माइकेलएञ्जेलो

विकिपिडिया नं
माइकलएंजेलो दि लोदोभिको बुओनारोट्टी सिमोनी

माइकलएन्जेलोयागु चक किपा ड्यानियल दा भोल्टेरानं देकातःगु
बुगु नांMichelangelo di Lodovico Buonarroti Simoni
बुगु (1475-03-06)मार्च 6, सन् 1475
near Arezzo, in Caprese, Tuscany
मदुगु फेब्रुवरी 18, 1564(1564-02-18) (आयु 88)
रोम
राष्ट्रियता इतालियन
ख्यः sculpture, painting, architecture and poetry
तालीम Apprentice to Domenico Ghirlandaio[१]
आन्दोलन High Renaissance

माइकलएंजेलो दि लोदोभिको बुओनारोट्टी सिमोनी (इटालियानो:Michelangelo di Lodovico Buonarroti Simoni) (मार्च ६, १४७५फेब्रुवरी १८, १५६४), लोकभासय् माइकलएंजेलो, छम्ह इटालियन रिनायसान्स मूर्तिकार, किपामि, वास्तुशास्त्री व चिनाखँमि ख। युरोपया पूनर्जागरण कालय् कला क्षेत्रय् वय्‌कलं यानादीगु योगदानया निंतिं वय्‌कःयात लुमंकीगु या। कलाक्षेत्रय् वय्‌कलं ल्हा तयाःदीगु सकल हे ख्यलय् वय्‌कःया ज्या तसकं हे भिंगु जूगु विशेषज्ञतेगु विचा‌ः दु। वर्तमानय् दयाच्वंगु वय्‌कःया सकल ज्या (किपा, मूर्ति, स्थापत्य, चिनाखँ आदि) स्वयेबिलय् वय्‌कः १६गू शदीया दकलय् भिंकः दस्ताबेज दूम्ह कलाकारय् छम्ह खः। वय्‌कयाः दकलय् लोकंह्वागु निता ज्या, पियत व डेभिडया निर्माण वय्‌कः २०-४०दँ या दथुइ दयेकादीगु ख। वय्‌कलं थ्वःगु जीवनय् यक्व किपा दयेकामदीसां वय्‌कलं सिस्तिन् च्यापेलया सिलिंग व अल्तार अंगलय् दयेकादीगु (द लास्ट जज्मेन्ट) निताः अंगःकिपातेत (Fresco) पाश्चात्य जगतया दकलय् प्रभावशाली किपाया रुपय् कायेगु या। वय्‌कलं सेन्त पिटरया ब्यासिलिकाया दोम दयेकुसें पिलास्टर शैलीया आविष्कार याना दिल। थ्व आविष्कारं पाश्चात्य शास्त्रीय स्थापत्य हलिमय् छता क्रान्ति हे हलः।

पूनर्जागरण कालया मेमेपिं कलाकार स्वया भिन्न रुपय् वय्‌कः थगु जीवनय् हे प्रख्यात जुयादिल व वय्‌कःया निता जीवनी वय्‌कःया जीवनकालय् हे प्रकाशित जुल। वय्‌कःया छपू जीवनी जियोर्जियो भेसारीं च्वयादीगु दु। थ्व जीवनीइ वय्‌कःयात युरोपमि पूनर्जागरणया कलात्मक ख्यःया उत्कर्ष विन्दूया रुपय् नालाःतःगु दु। थ्व प्रस्तावित विचा वर्तमानया यक्व कला इतिहासकारतेसं नं आत्मसात यायेगु या। वय्‌कःया जीवनकालय् वय्‌कःयात एल् देभिनो (आलौकिक मनू)या उपमा बियातःगु दु।

प्रारम्भिक जीवन[सम्पादन]

वय्‌कःया जन्म सन् १४७५स तस्कनीइ क्याप्रेसे धाःगु अरेज्जो नापंया छगू थासय् जूगु ख। वय्‌कःया अबु लोदोविको दि लियोनार्दो दि बुओनारोटत्ति दि सिमोनी, क्याप्रेसेया रेसिडेन्त म्याजिस्त्रेत व चिउसीयायाम्ह पोडेस्ट पदवी ख। वय्‌कया मांया नां फ्रन्सेस्का दि नेरी देल् मिनियातो दि सिएना ख। तत्कालीन वंशावली कथं बुओनारोट्टीत काउन्टेस् तस्कानीयाम्ह मतिल्दाया वंश ख। वंशज कथं वय्‌कःपिं अबिलय्‌या नोबिलिटी ख:। तर, माइकलएञ्जेलों थःगु आपाः बाल्यकाल फ्लोरेन्सय् व्यतीत यानादिल। वय्‌कःया मां ताः ई तक्क ल्वचं कयाः मदयादी बिलय् वय्‌कः छम्ह जवाहरातमि (स्टोनकटर) नाप सेत्तिग्नानो नगरय् च्वना दिल| थ्व नगरय् वय्‌कःया अबुया छगु मार्बलया क्वारि व छुं बुं दयाच्वंगु जुल। वय्‌कलं छुं ई तक्क मानववादी फ्रान्सेस्को डुर्बिनोनाप व्याकरण सयेकादील व लिपा थःगु अबुया इच्छा विरुद्ध थःयात यःगु ख्यः चित्रकला व मूर्तिकलाय् बेर्टोल्डो दि जियोभानीया अधीनय् ज्या न्ह्यथना दिल|

लिधंसा[सम्पादन]


वास्तुशास्त्री, शील्पकार व चित्रकार
पल सेजान् - ले कोर्बुसिएर् - साल्भाडोर् डाली - अल्ब्रेच्त् डेरर - विन्सेन्ट भ्यान ग: - फ्रान्सिस्को गोया - विलियम होगर्थ् - होकुसाइ - फ्रीदा काह्लो - एडुआर्ड म्यानेट - हेन्री मतिसे - माइकेलएन्जेलो - क्लाउड मोनेट - ज्योर्जिया ओ'कीफ - पाब्लो पिकासो - ज्याक्सन पोलक - निकोलस पुस्सिन - राफेल - रेम्ब्रान्ड्ट - अगस्त् रोडिन - लुद्विग् माइस् भ्यान डर रोहे - डिएगो भेलाज्कुएज् - जोहानेस भर्मीर - भर्चुभियस - एन्डी वार्होल - क्रीस्टोफर व्रेन - फ्र्यान्क लोईड राइट