कार्कोट राजवंश

कार्कोट राजवंश नं कश्मीर यात ६२५ निसे ८५५ तक्क राज राज यात। थ्व कालय् कश्मीर यक्व शक्तिशाली जुल। विशेष याना ललितादित्य यागु ईले कश्मीरयागु विस्तार मध्य एशिया व बंगाल तक्क थ्यन। ललितादित्य भारतयागु सिक्क सफल जुजु जुल।

• दुर्लभवर्धन (राज. 625-661)
• प्रतापदित्य (राज 661-711)
• चन्द्रपीड (reg. ca. 711-719)
• तारपीड (reg. ca. 719-723)
• ललितादित्य मुक्तपीड (reg. ca. 723-760)
• कुवलयपीड (reg. ca. 760/61)
• वज्रदित्य (reg. ca. 761-768)
• पृथिव्यपीड (reg. ca. 768-772)
• संग्रामपीड १ (reg. ca. 772-779)
• जयपीड (reg. ca. 779/82-813)
• ललितपीड (reg. ca. 813-825)
• संग्रामपीड २ (reg. ca. 825-832)

स्रोत

साहित्य

कर्कोट साम्राज्यया अधिकतम विस्तार ललितादित्य मुक्तापिदाया इलय् करिब ७५० ई. काश्मिर जःलाखःला व गंगाया ख्यलय् ललितादित्यं याःगु विजयया ऐतिहासिक प्रमाण दु।

नीलामता पुराण, थ्व वंशया न्हापांम्ह शासक दुर्लभवर्धनया आदेशय् च्वःगु ख। थुकिलि समकालीन खँया सूचं बियातःगु दु। थ्व सफू (पुराण)यात कश्मीरयात उपमहाद्वीपीय ब्रम्हाण्डया दकलय् पवित्र थाय्या कथं स्थापित यायेगु कुतः यायेत ब्राह्मणीय देवत्वयात कश्मीरया भौगोलिक विशेषताया आधार धयातःगु दु। अनंलि, दुर्लभवर्धनयात थ्व "देवभूमि"या हकदार जुजुया रुपय् स्थापित यायेगु छगू प्रचारात्मक अभिव्यक्ति खनेदु। अतः, थ्व सफूयात वस्तुनिष्ठ इतिहासया कथं कायेमछिं। विष्णुधर्मोत्तर पुराण मेगु स्थानीय व समकालीन स्रोत ख; कर्कोट राजनीतिइ नं थुकिया अज्याःगु हे भूमिका क्यनातःगु दु।

मेमेगु स्रोतय् बौद्ध तीर्थयात्रीतेगु तःधंगु ल्याखय् इतिहास दु— क्वानजाङ (मे ६३१−अप्रिल ६३३), यिजिङ (६७३−६८५), वुकोङ, ह्येचो व मेमेपिं— गुकिलिं राजवंशया ईले काश्मिरया भ्रमण यात। जयपिदाया नांयाम्ह छम्ह लाय्कू-चिनाखँमिं च्वयादीगु कुत्तनिमाता कामुकताया उपदेशात्मक कृति खः तर समकालीन कश्मीरी जीवनया जीवन्त विवरण बियातःगु दु ।

राजातरङ्गिनी

राजतरंगीनी, ११गु शताब्दीया कलहनया छगू कृति ख। थ्व सफू प्राचीन कालं निसें काश्मिरया इतिहासया रुपरेखा दयेकेगु उद्देश्यं दयेकूगु ख, व थुकिलि कार्कोट राजवंशया गहन चर्चा धाःसा दु। कलहनं न्हापाया ऐतिहासिक ग्रन्थ, वंशावली, शिलालेख, सिक्का व पुराण नापं थीथी सामग्रीया आधारय् च्वःगु जुल। थ्व कृतियात संस्कृतय् च्वयातःगु इतिहासया पश्चिमी धारणा नापं ज्वःलाःगु छगू जक्क पूर्व आधुनिक कृतिया कथं कयातःगु दु। अथे जुसां थुकिया ऐतिहासिक सटीकताय् विवाद दु-जुत्शी व मेमेपिं विद्वानतेसं थ्व चिनाखँयात "पौराणिक, राजनीतिक, सामाजिक, आध्यात्मिक, व भौगोलिक" आख्यानया मिश्रणया रुपय् काःगु दु, गुकिया उद्देश्य काश्मिरयात छगू आदर्श नैतिक थाय् कथं परिभाषित यायेगु ख।

अथे जुसां प्यंगूगु सफूनिसें ऐतिहासिक शुद्धता तसकं अप्वया वनी, अले राजतरंगीनीइ कार्कोट राजवंशया आख्यानयात काश्मीरी इतिहासया पुनःनिर्माणया निंतिं यक्व छ्यलाबुला याःगु दु । माइकल वित्जेलं प्यंगूगु सफूयात सफूया कालक्रमय् पाय्छि जूगु धकाः टिप्पणी यानादिल। थ्व सफू समकालीन चिनियाँ स्रोतनाप पूर्ण रुपं मिले जुयाच्वंगु दु। अथेजुसां राजवंश न्यंकं +२५ दँया सुधार न्ह्यब्वयेमाःगु आवश्यकता धाःसा दु ।

म्वहर (म्वः)

मुक्तापिदा (व जयपिदा) तक्क सकल प्रमुख शासकतेसं जारी याःगु म्वःत उत्खनन जूगु दु; थन्याःगु म्वःया लिउने न्ह्याबलें किदाराया नां च्वयातःगु दु ।