आन्ध्रप्रदेश
आन्ध्रप्रदेश ఆంధ్రప్రదేశ్ |
|||
---|---|---|---|
— राज्य — | |||
|
|||
भारतय् आन्ध्रप्रदेश | |||
Coordinates (हैदराबाद): 16°30′N 80°36′E / 16.5°N 80.6°ECoordinates: 16°30′N 80°36′E / 16.5°N 80.6°E | |||
देय् | India | ||
Established | 1 नोभेम्बर 1956 | ||
राजधानी | हैदराबाद | ||
तःधंगु नगर | हैदराबाद | ||
जिल्ला | 13 total | ||
Government | |||
- Body | Government of India, Government of Andhra Pradesh | ||
- Governor | E. S. L. Narasimhan | ||
- Chief Minister | |||
- Legislature | Bicameral (294 + 90 seats) | ||
- Deputy Chief Minister | |||
- High Court | Andhra Pradesh High Court | ||
Area† | |||
- Total | १६०,२०५ km2 (६१,८५५.५ sq mi) | ||
Area rank | 8th | ||
Population (2011)[१] | |||
- Total | ४९,६६५,५३३ | ||
- Rank | 10th | ||
- Density | ३१०/km2 (८०२.९/sq mi) | ||
Time zone | IST (UTC+05:30) | ||
ISO 3166 code | IN-AP | ||
HDI | 0.572 (medium) | ||
HDI rank | 20th (2005) | ||
Literacy | 67.77% (2011) | ||
Official language | Telugu[२] | ||
Website | ap.gov.in |
आन्ध्रप्रदेश भारतया छगु राज्य ख। थ्व राज्यया राजधानी हैदराबाद ख। थ्व राज्य भारतया दक्षिण-पूर्वय् ला ।
भूगोल
[सम्पादन]थ्व राज्यया पूर्वय् बंगाल खाडी, उत्तरय् महाराष्ट्र व छत्तीसगढ, उत्तर पूर्वय् उडिसा, पश्चिमय् कर्नाटक व दक्षिणय् तमिलनाडू राज्य ला। थ्व राज्यया मू झ्वालाय् कैलाशकोना झ्वाला, कुंतल झ्वाला, पोचेरा झ्वाला, रामपचोदवरम, एथिपोथला झ्वाला, कपिल तीर्थम, तलाकोना 270 फुट, उब्बलमदुगु झ्वाला, मल्लेला तीर्थम झ्वाला, थातिगुदा झ्वाला आदि ला।
प्रशासनिक विभाजन
[सम्पादन]आंध्र प्रदेशयात २गु क्षेत्रय् विभाजित यानातःगु दु। तटीय आंध्र व रायलसीमा। [३]
थ्व राज्ययात निम्नलिखित जिल्लाय् विभक्त यानातःगु दु-
- श्रीकाकुलम् जिल्ला
- विजयनगरम् जिल्ला
- विशाखपट्टणम् जिल्ला
- पूर्व गोदावरी जिल्ला
- पश्चिम गोदावरी जिल्ला
- कृष्णा जिल्ला
- गुंटूरु जिल्ला
- प्रकाशम् जिल्ला
- नेल्लूरु जिल्ला
- चित्तूरु जिल्ला
- कडप जिल्ला
- अनन्तपुरम् जिल्ला
- कर्नूलु जिल्ला
- रंगारेड्डि जिल्ला
संस्कृति
[सम्पादन]थ्व राज्यया राज्य भाषा तेलुगु ख। थ्व राज्यया आपा मनुतेसं हिन्दू धर्म हनि। थ्व राज्यया नसाय् हैदराबादी नसा व आन्ध्र नसा ला। हैदराबादी नसाय् पाया नाहरी, मलाई कबाब, काबूली, अंडा कोरमा, खट्टी अरबी का सालन, लहसुनी गोश्त, कीमा पुलाव, चांदी कोरमा, झींगे टमाटर, हैदराबादी कोरमा, दीवानी हांडी, नीलगिरी कोरमा, अमृतफल, कच्ची बिरयानी, दम का मुर्ग, बघारे बैंगन, बिरयानी नवाबी, मुर्ग बादामी, दालचा, गज़ाला, टंगड़ी कबाब, मुर्ग हैदराबादी आदि मू नसा खः धाःसा आंध्र नसाय् चाकुगुलि अरिसेलु, बोबातलू, जलेबी, जांगिरी, गुलाब जामिन, कर्गीकाया, लड्डू, पायसम, मीठा पोंगल, सुन्नुंडालु, मसालेदारय् चेगोडिलु, करापुसा, निप्पट्टू, कुडुमुलु, मनगुपूवू, करापु अप्पम, जंतिकालु, रसम पावडर, सांभर पावडर, इडली पावडर, अल्पाहारय् आटुकुला उपमा, मसाला यम वड़ा, इडली, दोसा, मिर्ची भाजी, मसाला दोसा, पुरी, सेमियां उपमा, टमाटार भात, पकौड़ी, चावल: पुलिहोरा, कैरट राइस, दही भात, बघारा अण्णम, कोकोनट राइस, जीरा राइस, मैंगो राइस, चिंटा चिंगुरु राइस, पोटैटो राइस, मटर पुलाव आदि मू नसा ख।
थनया मू लोकप्याखँय् वीधि नाटकं, बुर्रकथ, गंटमर्धाल, कोलाटं, पेरिणि, तोलुबॊम्मलाट, धिंसा नृत्यं, चिंदु नृत्यं आदि ला।
स्वयादिसँ
[सम्पादन]लिधंसा
[सम्पादन]- ↑ census of india. Census of India 2001. Government of India (27 May 2002). 14 April 2007 कथं।
- ↑ Cite error: Invalid
<ref>
tag; no text was provided for refs namedIndex
- ↑ आं.प्र मंत्रिमंडल द्वारा चार क्षेत्रीय योजना मंडलों को मंजूरी
विकिमिडिया मंका य् थ्व विषय नाप स्वापु दुगु मिडिया दु: Andhra Pradesh |