दैलेख जिल्ला
| दैलेख जिल्ला | |
 | |
| क्षेत्रफल | 1,502 km² |
| जनसंख्या (2001) • जनघनत्त्व |
225,201 • /km² |
| ई लागा | नेपामि ई लागा (युटिसि+५:४५) |
| पलिस्था | |
| मू भाषा | |
| वेबथाय् | [१] |
दैलेख जिल्ला नेपाःया मध्यपश्चिमाञ्चल विकास क्षेत्रया भेरी अञ्चलया छगू जिल्ला ख। थ्व जिल्लाया सदरमुकाम नारायण नगरपालिका ख। थ्व जिल्ला भेरी अञ्चलया दकलय् चिधंगु जिल्ला ख। थ्व जिल्लाया पूर्वय् जाजरकोट, उत्तरय् कालिकोट, पश्चिमय् अछाम व दक्षिणय् सुर्खेत जिल्ला ला। थ्व जिल्लाया सदरमुकाम येँ स्वया करिब ६५० किलोमिटर पश्चिम, कोहलपुरं १५० किलोमिटर व सुर्खेत स्वनिगलं ६५ किलोमिटर उत्तरय् ला। थनया ऐतिहासिक धरोहरया रूपय् दयाच्वंगु उत्तरय् महावुलेक, दक्षिण व पश्चिमय् कर्णाली खुसि व जिल्ला दुने लोहोरे छामघाट खुसिचा शीरस्थान, नाभिस्थान, पादुका, कोटीला धुलेश्वर आदि लखय् दीप मतो च्याइगु पाँचकोशी तीर्थस्थलया नामं प्रसिद्ध थाय्त थ्व जिल्लाय् दु। भैगोलिक रूपय् विकट जुसां थ्व जिल्लाय् पर्यटकीय विकास जुइफु। थ्व जिल्लाया मू बनय्ज्या केन्द्रय् नारायण नगरपालिका, दुल्लु, रानीमत्ता, नौमुले, वेस्तडा, कर्णाली खुसि सिथय् लाःगु तल्लो डुङेश्वरबजार, ठाँटीकाट, रामघाट बजार आदि ला। प्राकृतिक व ऐतिहासिक दृष्टिकोणं महत्वपूर्ण थ्व जिल्लाय् यक्व धार्मिक, प्राकृतिक व जल सम्पदा दु। थीथी मठ, देगः, पर्यटकीय तीर्थस्थल व खुसित नापं प्राकृतिक मनोरम दृश्य व प्रचुर प्राकृतिक श्रोत थ्व जिल्लाया पर्यटकीय सम्भावनाया लिधंसा ख। थ्व जिल्लाय् लं, तां, मठ, देगः, होटल, लज व बनय्ज्या केन्द्रतेगु निर्माण जुयाच्वंगु दु। दैलेख जिल्लाया लकान्द्रा गा.वि.स.या जौचौरया पाः दूगु थासय् सीजः व नःया खानी दु।
तथ्याङ्क
[सम्पादन]थ्व छगू पहाडी जिल्ला ख। थ्व जिल्लाय् हिन्दू धर्मावलम्बीतेगु बाहुल्ता दु व खँय् भाषा दक्ले अप्व छ्येलिगु या। थ्व जिल्लाया क्षेत्रफल १५०२ वर्ग किमि दु। सन् २००१या थनया जनसंख्या २२५,२०१ दु।
प्रशासन
[सम्पादन]
थ्व जिल्लाय् क्वे बियातःगु प्रशासनिक केन्द्र (गाविस) दु-
- भवानी
- अवल पराजुल
- बडा भैरव
- बडा खोला
- बडालम्जी
- बालुवाटार
- बांसी
- बराह
- बेलपाटा
- बिन्ध्यवासिनी
- बिसल्ला
- चामुण्डा
- चौरठा
- डाँडा पराजुल
- दुल्लु
- गमौडी
- गौरी
- गोगनपानी
- जगनाथ
- जम्बुकाँध
- काल भैरव
- कालिका
- कासिकांध
- कट्टी
- खड्कावाडा
- खडीगैरा
- कुसापानी
- लकान्द्र
- लाँकुरी
- लालीकांडा
- लयाँटी बिन्द्रासैनी
- भैरी कालिकाथुम
- मालीका
- मेहेलतोली
- नारायण नगरपालिका
- नाउले कटुवाल
- नेपा
- नौमुले
- द्वारी
- पादुकास्थान
- पागनाथ
- पिलाडी
- पिपलकोट
- पुसाकोट छिउडी
- राकम कर्णाली
- रानीवन
- रावतकोट
- रुम
- सल्लेरी
- सात्तला
- सेरी
- सिँगौडी
- सिंहासैन
- तिलेपाटा
- तोली
- तोलिजैसी
पर्यटन
[सम्पादन]जिल्लाया मू धार्मिक थासय् श्रीस्थान, नाभीस्थान, पादुकास्थान, तल्लोडुङ्गेश्वर कोटिला व धुलेश्वर ला, गुकियात मंका कथं पञ्चकोशि धाइ। [१] थुकिलि श्रीस्थान, नाभिस्थान व पादुकास्थानय् ज्वाला प्रज्वल्लित यानातःगु दु। नारायण, बेलासपुर भैरव, बज्रभैरव, गणेश, चामुण्डा देवी, कालिकादेवी, भवानी, डुङ्घेश्वर, विन्द्रासैनी, छडदेवी, मालिकादेवी, बुकिमाई, भैरवी, आदि दैलेख जिल्लाय् दूगु मू देगःत ख।
ऐतिहासिक व पुरातात्विक महत्वया थासय् महावुगाथ, कोतगढी, पञ्चदेवल, कीर्तिखम्बा, पाथरनाउली, दुल्लु, धाउखानी गुफा, लालीकांडाको गुफा, धौलापडा गुफा, दुल्लुको पौवा, सातखम्ब, भैरवकुण्ड, द्वारीया झ्वाला, तोलिजैसीया ठूली छहारी, घोडाताल, विसल्ला मदान ताल, कुइकाना देवल, लकान्द्रा, भिमको पाइला, बागढुङ्गा, खँय् भाय्या पुलांगु शिलालेख, दुल्लु , जाहरकोट, राइली, त्रिपानी, बडाभैरवया च्वका आदि ला।[१]
|
कालिकोट |
| ||
| अछाम | 
|
जाजरकोट | ||
 दैलेख जिल्ला 
| ||||
| ||||
| सुर्खेत |
लिधंसा
[सम्पादन]स्वयादिसँ
[सम्पादन]
| ||||||||
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||