कः सन् १९९९ नोभेम्वर १२

जगद् गुरू काँची कामकोटि पीठया श्रद्धेय शंकराचार्य श्री जयन्द्र सरस्वतीजु व विपश्यनाचार्य गुरू सत्यनारायण गोेयन्काजु या साैहार्दपूर्ण खँलावलाया मंका विज्ञप्ति पिथंगु दु । निम्हं थ्व खँय् सहमत जूगु दु व थुकथं मनंतुगु दु कि निगुलिं प्राचीन परम्पराय् तसकं स्नेहपूर्ण लकस स्थापित जुइमा । थुगु विषयस छिमेकी देशया वन्धुपिंके छुंनं कथंया गलत थुइकातःगु खःसा उकिया याकनंसिवे याकनं निराकरण जुइमा । थ्व सम्वन्धय् क्वय् न्ह्यथनाकथंया खँय् सहमती जूगु दु ।

1. छुंनं हुनिंयाना पूर्वकालय् थःथवें मतभेदत दुगुया उपजकथं न्ह्याग्गुथेँ जाःगु साहित्यत निर्माण जूगु जुइमा, गुकि भगवान बुद्धयात विष्णुयाअवतार खः धका च्वया तल, थ्व खँ छिमेकी देःया बन्धुपिन्त प्रिय मजुल, थ्व झिसँ बाँलाक्क थु । उकिंजुया निगुलिं समुदाय दथुइ थःथवेया स्वापूयात हाकनं स्नेहपूर्ण दयेकेगु नितिं झीसँ थ्व खँ क्वःछिना कि भूतकालय् न्ह्याग्गुहे जूगु जुसां उकियात लाेमंका अा थुजागु छुँ नं मान्यतायात तिवः वि मज्यु ।
2. भारतया हिन्दु समुदायया छुं ब्यक्तिपिनि बुद्धानुयायीपिन्त थःगु वर्चश्व स्थापित यायेगु नितिं थी थी कथंया कार्यशालात ग्वःसा ग्वया च्वँगु दु धका छिमेकी देशय् भ्रान्ति ब्वलना च्वँगु दु । थुगु कथंया खँ उमिगु मनं न्ह्यावलेँ नितिं तना वनेमा धैगु तातुना वैदिक व बुद्ध-श्रमण परम्परा भारतया तसकं पुलांगु परम्परात मध्येया खः । निगुयानं थःथःयागु च्वछाय् वहःगु स्वतन्त्र अस्तित्व दु । गुगू नं छगू परम्परां थःम्हं थःयात च्वय् क्यना मेगु यात क्वय् क्यनेगु ज्यां परस्पर द्वेष, वैमनस्य ब्वलंकेगु जक कारक जू वनी। उकिंजुया भविष्यय् हाकनं गुवलेँ हे नं थथे मजुइमा । निगुलिं परम्परायात समान अादर व गाैरवया भाव बियाच्वने फयेमा ।
3. सत्कर्मं सुँ नं ब्यक्तिं समाजय् उँचा स्थान काये फइ व दुष्कर्मं मनु पतित जूवनी । उकिंजुया हरेक ब्यक्ति सत्कर्म याना काम, क्रोध, मद, मोह, लोभ, मात्सर्य, अहंकार इत्यादि अशुभ दुर्गुणयात लिकया थःम्हं थःत समाजय् उच्च स्थानय् स्थापित याना सुख शान्तिया अनुभव याये फयेमा ।

थुपिं स्वँगू खँय् जिपिं निम्हसियां पूर्ण सहमती दु । भारतया दक्व समुदायया मनूतय् पारस्परिक मैत्री भाव दयेमा व छिमेकी देशया नं भारत प्रति पूर्ण मैत्री भाव दयेमा ।

[ पढ्नुस् अंग्रेजी अनुवाद ]

बाहिरी लिङ्कहरू

हिन्दू धर्म श्रुति: वेद · उपनिषद · श्रुत स्मृति: इतिहास (रामायण, महाभारत, श्रीमदभागवत गीता) · पुराण · सुत्र · आगम (तन्त्र, यन्त्र) · वेदान्त विचा:त: अवतार · आत्मा · ब्राह्मन · कोसस · धर्म · कर्म · मोक्ष · माया · इष्ट-देव · मुर्ति · पूनर्जन्म · हलिम · तत्त्व · त्रिमुर्ति · कतुर्थ;· गुरु दर्शन: मान्यता · प्राचीन हिन्दू धर्म · साँख्य · न्याय · वैशेषिक · योग · मीमांसा · वेदान्त · तन्त्र · भक्ति परम्परा: ज्योतिष · आयुर्वेद · आरति · भजन · दर्शन · दिक्षा · मन्त्र · पुजा · सत्संग · स्तोत्र · ईहिपा: · यज्ञ गुरु: शंकर · रामानुज · माधवाचार्य · रामकृष्ण · शारदा देवी · विवेकानन्द · नारायण गुरु · औरोबिन्दो · रमन महार्षि · शिवानन्द · चिन्‍मयानन्‍द · शुब्रमुनियस्वामी · स्वामीनारायण · प्रभुपद · लोकेनाथ विभाजन: वैष्णभ · शैव · शक्ति · स्मृति · हिन्दू पूनरुत्थान ज्याझ्व द्य: द्यतेगु नां · हिन्दू बाखं युग: सत्य युग · त्रेता युग · द्वापर युग · कलि युग वर्ण: ब्राह्मन · क्षत्रीय · वैश्य · शुद्र · दलित · वर्णाश्रम धर्म श्रेणी:हिन्दू धर्म श्रेणी:हिन्दू देवीदेवता श्रेणी:भगवान विष्णुका अवतारहरू