अं
 and in cross section | |
| Nutritional value per 100 g (3.5 oz) | |
|---|---|
| नसा उर्जा | 250 kJ (60 kcal) |
| कार्बोहाइद्रेत | 15 g |
| - चिनि | 13.7 |
| - दायतरी फाइबर | 1.6 g |
| दाः | 0.38 g |
| प्रोतिन | 0.82 g |
| भितामिन A equiv. | 54 μg (7%) |
| - बेता-क्यारोतिन | 640 μg (6%) |
| - ल्युतिन व जियाज्यान्थिन | 23 μg |
| थायामिन (भिता. B१) | 0.028 mg (2%) |
| राइबोफ्लेबिन (भिता. B२) | 0.038 mg (3%) |
| नायासिन (भिता. B३) | 0.669 mg (4%) |
| प्यान्तोथेनिक एसिद (B५) | 0.197 mg (4%) |
| भितामिन B६ | 0.119 mg (9%) |
| फोलेत (भिता. B९) | 43 μg (11%) |
| कोलिन | 7.6 mg (2%) |
| भितामिन C | 36.4 mg (44%) |
| भितामिन E | 0.9 mg (6%) |
| भितामिन K | 4.2 μg (4%) |
| क्याल्सियम | 11 mg (1%) |
| नः | 0.16 mg (1%) |
| म्याग्नेजियम | 10 mg (3%) |
| म्यान्ग्यानिज | 0.063 mg (3%) |
| फस्फरस | 14 mg (2%) |
| पोतासियम | 168 mg (4%) |
| सोदियम | 1 mg (0%) |
| जिङ्क | 0.09 mg (1%) |
| Link to USDA Database entry एदल्तया निंतिं US रेकमेन्देसन प्रतिशत सापेक्ष लिधंसा: USDA न्युत्रियन्त देताबेस | |
अं धाःगु ताहान्वैगु थासय् बुइगु छता चाकुगु सि ख। थ्व सि म्हासुसे च्वनि। थ्व सिया दुने छता पु दै। थ्व सि उष्णकटिबंधीय सिमा म्यान्गिफेरा इन्डिका (Mangifera indica)य् सयेगु या। थ्व नेपाः, उत्तर पश्चिमी म्यानमार , बंगलादेश व उत्तरपूर्वी भारतया दथुइ लाःगु थासय् सयेगु याइ। एम. इन्डिका प्राचीन कालंनिसें दक्षिण व दक्षिणपूर्वी एसियाय् सयेकेगु ज्या जुयाच्वंगु दु गुकिया लिच्वः कथं निगु प्रकारया आधुनिक अं खनेदत: "भारतीय अं" व "दक्षिणपूर्वी एसियाली अं"। म्यान्गिफेरा जीनसया मेमेगु प्रजातिं नं नयेगु सिसाबुसा दयेकि गुकियात "अं" धाइ, गुकिलि अप्व मलेसियाया इकोरिजन (वातावरण)य् दु।
हलिंन्यंक, सलंसः अंया प्रकार दु। थीथी प्रकारया अंया आकार, ग्वः, चाकुगु सवाः, ख्वलाया रंग, व दुसिया रंग पा। अं भारत , पाकिस्तान व फिलिपिन्सया राष्ट्रिय सि ख धाःसा अं सिमा बंगलादेशया राष्ट्रिय सिमा ख।
रुप
[सम्पादन]अंया सिमाया हाकः ३०–४० मिटर (९८–१३१ फिट) तक्क जुइ, गुकिया च्वका ब्या (crown radius) १०–१५ मिटर (३३–४९ फिट) जुइ। सिमाया आयु ताःहाकः जुइ व छुं सिमां ३०० दँ लिपा नं सिसा (fruit) बुयावयेफु।
गाःलाःगु बुँइ ट्यापरुट (taproot) ६ मिटर (२० फिट) तक्क थ्वनेफु। थन्याःगु जराया प्रचुर, ब्याक्क न्यनाच्वंगु फीडर रुट व एन्कर रुट बुँइ दुने तसकं न्यनाच्वनि। हः सदाबहार , वैकल्पिक, सरल, १५–३५ सेन्टिमिटर (६–१४ इन्च) ताःहाकः, व ६–१६ सेन्टिमिटर ( २+१ ⁄ २ – ६+१ ⁄ २ इन्च) ब्या जुइ। न्हूगु हः सन्त्रासि-गुलाबी रंग जुइ व याकनं गाढा, झःझः ह्याउँगु, अनंलि परिपक्व जुइवं गाढा ह्याउँगु रंगय् हिलाच्वनि। स्वां टर्मिनल प्यानिकल्सय् बुइ व १०–४० सेमि ( ४– १५ +१ ⁄ २ इन्च) ताःहाकः जुइ। स्वां चिफ्वःगु व ह्याउँगु जुइ गुकिलि ५–१० मिलिमिटर ( ३ ⁄ १६ – ३ ⁄ ८ इन्च) ताःहाकःगु न्याफ्व स्वांफ्वः दइ, गुकिलि हल्का, चाकुगु सुगन्ध दइ। ५०० स्वया अप्व जातया अंया प्रकार ज्ञात दु। छुं अः यक्व ताःहान्वःगु थासय् बुइ जुइ धाःसा छुं अं छगू मौसमय् निकःतक सयेगु या। अं स्वां निसें सिसा तक थ्यनेत प्यलातक मालेफु।
बूगु अंया आकार, रुप, रंग, सवाः व नसाया गुणस्तर कथं पाः। अंया प्रकार कथं थी-थी कथंया अं ह्याउँगु, सन्त्रासिसे, म्हासुसे वा वाउँगुसे च्वनेफु। अं छुं भचा चाकःलाःगु, अण्डाकार, वा किड्नी -आकारया जुइफु, गुकिया हाकः ५–२५ सेन्टिमिटर (२–१० इन्च) व प्रतिग्वःया तौल १४० ग्राम (५ औंस) निसें २ किलोग्राम (५ पाउण्ड) तक्क जुइ।
स्वयादिसँ
[सम्पादन] |
विकिमिडिया मंका य् थ्व विषय नाप स्वापु दुगु मिडिया दु: Mango |