तिपिटक

तिपिटक
		विनय पिटक
		सुत्त- विभंग खन्धक परि- वार
		सुत्त पिटक
		दीघ निकाय मज्झिम निकाय संयुत्त निकाय
		अंगुत्तर निकाय खुद्दक निकाय
		अभिधम्म पिटक
		ध॰सं॰ विभं॰ धा॰क॰ पुग्॰ क॰व॰ यमक पट्ठान

त्रिपिटक (पाली भाषा :तिपिटक)बौद्ध धर्मया मूल ग्रन्थ ख। थ्व ग्रन्थयात स्वंगु खण्डय् विभक्त याना तःगु दु। थ्व ग्रन्थ भगवान बुद्ध मदयेधुंका वसपोलया भिक्षुतेसं वसपोलया सकल धम्मयात सूत्रबद्ध यानातःगु सुत्ततेगु मंका ख। थ्व ग्रन्थय् सुत्ततेत वग्ग, वग्गतेत निकाय व निकायतेत पिटकय् मुंकातःगु दु। थन्याःगु स्वंगु पिटकतेत मुंका त्रिपिटक (स्वंगु पिटक) दयावःगु दु।

विभाजन

तिपिटकया थाइ संस्करणया किपा

स्वयादिसँ: तिपितकया खण्ड

त्रिपिटकयात स्वंगु भागय् विभाजित यानातःगु दु।

त्रिपिटकया न्हापांगु खण्ड विनय पिटक ख। थुकिलि भिक्षु, भिक्षुणी व अनागारिकातेसं पालना यायेगु नैतिक नियम दु। थ्व ग्रन्थ अनुसार भिक्षुतेगु व्यवहारय् दूगु विभिन्न समस्यातेत समाधान यायेत बुद्धं थीथी नियम पलिस्था यानादिल, गुकियात लिपा थ्व ग्रन्थय् समाविष्ट याना तल।

त्रिपिटकया मेगु खण्ड सुत्त पिटक ख। थुकियात संस्कृतय् सुत्र पिटक धायेगु नं या। थुकिया भाषिक अर्थ सुकाया धक्की ख। थ्व ग्रन्थय् मूलःतः बुद्धया उपदेश दु। थ्व पिटकयात यक्व उपविभाजनय् विभक्त यानातःगु दु। थ्व ग्रन्थया सकल उपविभाजनया मंका सूत्र १०,००० स्वया अप्व दु।

त्रिपिटकया स्वंगु खण्ड अभिधम्म पिटक ख। थुकियात अभिधर्म पिटक नं धायेगु या। थ्व ग्रन्थ थाय्‌, संस्कृति व संस्करण अनुसार पाःगु खने दु। थेरवादया पाली ग्रन्थय् अभिधम्म पिटकय् ७गु सफू दु। सर्वास्तिवाद(Sarvāstivāda)य् नं थ्व पिटकय् ७गु सफू दु। छुं साधारण सामग्री व विचारय् सर्वास्तिवादया अभिधम्म पिटक मूल पाली ग्रन्थनाप मेल नःसां थ्व सफू पालीया सफूस्वया यक्व पा। बौद्ध धर्मया मेमेगु प्राचीन संघय् नं अभिधम्म पिटक दूगु जुसां आःया ईले अन्यागु ग्रन्थ तनावने धुंकल।

त्रिपिटकया मू खण्ड थ्व कथं दु

1. सुत्तपिटक
   1. दीघनिकाय
   2. मज्झिमनिकाय
   3. संयुत्तनिकाय
   4. अङ्गुत्तरनिकाय
   5. खुद्दकनिकायः
2. विनयपिटक
   1. सुत्तविभङ्ग
      1. पाराजिकापालि
      2. पाचित्तियपालि
   2. खन्धक
      1. महावग्गपालि
      2. चुल्लवग्गपालि
   3. अन्य
      1. परिवारपालि
3. अभिधम्मपिटक
   1. धम्मसङ्गणिपालि
   2. विभङ्गपालि
   3. धातुकथापालि
   4. पुग्गलपञ्ञत्ति
   5. कथावत्थुपालि
   6. यमकपालि
   7. पट्ठानपालि

तिपिटकया च्वमि

तिपिटक भगवान बुद्धं क्यनादीगु धम्मयात मुंकातःगु छगू मंका ख। भगवान बुद्धया परिनिर्वाण धुंका वसपोलया उपदेशतेत थी-थी सूत्रय् लुमंकेगु ज्या भिक्षुतेसं मंकाकथं यानादिल। भगवान बुद्धया धम्मया थी-थी पक्षयात लुमंकातयेगु ज्या थी-थी भिक्षुतेसं यानादिल। थथे लुमंकिगु ज्या यानादीपिं भिक्षुत थ्व कथं दु -

• विनयपिटक लुमंकादीपिं आचार्यत: १.भिक्षु उपाली, २. भिक्षु दासक, ३. भिक्षु सोणक, ४. भिक्षु सिग्गव, ५. भिक्षु मोग्गलिपुत्ततिस्स।
• सुत्तपिटक लुमंकादीपिं आचार्यतः १. भिक्षु आनन्द (दीघनिकाय), २. भिक्षु सारिपुत्रया शिष्यतेसं मज्झिमनिकाय, ३. भिक्षु महाकस्सप (संयुक्तनिकाय), ४. भिक्षु अनुरुद्ध (अंगुत्तर निकाय), खुद्दकनिकाय सुनां जिम्मा काःगु खः धैगु खं स्पष्ट मजूगु।
• अभिधम्मपिटक लुमंकादीपिं आचार्यतः १. भिक्षु सारिपुत्र, २. भिक्षु भद्दजि, ३. भिक्षु सोभित, ४. भिक्षु पियजाली, ५. भिक्षु पियपाल, ६. भिक्षु पियदस्सी, ७. भिक्षु कोसियपुत्र, ८. भिक्षु सिवग्ग, ९. भिक्षु संदेह, १०. भिक्षु मोग्गलिपुत्त, ११. भिक्षु तिस्सदत्त, १२. भिक्षु धम्मिय, १३. भिक्षु दासक, १४भिक्षु सोणक, १५. भिक्षु रेवत

स्वयादिसँ

• बुद्ध धर्म

पिनेया स्वापू

• नेपालभाषाय् तिपितक
• तिपितकया रुपरेखा
• थी-थी भासय् व लिपिइ तिपितक