म्हितेगु

म्हितेगु धयागु नुगः लयेकायेत थःथःमंतुं दुनुगलं निसें याइगु ज्याझ्वः खः। "म्हिते" खँग्वःया यक्व अर्थ दु। कासा सामान्यतया मस्त व ल्याम्ह पिंसं म्हितिगु जुसां जीवनया छुं नं ईलय् कासाय् ब्वति कायेछिं। मनूजक मखुसें मेमेगु प्राणी दसु पेपांचू व झंगःत नं थःगु हे कथं म्हितिगु या।

म्हिताः ई फुइकेगु ज्यायात ज्यामदूगु धकाः अवहेलना याइगु चलन नं दु। अथे जुसां थीथी कासाय् लक्ष्य-उन्मुख जुइबलय् मनूया म्ह व नुगः नितां भिना वनि​। म्हितेगु धइगु छगू न्ह्याइपुइकेगु जक मखुसें ल्याम्ह/ल्यासे मचातेत दैनिक जीवनया असंख्य पक्ष (दसु: मंकाज्या, लुमंकाज्या, धेधेबल्ला, सहकार्य आदि) सयेकेगु छगू ताःलाःगु ज्याभः नं ख। कासां म्हया विकास(गथेकि ल्हाः-मिखा व म्हया समन्वय) यात ग्वहालि याइगु जक मखुसे संज्ञानात्मक विकास व सामाजिक सीपय् नं ग्वहालि याइ। अले सामाजिक हलिमय् छ्यलाबुला यायेत छगू पलाः न्ह्यथनेत नं ग्वहालि याइ। नापं, छुं कासां तनावयात म्हो यायेत नं ग्वहालि याइ।

थीथी कथंया म्हिता

क्यालिफोर्नियाय् आधारित न्यासनल इन्स्तिच्युत अफ प्लें (National Institute for Play) म्हितायात थथे बायातःगु दु

• स्वापू म्हिता: नकतिनि बुम्ह मचा व मांया दथुइ स्वापू दयेकेत म्हितिगु ज्या
• म्ह म्हिता: मचां थःगु म्हं ज्या याइगु व हलिंलिसे अन्तरक्रिया याइगु लँपु सीकेगु म्हिता, गथेकि ख्यालि सः पिकायेगु बाय् कुतुं वइबलय् छु जुइ धकाः लुइकेगु
• सिर्जनात्मक म्हिता: थःगु सिर्जनात्मक गुण छ्येला म्हितिगु ज्या। दसुया निंतिं, छम्ह मनुखं छुं बाजं थायेगु न्हुगु पहः मालेगु ज्या, गुकिलिं संगीतया पहःयात हिलेफु।
• कल्पनाशील बाय् नाटक म्हितेगु: मचां वयागु कल्पनाय् छगू हलिं दयेकि अले उकिया दुने म्हितेगु छगू रुपया म्हिता। दसु राजकुमारी बाय् समुद्री डाकूया कासा
• बस्तु म्हिता:न्ह्यबःसा/म्हिबःसा लिसे म्हितेगु, थलबल थायेगु, भौतिक बस्तुयात जिज्ञासा छ्यलीगु कथं ल्हातय् लाकेगु
• सामाजिक कासा: मेमेपिं मनूनाप म्हितिगु दसु ख्वाः स्यंकेगु, अले मेपिं मस्त बाय् मस्तय् पुचःलिसे स्वापू तयेगु थें जाःगु ज्याखँय् मेपिन्त दुथ्याकीगु म्हिता।
• बाखं कनाः म्हिता: बुद्धि विकास याये सयेकेगु व भाय्या कासा, गथेकि मांअबुं मस्तय्त तस्सलं ब्वनीगु, बाय् मचां थःगु हे खँग्वलं बाखं हानं कनीगु।

मेगु वर्गिकरण कथं म्हितायात थथे बायेछिं:

• हात्थ्या म्हितेगु: गथेकि रुबिक क्यूब पजल ज्यंकेगु
• धेंधेंबल्ला म्हिता: गथेकि फुट्रेस
• ख्यालः दयेके म्हिता: गथेकि ब्लकं छेँ दनेगु
• सहकारी म्हिता: गथेकि पुचलय् म्हितेगु बाय् नापं न्हूगु कासा दयेकेगु
• सिर्जनात्मक म्हिता: गथेकि न्हूगु बाखं दयेकेगु बाय् किपा च्वयेगु
• नकल म्हिता: गथेकि मस्तय्सं जनावर बाय् बाखंसफूया पात्र थें च्वनिगु।
• भावनात्मक म्हिता: गथेकि मचां कतांमरि म्हितेगु
• प्रतिकृति (replica) म्हिता: गथेकि म्हितेगु भुतूक्वथाय् नसाया म्हिबःसा संस्करणलिसे म्हितेगु

स्वयादिसँ

• कासा