कक्सबाजार जिल्ला

कक्सबाजार जिल्ला
कक्सबाजार जिल्ला; Cox's Bazar
	— जिल्ला —
	कक्सबाजार, हलिंया दकलय् ताःहाकःगु समुद्र तट
	बंगलादेशय् {{\|Cox's Bazar}}
	Coordinates: 21°27′00″N 91°59′00″E / 21.4500°N 91.9833°E
देय्	बंगलादेश
विभाग	चट्टग्राम बिभाग
	Area
- Total	२,४९१.८६ km2 (९६२.१ sq mi)
	Population (2011)
- Total	२,२८९,९९०
- Density	९१९/km2 (२,३८०.२/sq mi)
	साक्षरता
- सकल	२१.९%
Time zone	बिएसटि (UTC+६)
Website	कक्सबाजार जिल्लाया जाःथाय्

कक्सबाजार जिल्ला बंगलादेशया दक्षिण-पूर्वाञ्चलय् दूगु चट्टग्राम बिभागया छगू प्रशासनिक जिल्ला ख।

भौगोलिक सीमाना[सम्पादन]

कक्सबाजार जिल्लाया क्षेत्रफल २४९१.८६ कि.मि दु। थ्व जिल्ला उत्तरय् चट्टग्राम जिल्ला, दक्षिणय् बङ्गालया खाडी, पूर्वय् बान्दरबन जिल्ला, म्यानमारया आराकान व नाफ खुसि व पश्चिमय् बङ्गालया खाडी द्वारा परिबेष्ठित दु। समुद्र नापं जूगुलिं थ्व जिल्लाय् सामुद्रिक तःफय्, हरिकेन, साइक्लोन आदि प्राकृतिक विपदं आक्रान्त या।

मू द्बीपः महेशखालि, कुतुबदिय़ा, सोनादिय़ा, शाह परि, सेन्ट मार्टिन्‌स द्बीप (नारिकेल जिञ्जिरा), माताबाड़ि।

मू बनः फुलछड़ि रेञ्ज, भुमारिय़ा-घोना रेञ्ज, मेहेर-घोना रेञ्ज, बाक खालि रेञ्ज।

कक्सबाजारया समुद्र तटय् सूर्यास्त

कक्स-बाजारय् पृथिबीया दीर्घतम (१११ कि.मि हाकः)या समुद्र तट दु।

जलसम्पदा[सम्पादन]

थ्व जिल्लाया मू खुसि मातामुहुरि, बाकखालि, ईदगाँओ खुसि, रेजु खाल, नाफ, महेशखालि प्रणाली व कुतुबदिय़ा प्रणाली ख।

प्रशासनिक क्षेत्र[सम्पादन]

१८५४ सालय् बृटिश सरकारं "महकुमा" ब्यबस्था यासें कक्सबाजारयात "महकुमा"य् परिणत यात। सन् १९८४ सालय् कक्सबाजारयात पूर्णाङ्ग जिल्लाया दर्जा बिल। सन् १८६९ सालय् कक्सबाजार म्युनिसिप्यालिटि गठित जुल व सन् १९७२ सालय् कक्सबाजार पौरसभा प्रतिष्ठित जुल। कक्सबाजार जिल्लाया उपजिल्ला थ्व कथं दु-

पर्यटन[सम्पादन]

कक्सबाजार बंगलादेशया छगू मू पर्यटन केन्द्र ख। थन ६गू तःधंगु होटेल व ८०गू मेमेगु होटेल दु। थनया झिनुक मार्केट व बार्मिज मार्केटय् म्यानमार, थाइल्यान्द व चीनया सामान मीगु या।

इतिहास[सम्पादन]

अरब बनेज्यामि व धर्म प्रचारकतेसं ८गू शतकय् चट्टग्राम व आकिब बन्दरय् आगमन यात। थ्व निगु बन्दरगाहया मध्यवर्ति क्षेत्रय् दूगु कक्सबाजार इलाका आराकाननाप बलाःगु स्वापू दयाच्वन। ९गू शताब्दीइ कक्सबाजारनापं बृहत्तर चट्टग्राम हरिकेलाया जुजु कान्तिदेब द्वारा शासित जुल। ९३० ख्रिस्टाब्दय् आराकान जुजु सुलात इङ्ग चन्द्र चट्टग्रामय् वयाः कक्सबाजारयात आराकान राज्यया अंश दयेकल। १६६६ सालय् मुघलतेगु सेना चट्टग्रामय् थ्यन। मुघल सेनापति बुजुर्ग ओमेद खान कर्णफुलिया दक्षिणय् माघ किल्लाय् वयाः आराकानबासी रामु किल्लाय् थ्यन। मुघल धुंका थ्व थासय् आराकानीतेगु नियन्त्रण दयाच्वन। लिपा, ब्रिटिश इस्ट इन्दिया कम्पनीया हिराम कक्सया अधीनय् थ्व थासय् छगू बजाः पलिस्था जुल, गुकियात हे कक्स बाजार धका धाइगु जुल।

अर्थतन्त्र[सम्पादन]

मू लजगा: बुंज्या, न्या लायेगु, कृषि श्रमिक, मजदूर, बनेज्या आदि।

मू बाली: वा, आलु, डाल, प्याज, हलु, गम, बजां, रबर, तरकारी, पान, ग्वय् आदि।

मू फलः अं, नैक्या, लिची आदि।

खनिज पदार्थः प्राकृतिक ग्यास, जिरकन, लिमेनाइट, रुटाइल, म्यागनेटाइट, मोनाजाइट, कोरालिन, लाइमस्टोन।

चाःहिलिगु थाय्[सम्पादन]

हिमछड़ि पहाडं खंगु कक्सबाजारया समुद्र तट

हिमछड़ि, आदिनाथ मन्दिर (महेशखाली उपजिल्ला), शाह ओमरेर समाधि (चकोरिय़ा उपजिल्ला), मानिकपुरया फजल कुकया सातगम्बुज मस्जिद, हासेर दीघि, बीर कामला दीघि (कुतुबदिय़ा उपजिल्ला), माथिन कूप (टेकनाफ उपजिल्ला), कालारमा मस्जिद, कुतुब आउलिय़ार समाधि, रामकट हिन्दु मन्दिर, रामकोट बुद्ध खेय़ां, लामापाड़ा बुद्ध खेय़ां (उखिय़ा उपजिल्ला)), पाटाबाड़ि बुद्ध खेय़ां, कुतुपालां बुद्ध मन्दिर, आगभामेधा बुद्ध खेय़ां, बुद्धया प्यागोडा, एक गम्बुज मस्जिद।

स्वाधीनता युद्धया प्रतिक स्वरुप थ्व जिल्लाय् ३गू शहिद मिनार व १गू जनहत्या केन्द्र दु।