आगरा जिल्ला

विकिपिडिया नं
आगरा जिल्ला
आगरा ज़िला
آگرہ ضلع
—  उत्तरप्रदेशया जिल्ला  —
आगरा जिल्लाया उत्तरप्रदेश राज्य नापंया मानकिपा
आगरा जिल्लाया उत्तरप्रदेश राज्य नापंया मानकिपा
देय् भारत
राज्य उत्तरप्रदेश
विभाग आगरा
मू नगर [[आगरा]]
मण्डल
Government
 - लोक सभा क्षेत्र आगरा, फतेहपुर सिकरी
 - असेम्ब्ली क्षेत्र
Area
 - Total ४,०२७ km2 (१,५५४.८ sq mi)
Population (2011)
 - Total ४,३८०,७९३
 - Density १,०८७.९/km2 (२,८१७.५/sq mi)
तथ्याङ्क
 - साक्षरता 69.44%.
 - लिङ्ग अनुपात
मू राजमार्ग NH 2
Website आधिकारिक जाःथाय्

आगरा जिल्ला भारतया उत्तरप्रदेशया आगरा विभागया छगू जिल्ला ख। थ्व जिल्लाय् ६गु तहसील दु- आगरा तहसील, एत्मादपुर तहसील, खेरागढ तहसील, फतेहाबाद तहसील, बाह तहसीलकिरावली तहसील

नामाकरण व इतिहास[सम्पादन]

थ्व जिल्लाया नां ताजमहल दूगु नगरया नामं वःगु ख [१] आगरा जिल्लाया सामान्य जानकारी] । थ्व नगरया नांया दक्ले पुलांगु छ्येला धाःसा महाभारतय् "आग्रवन"या कथं जूगु ख। निगु शताब्दी इ संया प्रसिद्ध भूगोलविद तलेमिं थःगु हलिमया मानकिपाय् आगरा धाःगु थाय्‌या नां च्वयातःगु दु।

जनश्रुति कथं जुजु बादलसिंह (सन् १४७५)य् आगराय् छगू किल्ला देकाःतल। १२गु शताब्दीया फारसी चिनाखँमि सलमानं नं थ्व किल्लाय् जुजु जयपालं गजनीया महमुदनाप ल्वाःगु धका च्वयातःगु दु।[१]

लिपा वया मुगलकालय् आगराय् शाहजहाँया ताजमहल, अक्बरया आगरा किल्ला, इत्मद-उद-दौलत आदि थें न्याःगु भवनत देकल।

भूगोल[सम्पादन]

आगरा जिल्ला उत्तर प्रदेश राज्यया पश्चिमी लागाय् ला। थुकिया अक्षांश 27.11' उत्तर व देशान्तर 78.0' निसें 78.2' पूर्व दु। थ्व जिल्लाया जाः १६९ मिटर दु[१]

थ्व नगरया सीमा थ्व कथं दु-

थ्व नगर यमुना खुसिया सिथय् ला।

मौसम[सम्पादन]

आगराया अप्वःगु तापक्रम ४५ डि से निसें ३ डि से तक्क दु[१]

जनसंख्या व क्षेत्रफल[सम्पादन]

सन् १९९१या जनगणना कथं आगरा जिल्लाया क्षेत्रफल ४०२७ वर्ग किमि दु। थुकिलि ३८३८.६ वर्ग किमि ग्रामीण व १८८.४ वर्ग किमि नगरीय दु। थनया सकल जनसंख्या 27,51,021 दु गुकिलि मिजं 15,01,927 व मिसा 12,49,094 दु। थ्व जनसंख्याय् 16,39,935 ग्रामीण व 11,11,086 नगरीय जनसंख्या दु[१]

थ्व जिल्लाया जनसंख्या विस्तारय् थ्व कथं दु [२] -

ब्लक क्षेत्रफल आवासीय छेँ जनसंख्या मिजं मिसा
फतेहपुर सीकरी 310.4 15870 103222 56795 46427
अछ्नेरा 275.5 18361 123026 67739 55287
अकोला 164.4 13845 93864 51520 42344
बिचपुरी 121.3 12359 87566 47803 39763
बरोली अहीर 238.2 23152 159657 87490 72162
खन्दोली 214.6 17901 123995 68146 55849
एत्तमादपुर 223.2 17051 112143 61949 50194
जगनेर 319.3 11114 73112 40826 32286
खैरागढ 244.0 15687 106717 59111 47606
सैयां 229.1 15839 111932 62650 49282
शमशाबाद 266.4 20229 135225 75130 60095
फत्तेहाबाद 349.4 20053 131971 73376 58595
पिनहट 297.1 12241 85284 46770 38514
बाह 272.4 15653 100658 54911 45747
जैतपुर कलां 313.4 13968 91563 49248 42315
सकल ग्रामीण 3836.6 244263 1639935 903464 736471
सकल नगर 188.4 164361 1111086 598463 512623
सकल जिल्ला 4027.0 408624 2751021 1501927 1249094

सन् २०११या जनगणना कथं थ्व जिल्लाया तहसीलवर ग्रामीण जनसंख्या थ्व कथं दु-

राज्य कोद जिल्ला कोद तहसील कोद प्रशासनिक इकाइ राज्य/जिल्ला तहसील सकल गां ग्रामीण जनसंख्या सकल ग्रामीण मिजं सकल ग्रामीण मिसा
१४६ जिल्ला आगरा ८९३ २३९४६०२ १२८५१८४ ११०९४१८
१४६ ७६५ तहसील एत्मादपुर १०५ ३३६९१९ १८०७६६ १५६१५३
१४६ ७६६ तहसील आगरा १०५ ४१२४२५ २२०५९८ १९१८२७
१४६ ७६७ तहसील किरावली १६४ ४११७२१ २२०१९४ १९१५२७
१४६ ७६८ तहसील खेरागढ़ १४९ ४३३७६४ २३४४०९ १९९३५५
१४६ ७६९ तहसील फतेहाबाद १६३ ४०४१७० २१७५३६ १८६६३४
१४६ ७७० तहसील बाह २०७ ३९५६०३ २११६८१ १८३९२२

प्रशासन[सम्पादन]

आगरा जिल्लाया प्रशासन संयन्त्र थ्व कथं दु-

अर्थतन्त्र[सम्पादन]

आगरा जिल्लाया मू अर्थ कृषि आधारित दु। थन चीधंगु उद्योग, व्यापार आदि नं ज्या जु। मू बाली छो, जाकी, बज्र, तु, आलु आदिया दु। थ्व जिल्लाया ४०% अर्थ कल-कारखाना उद्योगय् आधारित दु। थ्व जिल्लाय् ७२०० स्वया अप्व चिधंगु औद्योगिक इकाइ दु। आगराया प्रसिद्ध उत्पादन छ्यंगुया सामान, ह्यान्दिक्राफ्ट, जरी जर्दोजी, मार्बल व लोंहया कार्भिङ आदि दु।

मू नगर[सम्पादन]

थ्व जिल्लाया मू नगरक्षेत्र थ्व कथं दु-

लिधंसा[सम्पादन]

  1. १.० १.१ १.२ १.३ १.४ आगरा जिल्लाया सामान्य जानकारी
  2. आगरा, सेन्सस १९९१

स्वयादिसँ[सम्पादन]