कर्नाटकय् पर्यटन

विकिपिडिया नं
केशव देगः, सोमनाथपुर

थःगु विस्तृत भूगोल, प्राकृतिक सौन्दर्य व इतिहासया कारणं कर्नाटक राज्य यक्व ल्याखंय् पर्यटन आकर्षण याइ। राज्यय् प्राचीन शिल्पकलां परिपूर्ण देगः व भारताया हिसाबं आधुनिक नगर नं दु, नैसर्गिक पर्वतमाला निसें अनान्वेषित वन संपदा, व्यस्त व्यावसायिक कार्यकलापया शहरी मार्ग निसें फिं जाःगु शान्त सागरतट नं दु। कर्नाटक राज्ययात भारतया राज्यय् दकले प्रचलित पर्यटन गंतव्यया धलखय् प्यंगु थाय् लात। [१] राज्यय् उत्तर प्रदेश धुंका दकले अप्व राष्ट्रीय संरक्षित उद्यान व जंगल दु,[२] नापं थन राज्य पुरातत्त्व व संग्रहालय निदेशलयद्वारा संरक्षित ७५२ स्मारक नं दु। थ्व नापं मेमेगु २५,००० स्मारक नं संरक्षण प्राप्त जुइगु धलखय् दु।[३][४]

बीजापुरया गोल गुम्बज।

राज्यया मैसूर नगरय् स्थित महाराजा पैलेस भारतया बांलाःगु महलय् छगु ख। [५][६] कर्नाटकया पश्चिमी घाटय् वइगु व दक्षिणी जिल्लाय् नांजाःगु पारिस्थितिकी पर्यटन थाय् दु गुकिलि कुद्रेमुख, मडिकेरी व अगुम्बे ला।राज्यय् २५ वन्य जीवन अभयारण्य व ५ राष्ट्रीय उद्यान दु। थुकिलि नांजाःगु बांदीपुर राष्ट्रीय उद्यान, बनेरघाटा राष्ट्रीय उद्यान व नागरहोल राष्ट्रीय उद्यान ख। हम्पीइ विजयनगर साम्राज्यया अवशेष व पत्तदकलय् प्राचीन पुरातात्त्विक अवशेष युनेस्को विश्व धरोहरय् लायेधुंकुगु दु। थ्व नापं बादामीया गुफा देगः व ऐहोलया पाषाण देगः बादामी चालुक्य स्थापात्यया अद्भुत नमूना ख व प्रमुख पर्यटक आकर्षण जुयाच्वंगु दु। बेलूर व हैलेबिडुइ होयसाल देगः क्लोरिटिक शीस्ट (छगु प्रकारया सोपस्टोन)नं दयेकूगु दु व युनेस्को विश्व धरोहर स्थलया निंतिं प्रस्तावित दु।[७] थनया गोल गुम्बज व इब्राहिम रौज़ा दक्खन सल्तनत स्थापत्य शैलीया अद्भुत दसु ख। श्रवणबेलगोला स्थित गोमतेश्वरया १७ मिटर जाःगु मूर्ति जो हलिंया सर्वोच्च एकाश्म प्रतिमा ख, वार्षिक महामस्तकाभिषेक उत्सवय् द्वलंद्व श्रद्धालु तीर्थायात्रीतयेगु आकर्षण केन्द्र जूगु दु। [८]

मैसूर पैलेस, मैसूरया रात्रि दृश्य

कर्नाटकया जल प्रपात व कुद्रेमुख राष्ट्रीय उद्यान "हलिंया १००१ प्राकृतिक आश्चर्य"य् सूचीकृत दु।[९] जोग प्रपातया भारतया दकले तःजागु एकधारीय जल प्रपातया रूपय् गोकक प्रपात, उन्चल्ली प्रपात, मगोड प्रपात, एब्बे प्रपात व शिवसमुद्रम प्रपात सहित मेमेगु नांजाःगु जल प्रपाततयेगु धलखय् ला।

थनया मू बीचय् मुरुदेश्वर, गोकर्ण व करवर मू ख। थ्व नापं कर्नाटक धार्मिक महत्त्वया थी-थी थाय्या केन्द्र नं ख। थनया नांजाःगु हिन्दू देगलय् उडुपी कृष्ण देगः, सिरसी या मरिकंबा देगः, धर्मस्थलया श्री मंजुनाथ देगः, कुक्केया श्री सुब्रह्मण्यम देगः व शृंगेरीइ दूगु शारदाम्बा देगः ख गन भारतया यक्व श्रद्धालुत वनिगु या। लिंगायत मतया अधिकांश पवित्र स्थल दसु कुदालसंगम व बसवन्ना बागेवाडी राज्यया उत्तरी भागय् ला। श्रवणबेलगोला, मुदबिद्री व कर्कला जैन धर्मया ऐतिहासिक स्मारक ख। थ्व धर्मया जरा राज्यय् आरम्भिक मध्यकालय् बल्लाक दूगु व थुकिलि दकले महत्त्वपूर्ण केन्द्र श्रवणबेलगोला ख।

मैसूर शैलीया छगु तैल किपा

आया ईले कर्नाटक उसाँय् पर्यटनया निंतिं छगु सक्रिय केन्द्र जूगु दु। राज्यय् भारतया सर्वाधिक स्वीकृत स्वास्थ्य प्रणालीत व वैकल्पिक चिकित्सा दु। राज्यय् आईएसओ प्रमाणित सरकारी चिकित्सालय सहित, अंतर्राष्ट्रीय स्तरया चिकित्सा सुविधा उपलब्ध याकेत निजी संस्थानतयेगु मंका कुतलं वर्ष २००४-०५स उसाँय् उद्योगय् ३०% बढोत्तरी दत। राज्यया अस्पतालय् करिब ८,००० स्वास्थ्य संबंधी पर्यटक वइगु या। [१०]

म्हुइज्या : सन्नति•कनगनहल्ली
दुर्ग : गजेंद्रगढ  • सौंदत्ती  • बेल्लारी  • पारसगढ़ दुर्ग  • कित्तूर  • चित्रदुर्ग  • बेलगाम  • बीदर  • गुलबर्गा  • बसवकल्याण  • कोप्पल

स्मारक: मैसूर  • लक्कुंडी  • सुदी  • बादामि  • ऐहोल  • पत्तदकल  • हंगल  • हलसी  • बनवासी  • हैलेबिड  • बेलूर  • सोमनाथपुरा  • महादेव मंदिर, इतगी  • हूली  • सन्नति  • हम्पी  • ऐनेगुंडी  • मस्की  • गलगनाथ  • चौदैयादानापुर  • बीदरगुलबर्गाबीजापुररायचूर

प्राचीन : लक्कुंडी  • सुदी  • बादामी  • ऐहोल  • मैसूर  • पत्तदकल • हंगल  • हलसी  • बनवासी  • हैलेबिड  • बेलूर  • महादेव मंदिर, इतगी  • हूली  • सन्नति  • हम्पी  • ऐनेगुंडी  • मस्की  • कोप्पल

लिधंसा[सम्पादन]

  1. कर्नाटक टू टर्न ऑन टूरिज़्म चार्म्स. द हिन्दू बिज़्नेस लाइन का ऑनलाइन संस्करण, १५ फ़र.२००२. द हिन्दू बिज़्नेस लाइन.
  2. एल्फ़ाबैटिकल लिस्ट ऑफ मॉन्युमेण्ट्स. संरक्षित स्मारक. भारतीय पुरातात्त्विक सर्वेक्षण विभाग.
  3. "प्लान टू कंज़र्व हैरिटेज मॉन्युमेण्ट्स, म्यूज़ियम्स", द हिन्दू, द हिन्दू का ऑनलाइन संस्करण, ६ जनवरी, २००७, ६ जन. २००७.
  4. आर कृष्ण कुमार. "मैसूर पैलेस बीट्स ताजमहल इन पॉपुलैरिटी", द हिन्दू का ऑनलाइन संस्करण, १७ अगस्त, २००७, १७ अगस्त, २००८.
  5. [listphobia.com/2009/08/22/10-most-beautiful-palaces-of-the-world/ टेन मोस्ट ब्यूटिफ़ुल पैलेसेज़ ऑफ द वर्ल्ड]। लिस्टोफोबिया।अभिगमन तिथि: ५ फ़रवरी, २०११
  6. [www.mostinterestingfacts.com/building/top-10-most-beautiful-palaces-in-the-world.html टॉप टेन मोस्ट ब्यूटिफुल पैलेसेज़ ऑफ द वर्ल्ड। मोस्ट इन्टरेस्टिंग फ़ैक्ट्स।अभि.तिथि:५ फ़रवरी, २०११
  7. "Belur for World Heritage Status", द हिन्दू का ऑनलाइन संस्करण, दिनांक:२५ जुलाई, २००४, द हिन्दू.
  8. कीएय (२०००), पृ. ३२४
  9. माइकल ब्राइट, 1001 Natural Wonders of the World द्वारा:बैरन्स एड्युकेश्नल सीरीज़ इंका., प्रकाशक: क्विण्टेड इंका., २००५.
  10. कर्नाटक बेट्स बिग ऑन हैल्थकेयर टूअरिज़्म. हिन्दू बिज़्नेसलाइन का ऑनलाइन जालस्थल, दिनांक २३ नवं, २००४. द हिन्दू, २००४.