महासागर
महासागर पृथ्वीया सतहय् दयाच्वंगु चिन्वःगु लःया दकले तःधंगु मंका ख। पृथ्वी (बँग्वारा)य् दूगु मू महासागर थ्व कथं दु
- प्रशान्त महासागर
- एट्लान्टिक महासागर
- हिन्द महासागर
- आर्क्टिक महासागर
- दक्षिणी महासागर (एन्टार्क्टिक महासागर)
भूगोल
[सम्पादन]
पृथ्वीया ९७% लः मुक्कं महासागरय् लाः व पृथ्वीया सतहया ७०.८% भाग महासागरं भुनातःगु दु, [१] सकल पृथ्वीया महासागरतेत मंका कथं हलिंया महासागर धायेछिं। [२] [३] थ्व हलिं महासागरं पृथ्वीयात थःगु जीवन्त हाइड्रोस्फीयर नापं "लःया हलिं" [४] [५] वा " समुद्रया हलिं " दयेकि। [६] [७] पृथ्वीया प्रारम्भिक इतिहासय् थ्व महा-समुद्रं सम्भवतः पृथ्वीयात पूवंक त्वपुया तःगु खने दु। [८] महासागरया समग्र आकार अनियमित दु, वपृथ्वीया सतहलय् असमान रुपं दयाच्वंगु दु । थुकिया लिच्वः कथं पृथ्वीया सतह लः व बँ गोलार्धय् ब्वथलातःगु दु याइ। नापं, हलिं सतहया बँ-क्षेत्रं हलिं महासागरयात थी-थी महासागरय् विभाजित याइ।
समुद्रया लः थ्यंमथ्यं 361,000,000 square kilometres (139,000,000 sq mi) त्वपुइ । समुद्रया दकलय् तापाःगु दुर्गम ध्रुव, " प्वाइन्ट नेमो "या नामं म्हसीकातःगु दु। थ्व दक्षिण प्रशान्त महासागरया अन्तरिक्ष यान मसानघाटया नामं म्हसीकातःगु छगू क्षेत्रय् ला।
महासागरीय विभाजन
[सम्पादन]
समुद्रयात उपविभाजित यायेगु थी-थी चलन दु। थन्याःगु चलनय् समुद्र, खाडी, बे, बाइत व जलसन्धि थें न्याःगु चिधंगु लःया स्रोतयात लःया भूभागया कथं म्हसीकिगु या।
महासागरयात चलनकथं न्यागू मू महासागरय् ब्वथलातःगु दु – क्षेत्रफल व आयतनया झ्वलय् थ्व न्यागु क्वय् बियातःगु दु :
| ल्या | महासागर | थाय्-बाय् | क्षेत्रफल (किमि२) |
आयतन (किमि३) |
औसत जाः (मि) |
तट (किमि) |
|---|---|---|---|---|---|---|
| १ | प्रशान्त महासागर | एसिया व अष्ट्रेलिया व अमेरिकाया दथुइ | १६८,७२३,००० (४६.६%) |
६६९,८८०,००० (५०.१%) |
३,९७० | १३५,६६३ (३५.९%) |
| २ | एत्लान्तिक महासागर | अमेरिका व युरोप व अफ्रिकाया दथुइ | ८५,१३३,००० (२३.५%) |
३१०,४१०,९०० (२३.३%) |
३,६४६ | १११,८६६ (२९.६%) |
| ३ | हिन्द महासागर | दक्षिणी एसिया, अफ्रिका व अष्ट्रेलियाया दथुइ | ७०,५६०,००० (१९.५%) |
२६४,०००,००० (१९.८%) |
३,७४१ | ६६,५२६ (१७.६%) |
| ४ | दक्षिणी महासागर | अन्टार्कटिका व प्रशान्त, एटलान्टिक व हिन्द महासागरया दथुइ | २१,९६०,००० (६.१%) |
७१,८००,००० (५.४%) |
३,२७० | १७,९६८ (४.८%) |
| ५ | आर्क्टिक महासागर | आर्कटिकय् उत्तरी उत्तर अमेरिका व युरेसियाया दथुइ गुबलें गुबलें एटलान्टिकया सीमान्त समुद्रया रुपय् कायेगु या। |
१५,५५८,००० (४.३%) |
१८,७५०,००० (१.४%) |
१,२०५ | ४५,३८९ (१२.०%) |
| सकल | ३६१,९००,००० (१००%) |
१,३३५,०००,००० (१००%) |
३,६८८ | ३७७,४१२ (१००%) | ||
Sources: Encyclopedia of Earth,[९][१०][११][१२][१३] International Hydrographic Organization,[१४] Regional Oceanography: an Introduction (Tomczak, 2005),[१५] Encyclopædia Britannica,[१६] and the International Telecommunication Union.[१७]
स्वयादिसँ
[सम्पादन] |
विकिमिडिया मंका य् थ्व विषय नाप स्वापु दुगु मिडिया दु: Oceans |
- ↑ 8(o) Introduction to the Oceans.
- ↑ Rising Sea Levels: An Introduction to Cause and Impact.
- ↑ Is It Ocean Or Oceans?.
- ↑ Earth Is a Water World.
- ↑ Water-Worlds.
- ↑ "Ocean worlds exploration".
- ↑ Ocean Worlds.
- ↑ "Ancient Earth was a water world".
- ↑ Pacific Ocean.
- ↑ Atlantic Ocean.
- ↑ Indian Ocean.
- ↑ Southern Ocean.
- ↑ Arctic Ocean.
- ↑ Limits of Oceans and Seas, 3rd edition. International Hydrographic Organization (1953).
- ↑ (2003) Regional Oceanography: an Introduction, 2, Daya Publishing House.
- ↑ Ostenso, Ned Allen, "Arctic Ocean", Encyclopædia Britannica, <https://www.britannica.com/EBchecked/topic/33188/Arctic-Ocean/57838/Oceanography>. Retrieved on २ जुलाई २०१२, "As an approximation, the Arctic Ocean may be regarded as an estuary of the Atlantic Ocean."
- ↑ Recommendation ITU-R RS.1624: Sharing between the Earth exploration-satellite (passive) and airborne altimeters in the aeronautical radionavigation service in the band 4 200–4 400 MHz (Question ITU-R 229/7). ITU Radiotelecommunication Sector (ITU-R). “The oceans occupy about 3.35×108 km2 of area. There are 377412 km of oceanic coastlines in the world.”