बंगलादेशया इतिहास
बंगलादेश दूगु क्षेत्रया इतिहास ४ सहस्राब्दी स्वया अप्व ई न्ह्यःया च्याल्कोलिथिक ई तक्क थ्यं। थ्व क्षेत्रया प्रारम्भिक इतिहासय् हिन्दू व बौद्ध राज्य व साम्राज्यया उत्तराधिकार खने दु गुकिलिं बंगाल क्षेत्रय् नियन्त्रणया निंतिं ल्वापु यात। इस्लाम धर्म ८गु शताब्दीइ थ्यन व १३गु शताब्दीया सुरुइ बख्तियार खिलजीया नेतृत्वय् विजय व शाह जलाल थें न्यापिं सुन्नी धर्मप्रचारकतेगु गतिविधिं बुलुहुँ थन इस्लामया प्रभुत्व कायम जुल। मुस्मां शासकतसें थ्व क्षेत्रय् मस्जिद दयेकाः इस्लाम धर्मया प्रसारयात प्रवर्द्धन यात। १४गु शताब्दी निसें बंगालय् बंगाल सल्तनतया शासन जुल, गुकियात फख्रुद्दीन मुबारक शाहं पलिस्था यात व वय्कलं थःगु मुद्राया पलिस्था यात। बंगाल सल्तनत शमसुद्दीन इल्यास शाह थें न्यापिं शासकतेगु अधीनय् विस्तार जुल गुकिलिं आर्थिक समृद्धि व सैन्य प्रभुत्व दत। थ्व थाय् लिपा मुगल साम्राज्यया छगू भाग जुल।
सन् १७००या दशकया सुरुइ मुगल साम्राज्यया पतन धुंका बंगाल बंगालया नवाबतेगु अधीनय् अर्धस्वतन्त्र राज्य जुल गुकिया नेतृत्व अन्ततः सिराज उद-दौलाहं यात। लिपा सन् १७५७इ प्लासीया युद्ध धुंका थ्व थाय् ब्रिटिश ईस्ट इन्डिया कम्पनीं त्याकल।बेलायतया औद्योगिक क्रान्तिइ बंगालं महत्वपूर्ण भूमिका म्हितल, तर बेलायतया औद्योगिकरणं बंगालया अवन्नति जुल। बंगाल प्रेसिडेन्सी बेलायती शासनकालय् पलिस्था जूगु खः।
१९४७ सालय् भारत विभाजन या ईले पाकिस्तानया पूर्व अंश (पूर्व पाकिस्तान)या हिसाबं बंगलादेशया लागा निर्धारित जुल। औसतय् पूर्व व पश्चिम पाकिस्तानया दथुई १६००किमि (१००० माइल) दूरी जुसां निगुगु पाकिस्तानतेगु मंका धर्म (इस्लाम धर्म) छगु जूगुलिं देय्या पलिस्था जुल। तर निगु देय् दथुई जातिगत व भाषागत व्यवहारय् यक्व अमेल खनेदत। थ्व अमेलं याना १९७१ सालय् भारतया ग्वहालिइ छगु रक्तपातपूर्ण युद्धया माध्यमं बंगलादेशं स्वतन्त्रता कायेफत। सन् १९७१या मार्चय् जूगु बंगलादेशया स्वतन्त्रताया घोषणां न्यालाया बंगलादेश मुक्ति युद्ध न्ह्याकल गुकिया लिच्वः कथं जनवादी गणतन्त्र बंगलादेशया उदय जुल। बंगलादेश स्वाधिन जुई धुंका बाँमलागु राजनैतिक अवस्थां याना आ तक्क प्यक सैनिक शाषण वये धुंकल।
स्वतन्त्रता प्राप्त जुइधुंकाया ईलय् बंगलादेशय् राजनीतिक अस्थिरता, आर्थिक पुनर्निर्माण, व सामाजिक रुपान्तरणया सामना यायेमाःगु अवस्था वःगु दु। थ्व देसय् सैन्य शासन व निरंकुश शासनया अनुभव जुल, विशेष यानाः जनरल जियाउर रहमान व जनरल हुसैन मुहम्मद एर्शादया अधीनय्। सन् १९९०या दशकय् संसदीय लोकतन्त्रया पुनर्स्थापनाय् अवामी लीग, व बंगलादेश राष्ट्रवादी पार्टी दथुइ सत्ता लावन। लिपांगु दशकय् बंगलादेशं उल्लेखनीय आर्थिक वृद्धि प्राप्त याःगु दु, हलिंया दकलय् याकनं विकास जुइगु अर्थतन्त्रय् छगूया रुपय् उदय जूगु दु। थ्व विकास थनया वसः उद्योग, रेमिट्यान्स, व पूर्वाधार विकासं न्ह्याकूगु दु। तर राजनीतिक अस्थिरता, मानव अधिकारया विषय व जलवायु परिवर्तनया लिच्वःलिसे थ्व देय् ल्वानाच्वंगु दु । सन् २००९ य् शेख हसिनाया नेतृत्वय् अवामी लीग सत्ताय् लिहां वयेवं आर्थिक प्रगति जूगु खःसां निरंकुशताया आलोचना जुल। बंगलादेशं रोहिंग्या शरणार्थी संकट लिसेंया क्षेत्रीय मुद्दायात सम्बोधन यायेत महत्वपूर्ण भूमिका म्हितूगु दु, गुकिं थःगु स्रोत साधनयात तनावय् लाकूगु दुसा मानवीय प्रतिबद्धतायात नं उजागर याःगु दु ।