हि

हि धाःगु मनु व उच्च प्राणीया सर्कुलेटरी सिस्टमया छगू मू अंग ख। हिइ निता मू कुचा दु-ति कुचा व कः कुचा। हिया ति कुचायात प्लाज्मा धाइ धाःसा कः कुचाय् स्वता कथंया स्वपुचः कोषत दयाच्वनि। थ्व पुचःतेगु नां इरिथ्रोसाइत, ल्युकोसाइत व प्लेतलेत ख। मनूया म्हय् हिया यक्व ज्या दु। थ्व ज्याय् म्हया थी-थी कुचाय् अक्सिजन व पोषक तत्त्व थ्यंकिगु, म्हया थीथी कुचां म्वाःगु पदार्थ मुनाः थन्याःगु पदार्थयात परित्याग याइगु कुचा तक्क थ्यंकीगु, संक्रमणया विरुद्धय् ल्वायेगु, थःम्ह स्वया मेगु कोषतेत म्हय् च्वने मबीगु, कोआगुलेसन आदि छुं मू ज्या ख।

उत्पत्ति

हि बुइगु प्रक्रिया

इम्ब्रोयोलजि कथं, हिकोषतेगु उत्पत्ति मेसोदर्मं दयावैगु ल्यातरल प्लेत (हेमाञ्जियोप्लास्त)या विकास जुया दयावैगु हेमातोपोएतिक स्तेम सेलं (Hematopoietic stem cell) थीथी कथंया हिकोषतेगु उत्पत्ति जुइ। मल्तिपोतेन्त हेमातोपोएतिक स्तेम सेलं कमन मायेलोइद प्रोजेनितर व कमन लिम्फोइद प्रोजेनितर धाःगु निधाः कोषपुचः दयेकेफु।

कमन मायेलोइद प्रोजेनितर धाःया कोषं प्यता मू प्रकारया कोषवंश दयेकेफु। थ्व प्यता पुचः मेगाकेर्योब्लास्त, प्रोइरिथ्रोब्लास्त, मास्त सेल व मायेलोब्लास्त ख।

मेगाकेर्योब्लास्तं मेगाकेर्योसाइत व मेगाकेर्योसाइत कुचा-कुचा जुया थ्रम्बोसाइतया उत्पत्ति जुइ। थ्रम्बोसाइतं हिया कोआगुलेसनया ज्या याइ।

प्रोइरिथ्रोब्लास्त बेसोफिलिक इरिथ्रोब्लास्त, पोलिक्रोमातिक इरिथ्रोब्लास्त, अर्थोक्रोमातिक इरिथ्रोब्लास्त, पोलिक्रोमातिक इरिथ्रोसाइत (रेतिकुलोसाइत) जुसें इरिथ्रोसाइत दयावै। इरिथ्रोसाइतयात ह्याःगु हि कोष नं धाइ। हिया ह्यांगु रंग थ्व हे हिकोषया कारणं जुइगु ख। थुकिया मू ज्या म्हया दुने माःगु थासय् अक्सिजन यंकिगु ख।

कमन मायेलोइद प्रोजेनितरं बुयावैगु मास्त सेल घाः लंकिगु, प्रतिरोध आदि थासय् ज्या वै। प्लाज्मा सेलं दयेकिगु आइजि इ(IgE)या स्वापूइ वयाः थ्व कोषं हिस्तामिन पिकाइगु या।

मायेलोब्लास्तं हानं निधाः कोषपुचः दयेकेफु। थ्व निधाः कोष दयेकिगु प्रक्रियायात ग्रानुलोपोएसिस व मोनोसाइतोपेसिस धाइ। ग्रानुलोपोएसिसं ग्रानुलोसाइतत दयावै। ग्रानुलोसाइत धाःगु हिकोषया साइतोप्लाजमय् ग्रानुलत खनेदै। थन्याःगु ग्रानुलोसाइतय् इसिनोफिल, बेसोफिल व न्युत्रोफिल ला। मोनोसाइतोपोएसिसं मोनोसाइत दयावै। मोनोसाइत हानं म्याक्रोफेज व देन्द्राइतिक सेलय् हिलावनेफु।

कमन लिम्फोइद प्रोजेनितरं लिम्फोपोएसिसय् वनाः थीथी कोष दयेकेफु। नापं, थ्व प्रोजेनितरं लिम्फोइद देन्द्राइतिक सेल नं दयेकेफु। लिम्फोपोएसिसय् वंसाः थ्व प्रोजेनितरं लिम्फोब्लास्त व लिम्फोब्लास्तं प्रोलिम्फोसाइत दयावै, प्रोलिम्फोसाइतं हानं निधाः कोष दयेकेफु। थुकिलिं न्याचुरल किलर सेल वा स्मल लिम्फोसाइत दयेकेफु। स्मल लिम्फोसाइत बि व ति लिम्फोसाइतय् परिष्कृत जुइफु। बि लिम्फोसाइतं प्लाज्मा सेल दयावयेफु।

स्वया दिसँ

• चिकित्सा