रस
रस धाःगु काव्य शास्त्रय् भाव उज्जागर यायेगु कलाया भाग ख। रस, अलङ्कार व छन्द छुं नं काव्यया आधारभूत शिला ख। मनुया नुगलय् दयेकिगु थी-थी भाव कथं रस थी-थी प्रकारया जुइ। नाट्य शास्त्रम् धाःगु प्राचीन संस्कृत ग्रन्थय् रसतयेगु वर्णन यानातःगु दु। उकिलि ८ता रस वर्णित दु। लिपा थुकिलि १ता रस तना दयेकूगु नवरस धाःगु खँग्वः सिक्क हे प्रसिद्ध जुल। थुकिलि लिपा मेमेगु रस तयेगु ज्या धाःसा जुया हे च्वन।
खँग्वःयागु उत्पत्ति व छ्येलेज्या
[सम्पादन]उत्पत्ति व विकास
[सम्पादन]थ्व खँग्वयागु छ्येलेज्या दक्ले न्ह्य संस्कृतय् जुगु ख। लिपा थ्व खँग्वयागु तत्सम खँग्वया रुपे यक्व भासे, यक्व कथलं छ्येलेज्या जुल।
छ्येलेज्या
[सम्पादन]थ्व खँग्वयागु छ्येलेज्या संस्कृतय् व संस्कृत नाप स्वापू दुगु व संस्कृत नं बुया वगु भाषे जुगु खने दु।
रसया प्रकार
[सम्पादन]भरतमुनिया नांजाःगु सफू नाट्यशास्त्रम्य् ८ता रसतयेगु वर्णन यानातःगु दु। थ्व सफू २०० ईपू निसें २०० इसंया दुने च्वःगु अनुमान दु। नाट्यशास्त्र अनुसार सकल रसतयेगु थःथःगु द्यः व रंग दु। थ्व सफू कथं ४ जु रस दु। दसु-हास्य रस शृङ्गार रसं पिहांवइ। ग्याना च्वंम्ह (भयम् भाव) मनुया रंग हाकु जुइ धाःसा तं चायाच्वंम्ह मनुया रंग ह्याःगु जुइ। भरतमुनिं थ्व सिद्धान्त पलिस्था यानादिल[१]
- शृङ्गार रस (रति भाव, नारायण द्यः, हल्का वांगु रंग)
- हास्य रस (हासः भाव, प्रमात द्यः, तुयु रंग)
- रौद्र रस (क्रोध भाव, रुद्र द्यः, ह्यांगु रंग)
- करुण रस (शोकः भाव, यम द्यः, खरानी रंग)
- बीभत्स रस (जुगुप्सा भाव, महाद्यः द्यः, वचु रंग)
- भयानक रस (भयम् भाव, काल द्यः, हाकु रंग)
- वीर रस (उत्साह भाव, इन्द्र द्यः, म्हासुसे रंग)
- अद्भुत रस (विस्मयः भाव, ब्रह्मा द्यः, म्हासु रंग)
नवरस
[सम्पादन]थ्व ८ता मू रसय् लिपा शान्त रस तना नवरस दयावल। थ्व रस ६ निसें १०गु शताब्दीतक्क तयेगु कि मतयेगु धका विवाद जूगु खनेदु। लिपा, थ्व रस तना नवरस दयावल। थ्व रसया विवरण थ्व कथं दु-
- शान्त रस (शान्त भाव, विष्णु द्यः, तुयु रंग)
थ्व रसयात अभिनवगुप्तं मेमेगु रस स्वाइगु सुकाया रुपय् वर्णन यानादिगु दु।
मेमेगु रस
[सम्पादन]नवरसय् लिपा मेमेगु रस नं तनेमाःगु विचाः वल। थुकिलि मू रस थ्व कथं दु-
- वात्सल्य रस (वात्सल्य भाव, मां-अबुया मतिना)
- भक्ति रस (भक्ति भाव)
लिधंसा
[सम्पादन]- ↑ Ghosh, Manomohan (2002). Natyasastra.