मायामाळवगौळ राग

मायामाळवगौळ राग
आरोह	स रि१ ग३ म१ प ध१ नि३ स
अवरोह	स नि३ ध१ प म१ ग३ रि१ स
राग सङ्ख्या	१५ मेलकर्ता राग
जीवस्वर	स
न्यास स्वर	ग नि
रस	करुणा, भक्ति
समय	सर्वकाल
जन्य राग	बौलि राग,मलहरि राग, सावेरि राग, रेवगुप्ति राग, नादानामक्रिया राग, ललिता राग, जगन्मोहिनि राग
नांजाःगु म्ये	तुलासिदलमुलचे सन्तोशमुख, मेरुसमान वीर, देव देव कलयामिते, श्रिनातादि गुरुगुहो जयति

मायामाळवगौळ वा मायामालवगौल राग कर्णाटक शास्त्रीय सङ्गीतया छगू राग ख। वेङ्कटमखिया मेलकर्ता राग व्यवस्थाया कथं थ्व राग १५गू मेलकर्ता राग ख। न्हापा थ्व रागयात "मालवगौल" धका नं म्हसीकिगु या। मेलकर्ता रागव्यवस्थाय् थ्व रागयात दुथ्यायेधुंका मालवगौलया न्ह्यःने "माया" उपसर्ग स्वाना न्हूगु नां बुयावःगु ख। थ्व छगू मङ्गलकर राग ख व न्ह्याबिलय् नं हालेछिं। 'सरलेवरिसे', 'जण्टिवरिसे', 'दाटुवरिसे', 'अलङ्कार' आदि थ्व रागय् दु। मायामालवगौलरागया २५पु जन्य राग दु।

लक्षण

मायामालवगौल रागया आरोहण। षड्जं 'C' सःया थासय् दु।

वेङ्कटमखि कथं मायामालवगौल रागया लक्षण थ्व कथं दु-

पूर्णो माळवगौळाख्यः स ग्रहो गीयते सदा

मेलकर्ता राग व्यवस्थाय् मालवगौल राग अग्निचक्रया तृतीय राग ख। थ्व रागय् शुद्धऋषभम्, अन्तरगान्धारम्, शुद्धमध्यमम् , शुद्धधैवतम् , काकलिनिशादं स्वर दु। थ्व छगू मेलकर्ता राग जूगुलिं थुकियात "सम्पूर्णराग" धका कायेगु या। सम्पूर्ण रागय् सप्त स्वर दयाच्वनि। मध्यमं विहाय मायामालवगौल राग कामावर्धिनी राग (५१ मेलकर्ता राग) समान जुइ।

स्वभाव

थ्व राग करुणा व भक्तिया संयुक्त भाव दूगु राग ख। मायामालवगौल राग सर्वदा इलय् हालेछिं, तर प्रभात कालय् हालिबिलय् मङ्गलकर भाव जुइ धैगु मान्यता दु। सङ्गीत सयेकिपिं छात्रतेसं आरम्भय् थ्व राग 'सरले वरिसे'रूपय् सयेकिगु या। थ्व रागय् विवादि स्वर मदु। अतः, थ्व राग सयेकेत सरल जु। मायामालवगौल रागयात हिन्दुस्तानी शास्त्रीय सङ्गीत पद्धतिइ भैरव राग धका म्हसीकिगु या।

थ्व रागय् मध्यमय् सिंहेन्द्रमध्यम राग, रिषभय् रसिकप्रियां व प्रति ग्रह भेद कर्तुम् अवकाश जु। साधारणतया श्रुति षड्जय् जुइ। ग्रहभेदय् धाःसा श्रुति अन्य स्वरय् जुइ। यदि वयम् व कुर्म जुसा भिन्ना राग जुइ।

जन्य राग

मायामालवगौल रागया यक्व जन्य राग दु। थुकिया जन्यरागय् बौलि राग, मलहरि राग, सावेरि राग, रेवगुप्ति राग, नादानामक्रिया, ललिता रागः, जगन्मोहिनि राग आदि नांजा।

प्रसिद्ध म्ये

सरले वरिसे, जण्टि वरिसे, दाटुवरिसे, अलङ्काराः मायामालवगौल रागय् दु। मुत्तुस्वामी दीक्षितया प्रथमा रचना "श्रीनाथादि गुरुगुहो जयति" मायामालवगौलरागय् रचित राग ख।

मायामालवगौल रागय् नांजाःगु म्ये थ्व कथं दु-

1. "तुलासिदलमुलचे सन्तोशमुख" - त्याग राज, तेलुगु भाषा
2. "मेरुसमान वीर" - त्यागराज, तेलुगुभाषा
3. "देव देव कलयामिते" - स्वाति तिरुनालः, संस्कृतभाषा
4. "मायातीत स्वरूपिणि" - पोन्नैया पिल्लै, संस्कृतभाषा
5. "श्रिनातादि गुरुगुहो जयति" - मुत्तुस्वामी दीक्षित , संस्कृत