धातुकथाअभिधम्मपिटकया छगू पकरणम् (प्रकरण) ख। थ्व प्रकरणय् न्ह्यसः-लिसःया रुपय् स्कन्ध, आयतन, धातु, सत्य, इन्द्रिय, प्रतीत्यसमुत्पाद आदिया विषयय् च्वयातःगु दु। थ्व प्रकरणया सुत्तत थ्व कथं दु-
उद्देसो (मेगु नां: उद्देश वा मूखँ)। थ्व पाठयात थीथी मातिका (अर्थ धलः)य् बायातःगु दु। थ्व पाठय् दूगु धलःतेत नयमातिका (नियम धलः), अभ्यन्तरमातिका (दुनेया धलः), नयमुखमातिका (नियमित धलः), लक्खणमातिका (लक्षणया धलः), बाहिरमातिका (पिनेया धलः)या पुचलय् तयातःगु दु।[१]
नयमातिका दुने संग्रह व असंग्रह, संगृहीतं असंगृहीत, असंगृहीतं संगृहीत, संगृहीतं संगृहीत, असंगृहीतं असंगृहीत, सम्प्रयोग व विप्रयोग, सम्प्रयुक्तं विप्रयुक्त, विप्रयुक्तं सम्प्रयुक्त, सम्प्रयुक्तं सम्प्रयुक्त, विप्रयुक्तं विप्रयुक्त, संगृहीतं सम्प्रयुक्त व विप्रयुक्त, विप्रयुक्तं संगृहीत व असंगृहीत दु।
नयमुखमातिका (नियमित धलः वा विधिमुखधलः)या दुने ३ संग्रह, ३ असंग्रह, ४ सम्प्रयोग, ४ विप्रयोग दु।
लक्खणमातिका (लक्षणया धलः वा चिधलः)या दुने सभाग व विसभाग दु।
बाहिरमातिका (पिनेया धलः वा पिधलः) सकल धातुकथाया धलः ख। थुकिलि २२पू त्रिक(वा स्वपू धम्मया पुचः) व १०० दुक(निपु धम्मया पुचः) यासें ३७१ धम्म दुथ्याःगु दु।
पठमनयो (न्हापांगु विधि वा संस्कृत भासय् प्रथम नय)। स्कन्ध, आयतन, धातु, सत्य, इन्द्रिय, प्रतीत्यसमुत्पाद, तिक, द्विकया विषयय् बियातःगु उपदेश।
संग्रह व असंग्रह पद निर्देशया अधीनय् स्कन्ध,आयतन, धातु, सत्य, इन्द्रिय, प्रतीत्यसमुत्पाद, त्रिक, द्विक या विवेचना यानातःगु दु।
स्कन्ध: रुपस्कन्धयात छगू स्कन्ध, ११गू आयतन, ११गू धातुया संग्रहया रुपय् ब्वयातःगु दु। अथेहे, वेदनास्कन्धयात छगू स्कन्ध, छगू आयतन, छगू धातुया संग्रह धकाः धयातःगु दु। संज्ञास्कन्धयात छगू स्कन्ध छगू आयतन, छगू धातुया संग्रह धयातःगु दु। संस्कारस्कन्धयात छगू स्कन्ध, छगू आयतन व छगू धातुया संग्रह धयातःगु दु। विज्ञानस्कन्धयात छगू स्कन्ध, छगू आयतन, ७गू धातुया संग्रह धयातःगु दु। नापं, पंचस्कन्धयात ५गू स्कन्ध, १२ आयतन, १८गू धातुया संग्रहया रुपय् नालातःगु दु।