नेपाल भाषानेपालःया प्राचीनभाषा खः। नेपाःभायया वाङ्मय नेपाःया वाङ्मयय् अद्वितीय स्थान दु। थ्व भाय् नेपाः मन्दल व द्वाल्खा मन्दलय् ल्हाई। नेपाः भाय् चीनी-तिब्बती परिवारया छगु कचा भाय् खः। 'नेपाल' शब्दस्य व्युत्पत्तिः 'नेपाल’ इति शब्दात् अभवत् । नेपाः भाय् देवनागरी, रञना, नेपाल लिपी, ब्राह्मि, मक्षिमुण्ड इत्यादी लिपिखय् च्वयेगु याई। नेपाः भायया उद्गमथाय् प्राचिन नेपाःया राज्यय् जुगु खः।[१][२]
नेपाः भाय्या थःगु हे लिपि दु । थुपिं लिपित मल्लतय् पालय् ब्वलंगु खः । नेपाः भाय्या थिथि लिपित दथुइ नेपाल लिपि मू लिपि खः । नेपाल लिपिया दकलय् न्हापांगु छ्यला ने.सं. २८ य् लंकावतार नांया ग्रन्थय् खनेदु । थ्व लिपियातः नेवाः आख: धकाः नं धायेगु चलन दु ।
नेपालभासय् च्वयातःगु साहित्ययात नेपालभाषा साहित्य धाइ। प्राचीन संस्कृत ग्रन्थत थुइकेत टीकाया रुपय् वा भाय्हिला शुरु जूगु नेपालभाषा साहित्यया ख्यः वर्तमान ईलय् वयाः सिक्क चकंगु दु। हलिं साहित्यय् खनिगु आपालं विधाया ज्या नेपालभाषा साहित्यय् नं जूगु खनेदु। थःगु ताःहाकःगु इतिहासय् नेपालभाषा साहित्यं यक्व उतारचढाव खंगु दु। लिच्छविकालय् लिपिबद्ध वाङ्मयया शुरुवात काल निसें आःतक्कया युगय् थ्व भासं नेपाःया राजभाषा निसें कया प्रतिबन्धित भाय् तक्कया अवस्था खंगु दु। थन्याःगु ताःहाकः इतिहासया झ्वलय् नेपालभाषायात थुइकेत नेपालभाषा साहित्ययात प्राचीन, माध्यमिक व आधुनिक यासें स्वंगु विधाय् बायेछिं। नेपालभाषाया थीथी साहित्यिक विधा थ्व कथं दु-
↑Genetti, Carol (2007). A Grammar of Dolakha Newar. Walter de Gruyter. “some people in the Newar community, including some prominent Newar linguists, consider the derivational suffix -i found in the term Newari to constitute an 'Indianization' of the language name. These people thus hold the opinion that the term Newari is non-respectful of Newar culture.”
↑Maharjan, Resha (2018). The Journey of Nepal Bhasa: From Decline to Revitalization (M.Phil. thesis). UIT The Arctic University of Norway.