हरमट्टम
हरमट्टम वा हरमत्तां अफ्रिकाया छगु स्थानीय फय् ख।
प्रभाव
[सम्पादन]थ्व फय् वइगु मौसम चिकुला स्वया पाः छाय् धाःसा थ्व मौसमय् चिकुगु, गंगु, [१] धू-जाःगु फय् बाहा वइ व न्हि व चाया तापक्रमय् नं तसकं पाइ। तापक्रम अःपुक हे न्हिच्छिं 9 °C (48 °F) तक म्ह्व जुइफु। हानं, गुबलें गुबलें न्हिनय् तापक्रम 35 °C (95 °F) तक थहां वनेफु व सापेक्षिक आर्द्रता ५% स्वया म्हो जुइफु। सहारा थें जाःगु छुं लागाय् थ्व मौसमय् ताहान्वइगु जुइफु । [२]
हरमत्तां फय् छगु क्षेत्रय् वइबलय् फय् विशेष यानाः गंगु (सुक्खा) जुइ। [१] हरमतनं मरुभूमि थें न्याःगु मौसमी अवस्था हयाबी: थुकिलि आर्द्रता म्हो जुइ, सुपाँय् यात चीका छइ, वा वये बीमखु व गबलें गबलें धूलं तःधंगु धू-पाँय् दयेकी गुकिया लिच्वः कथं धू-फय् वा फि-फय् दयेकेफु। फसं मिं च्याइगु जोखिम अप्वयेकेफु [३] अले तसकं बाली स्यंकेफु । [४] मनसुनया फय् नाप हरमत्तांया फय् स्वानाः तःफय् जुइफु । [५]
हरमत्तां कुं
[सम्पादन]पश्चिम अफ्रिकाया छुं देसय् वायुइ यक्व धूया मात्रां तसकं मखनिगु व निभाःयात यक्व न्हि तक्क पनेगु जुइफु, थ्व अवस्था तसकं खसु जाःगु ई नाप ज्वः। थुगु प्रभावयात हरमत्तां कुं (Harmattan haze) धकाः म्हसीकेगु याः । थुकिं यानाः दँय्दसं फय्खःया फय्-लं रद्द जुइगु वा लं-हिलेगु अवस्थाय् एयरलाइन्सतेत लखौं डलर हानि जुइ। [६] [७] कुं म्ह्व जुइबलय्, सर्गः यचुना वइ। [८] फय् तसकं गंगुलिं सिमाया कचात थथे जुइबिले सीफु । [९]
उसाँय्
[सम्पादन]सन् २०२४ या छगू अध्ययनं हरमत्तानं ह्याउं मचा व मचा मदयेगु ल्या अप्वयेकीगु नापं म्वानाच्वंपिं मस्तय्त निरन्तर मभिंगु उसाँय् प्रभाव लाकीगु खनेदु। [१०]
थ्व फसय्आर्द्रता छकलं १५% स्वयां म्ह्व जुइफु, गुकिं यानाः गुलिखे मनूतय्त थःथम्हं न्हासं हि वयेफु । [४] मनुतेगु मेमेगु उसाँय् प्रभावय् छ्यंगुया ल्वय् (छ्यंगु गनिगु), म्हुतुसि गनिगु, मिखा व सासःया ल्वय् दसु दमया अतिक्रमण आदि जुइफु। [११]
स्वयादिसँ
[सम्पादन]
लिधंसा
[सम्पादन]- ↑ १.० १.१ (2014) "Influence of cold–dry (harmattan) season on colonic temperature and the development of pulmonary hypertension in broiler chickens, and the modulating effect of ascorbic acid". Open Access Animal Physiology: 1. DOI:10.2147/OAAP.S51741. Cite error: Invalid
<ref>
tag; name "dove press" defined multiple times with different content - ↑ (2007) Climate and Land Degradation. DOI:10.1007/978-3-540-72438-4.
- ↑ "Harmattan: Behold A Season".
- ↑ ४.० ४.१ "Saharan wind stirs cocoa market". Cite error: Invalid
<ref>
tag; name "Saharan wind stirs cocoa market" defined multiple times with different content - ↑ "Harmattan", Encyclopædia Britannica, <http://www.britannica.com/science/harmattan>. Retrieved on २२ जुलाई २०१५
- ↑ "Nigerian Civil Aviation warns pilots, airlines of Harmattan haze".
- ↑ Giant dust cloud chokes west Africa.
- ↑ As harmattan finally hits Lagos.
- ↑ "Arago on Comets".
- ↑ (18 March 2024) "Dust and Death: Evidence from the West African Harmattan". The Economic Journal 134 (659): 885–912. DOI:10.1093/ej/uead088. PMID 38505244.
- ↑ "Coping With Health Hazards of Harmattan Haze", Rivers State News, 20 January 2015.
हलिमया स्थानीय फे | ![]() |
---|---|
काराबुराँन | चिनूक | जोरम | टेरल | नारवेस्ट | नार्दन | नेवाडोज | पैम्परो | पोनेन्टी | फाँन | फ्राइजेम | बर्गस | बाग्यो | बोरा | ब्रिकफिल्डर | मिस्ट्रल | मैस्ट्रो | लू | विरजोन | वेण्डाव्लेल्स | शामल | साँमन | स्यान्टा आना | सिमूम | सिराँको | सिस्टन | हबूब | हरमट्टम | |