सहारा
| Sahara | |
|---|---|
 The Sahara taken by Apollo 17 astronauts, 1972 | |
| Geography | |
| Coordinates | 23°N 13°E / 23°N 13°ECoordinates: 23°N 13°E / 23°N 13°E |
| Population 2,500,000[१] | |
सहारा उत्तर अफ्रिकाय् दयाच्वंगु छगू मरुभूमि ख। 9,200,000 square kilometres (3,600,000 sq mi) नापं थ्व हलिंया दकलय् तःधंगु क्वाः मरुभूमि ख व समग्र मरुभूमिइ स्वंगुगु दकलय् तःधंगु मरुभूमि ख, थ्व मरुभूमि एन्टार्क्टिका व उत्तरी आर्कटिक स्वया जक्क चिधं। [२] [३] [४]
"सहारा" नां अरबी खँग्वलं वःगु ख। थ्व छगू बहुवचनवाची खँग्वः ख गुकिया अर्थ "मरुभूमि" ख। [५] [६] [७]
मरुभूमिं उत्तरी अफ्रिकाया यक्व भागय् दयाच्वंगु दु। भूमध्यसागरया तटय् उर्वर क्षेत्र, मघरेबया एटलस पर्वत, व इजिप्ट व सुडानया नाइल स्वनिगःयात त्वःताः सकल उत्तरी अफ्रिका थ्व मरुभूमिइ ला।
थ्व मरुभूमि पूर्वय् लाल सागर व उत्तरय् भूमध्यसागरं पश्चिमय् एटलान्टिक महासागर तक्क थ्यनाच्वंगु दु, पश्चिमय् बुलुहुँ मरुभूमिं तटीय मैदानय् हिलावनि। थ्व मरूभूमिया दक्षिणय् साहेल अर्ध-शुष्क उष्णकटिबंधीय सभानाया छहाकः, नाइजर खुसिया स्वनिगः व सब-सहारा अफ्रिकाया सुडान क्षेत्र ला। सहारायात यक्व क्षेत्रय् बायेछिं, गुकिलि पश्चिमी सहारा, मध्य अहग्गर पर्वत, तिबेस्ती पर्वत, ऐर पर्वत, टेनेरे मरुभूमि व लिबियाया मरुभूमि ला।
यक्व सलंसः दँ निसें सहारा २०,००० दँया चक्रय् [८] पृथ्वीया धुरीया हिला (लगभग २६,००० दँ)या पूर्वाग्रहया कारणं मरुभूमि व सभाना घाँय् भूमिया दथुइ हिलाच्वंगु दु। पृथ्वीया धुरी हिलेबिले सूर्द्यःया जःया मात्रा हिली व उत्तर अफ्रिकी मन्सुनया थाय् हिली।
भूगोल
[सम्पादन]
सहारा अल्जेरिया, चाड, इजिप्ट, लिबिया, माली, मौरिटानिया, नाइजर, पश्चिमी सहारा व सुडानया तःधंगु भाग व दक्षिणी मोरक्को व ट्युनिसियाया छुं भागय् ला। थुकिं 9 million square kilometres (3,500,000 sq mi) कःघाइ, थ्व अफ्रिकी महादेशया ३१% क्षेत्र ख। यदि दक्वं लागाय् 250 millimetres (9.8 in) स्वयां म्ह्व औसत वार्षिक वा थाय्यात ल्या खायेगु खःसा, सहाराया क्षेत्रफल 11 million square kilometres (4,200,000 sq mi) जुइ । थ्व अफ्रिकी विशाल फिजियोग्राफिक विभागया स्वंगु बिस्कं फिजियोग्राफिक प्रान्तय् छगू ख। सहारा थुलि तःधं व चकंगु दु कि सैद्धान्तिक रुपं मेमेगु नगुलिं स्वःसा पृथ्वीया सतहया विशेषताया रुपय् थुकियात लुइके फइ । [९]
सहारा मू कथं चट्टानी हमादा (चट्टानी पठार) क्षेत्र ख। सामान्य विश्वासया विपरित ergs (समुद्री फि – फिया द्युनं त्वपुयातःगु तःधंगु थाय् ) थ्व मरुभूमिया छगू चिधंगु भाग जक ख। [१०] तर यक्व बालुवाया डुन 180 metres (590 ft) तजाः । वायु वा दुर्लभ वर्षां मरुभूमिया विशेषतायात आकार बी: फिया टिला, टिलाया बुँ, फिया समुद्र, ल्वहंया पठार, गिट्टीया मैदान ( reg ), सुख्खा उपत्यका ( wadi ), सुख्खा पुखु ( oued ), व चिकंया समतल ( shatt वा chott )। असामान्य भूमिरुपय् मौरिटानियाया रिचाट संरचना दुथ्याः ।
यक्व गालं बायातःगु पर्वः व ज्वालामुखी, मरुभूमिं थहां वइ, गुकिलि ऐर पर्वत, अहाग्गर पर्वत, सहारान एटलस, तिबेस्ती पर्वत, अद्रार डेस इफोरास, व लाल सागर पर्वत ला । सहाराया दकलय् तजाःगु च्वका एमी कौसी ख। थ्व उत्तरी चाडया तिबेस्ती झ्वलय् लाःगु छगू ज्वालामुखी ख।
मध्य सहारा हाइपरएरिड (तसकं गनाच्वंगु) दु, गुकिलि म्हो जक स्वांमा दु। मरुभूमिया उत्तरी व दक्षिणी सिथय् उच्चभूमि नापं, विरल घाँय् व मरुभूमिया झाःया क्षेत्र दु, वादीइ सिमा व तजाःगु झाः दु, गन खःसु मुनि। मध्य, अतिशुष्क क्षेत्रय् मरुभूमिया यक्व उपविभाजन दु: तानेजरौफ्त, टेनेरे, लिबियाया मरुभूमि, पूर्वी मरुभूमि, न्युबियन मरुभूमि आदि। थुगु तसकं शुष्क थासय् यक्व दँ तक वा वइमखु।
उत्तरय् सहारा इजिप्ट व लिबियाया छुं भागय् भूमध्यसागरया क्षेत्रय् थ्यं। सहारा उत्तरी अफ्रिकाया भूमध्यसागरीय गुं, सिं-बुं, व स्क्रब इको-क्षेत्रया सीमाय् ला। थ्व फुक्कं थासय् भूमध्यसागरीय जलवायु दूगु विशेषता दु। फ्र्याङ्क ह्वाइट व भूगोलविद् रोबर्ट क्यापोट-रेया वनस्पति मापदण्ड कथं [११] [१२] सहाराया उत्तरी सीमा ताय्गः सिमा सयेकेगु उत्तरी सीमा व एस्पार्तो घांय् बुइगु दक्षिणी सीमा ख। थ्व घांय् भूमध्यसागरीय मघरेब व आइबेरियाय् बुइ। उत्तरी सीमा नं 100 millimetres (3.9 in) वार्षिक वर्षा जुइगु आइसोहेत नाप ज्वःलाः। [१३]
दक्षिणय् सहाराया सीमा साहेल ख, थ्व छगू सुख्खा उष्णकटिबंधीय सभानाया हाकः ख गुकिलि ताल्लाःगु वा वइगु मौसम दु। थ्व अफ्रिकाया पूर्व निसें पश्चिम तक्क न्यनाच्वंगु दु। सहाराया दक्षिणी सीमा वनस्पति कथं कोर्नुलाका मोनाकान्था ( चेनोपोडियासीया गंगु मौसमय् ह्वइगु दुजः)या दक्षिणी सीमां वा साहेलया विशिष्ट घाँय् सेन्क्रस बाइफ्लोरसया उत्तरी सीमां क्यनि। [११] [१२] जलवायु मापदण्ड कथं, सहाराया दक्षिणी सीमा 150 millimetres (5.9 in) वार्षिक वर्षाया isohyet दु (थ्व दीर्घकालीन औसत ख, छाय् धाःसा वार्षिक वर्षा दँय्-दच्छि पाइ)। [१३]
सहाराय् दूगु महत्त्वपूर्ण नगरय् नोउआकचोट, माउरितानियाया राजधानी; अल्जेरियाय् तमनरसेट, ओउआर्ग्ला, बेचार, हसी मेसाउद, घरदैया, व एल ओउएद ; मालीया तिम्बुक्तु, नाइजरया अगाडेज, लिबियाया घाट, व चाडय् फाया-लार्जौ ला।
पिनेयागु स्वापुतः
[सम्पादन] |
विकिमिडिया मंका य् थ्व विषय नाप स्वापु दुगु मिडिया दु: Sahara |
- Trans-Sahara routes
- Sahara pictures from Algerian UN Permanent Mission website
- Flora and Fauna of the Sahara
लिधंसा
[सम्पादन]- ↑ Cite error: Invalid
<ref>tag; no text was provided for refs namedbrit - ↑ "Detection and Analysis of an Amplified Warming of the Sahara Desert".
- ↑ Largest Desert in the World.
- ↑ Is the World Full or Empty?.
- ↑ English-Arabic online dictionary. Online.ectaco.co.uk (28 December 2006).
- ↑ A Dictionary of Modern Written Arabic (Arabic-English). Otto Harrassowitz.
- ↑ al-Mawrid: Qāmūs 'Arabī-Inklīzī. Dār al-'Ilm lil-Malāyīn.
- ↑ Chu, Jennifer. "A "pacemaker" for North African climate", MIT News, 2 January 2019.
- ↑ Farr, Ben. "Exocartographer: A Bayesian Framework for Mapping Exoplanets in Reflected Light".
- ↑ Journey through a stunning diversity of cultures and sounds in the Sahara Desert.
- ↑ ११.० ११.१ Grove, A.T. (2007). "The Ancient Erg of Hausaland, and Similar Formations on the South Side of the Sahara". Cite error: Invalid
<ref>tag; name "Grove1958" defined multiple times with different content - ↑ १२.० १२.१ Bisson, J. (2003). Mythes et réalités d'un désert convoité: le Sahara (in fr). L'Harmattan. Cite error: Invalid
<ref>tag; name "Bisson2003" defined multiple times with different content - ↑ १३.० १३.१ Walton, K. (2007). The Arid Zones. Aldine. Cite error: Invalid
<ref>tag; name "Walton2007" defined multiple times with different content
| मरुभूमितः |
|---|
| Ad-Dahna | Alvord | अरबी | अराल काराकुम | एटाकामा | बजा क्यालिफोर्निया | Barsuki | Betpak-Dala | Chalbi | Chihuahuan | Dasht-e Kavir | Dasht-e Lut | Dasht-e Margoh | Dasht-e Naomid | Gibson | गोबी | Great Basin | Great Sandy Desert | ग्रेट भिक्टोरिया मरुभूमि | कालाहारी | काराकुम | Kyzylkum | लिटल स्यान्डी मरुभूमि | Mojave | Namib | Nefud | Negev | Nubian | Ordos | Owyhee | Qaidam | रेगिस्तान | Rub' al Khali | Ryn-Peski | सहारा | Saryesik-Atyrau | Sechura | सिम्प्सन | Sonoran | Strzelecki | सिरियाली | Taklamakan | Tanami | थार | Tihamah | Ustyurt |