नेपालभाषाया च्वमितेगु धलः

विकिपिडिया नं

नेपालभाषा साहित्ययात श्रीवृद्धि यायेत इतिहासय् यक्व च्वमितेसं थःथःगु पाखें थीथी रुपय् थीथी च्वखँ च्वयाः वा ल्हाये खँ ल्हाना योगदान बियादीगु दु। नेपालभाषाय् योगदान बीपिं छुं च्वमित थ्व कथं दु [१]-

प्राचीनकाल[सम्पादन]

च्वमि किपा जन्म मदूगु साहित्यिक काल विधा कृति लिखं
महेन्द्र मल्ल प्राचीन चिनाखँ, म्ये दकलय् न्हापांम्ह चिनाखँमि(आदिकवि)या रुपय् नालातःगु
जगज्योति मल्ल प्राचीन काव्य संगीत चन्द्र, गीत पञ्चाशिका, सप्तताल गीत
वंशमणि झा प्राचीन काव्य संगीत चन्द्र
सिद्धिनरसिंह मल्ल प्राचीन म्ये, दबू प्याखं एकादशीव्रत(नेसं ७५३), ३१पु म्ये लूगु दु
श्रीनिवास मल्ल प्राचीन दबू प्याखं दशावतार
प्रताप मल्ल प्राचीन म्ये ४०पु म्ये
जगतप्रकाश मल्ल प्राचीन म्ये, दबू प्याखँ मूलदेव शशीदेव
जितामित्र मल्ल प्राचीन म्ये ८पु म्ये श्रृंगार रसया म्ये
ऋद्धिलक्ष्मी प्राचीन म्ये सोव सोव रसिकन
जयलक्ष्मी प्राचीन म्ये निपु म्ये
भुवनलक्ष्मी प्राचीन म्ये स्वपु म्ये
कुमुदिनी देवी प्राचीन म्ये श्रृङ्गार व भक्ति रसया म्ये
रणजीत मल्ल प्राचीन दबू प्याखं, म्ये १४गु दबू प्याखं, देशभक्ति रसया म्ये
जयप्रकाश मल्ल प्राचीन दबूप्याखँ रत्नेश्वर प्रादुर्भाव, वीरध्वजोपाख्यान, भैरव प्रादुभार्व, स्वस्थानी व्रतकथा
दयालक्ष्मी प्राचीन म्ये
केशव उदास प्राचीन म्ये हनुमान प्याखं
जगत केशरी स्तोत्र चण्डेश्वरी स्तोत्र
नृपेन्द्र मल्ल
पार्थिवेन्द्र मल्ल
योगनरेन्द्र मल्ल
भूपतिन्द्र मल्ल प्राचीन दबू प्याखं विक्रम चरित, श्रीखण्ड चरित, स्येमन्तकोपाख्यान, पद्मावती
योगप्रकाश मल्ल
विष्णु मल्ल
राज्यप्रकाश मल्ल प्राचीन दबू प्याखं सुन्दर कुमार
भाष्कर मल्ल
जगज्जय मल्ल
सदाशिव मल्ल
चन्द्रलक्ष्मी
वृषमानन्द
विलदातासिंह
माणिक प्राचीन न्याय विकासिनी
लुन्तभद्र बज्राचार्य न्याय विकासिनी
योगनरेन्द्र मल्ल प्राचीन दबू प्याखं विक्रमादित्य, माधवानल कामकुण्डल
भूपालेन्द्र मल्ल प्राचीन दबू प्याखं चोर चक्रवर्ती
रत्न बज्राचार्य प्राचीन दबू प्यखं बसुन्धरा
रुद्रसिंह दैवज्ञ प्राचीन दबू प्याखं धन्यावत्ती

मध्यकाल[सम्पादन]

च्वमि किपा जन्म मदूगु साहित्यिक काल विधा कृति लिखं
सुन्दरानन्द
लक्ष्मीसुनन्द
अमृतानन्द वन्द्य नेसं ८९४ नेसं९५४ अन्धकार युग (मध्यमकाल) धर्म, भाय्‌लचं, भाय्‌हिला हनुमान, बेतालपच्चीसी, देव मनुष्य, नेपालीय देवताकल्याण पञ्चविंशतिका, नेवार व्याकरण, धर्मकोश सङ्ग्रह (अमृत-शाक्यशासन-कोष), अष्टमीव्रत (वीरकुशावदान),अश्वघोषया बुद्धचरित्र महाकाव्यय् तनाच्वंगु पाठ तनेज्या, संस्कृत नेपालभाषा कोश, नेवार भाषा विभक्तिया ४५ नां व शब्द उदाहरण, बुद्धदर्शन व हिन्दू दथुया भेदया प्रश्नोत्तर विवरण, षडाक्षरी मन्त्रया शब्द शब्दया अर्थ सहित व्याख्या व महिमा, कारण्यव्यूहया व्याख्या, छन्दोमृतलता
विजयानन्द
मक्षध्वज
विश्वहर्ष
रणवीर थापा (स्वामि अभयानन्द)
हरिभक्त माथेमा
मानबहादुर जोशी
वीरबहादुर मल्ल
मोतिलाल श्रेष्ठ
रामजी प्रधानांग
बखतबहादुर
मानलाल मास्के
रत्नलाल

पूनर्जागरण व आधुनिककाल[सम्पादन]

च्वमि किपा जन्म मदूगु साहित्यिक काल विधा ज्या/कृति लिखं
सिद्धिदास महाजु नेसं ९८७, यंलागाः दुतिया नेसं १०५० कछलागा बालाचह्रे पूनर्जागरण महाकाव्य, चिनाखँ सिद्धि रामायण, सत्यसति, शुकरम्भा संवाद, सप्तस्तुति, सज्जन हृदयाभरण, सरल छन्द बोध व शूक्ष्म छन्द आदि नेपालभाषाया महाकवि, नेपाल भाषाया प्यंगः थांय् छम्ह
पण्डित निष्ठानन्द बज्राचार्य पूनर्जागरण धर्म प्रज्ञापारमिता, ललितविस्तर, वोधिचर्यावतार, वोधिज्ञान आदिया भाय्‌हिला नेपाल भाषाया प्यंगः थांय् छम्ह
जगतसुन्दर मल्ल पूनर्जागरण शिक्षा ईशपं दएकातगु बाखं नेपाल भाषाया प्यंगः थांय् छम्ह
योगवीरसिं कसाः पूनर्जागरण चिनाखँ योगसुधा नेपाल भाषाया प्यंगः थांय् छम्ह
शुक्रराज शास्त्री पूनर्जागरण भाय्‌लचं नेपालभाषा-व्याकरण, नेपालभाषा रिडर नेपाःया शहीद
धर्मआदित्य धर्माचार्य पूनर्जागरण धर्म, पत्रकारिता बुद्ध धर्म व नेपालभाषा नेपालभाषाया दकलय् न्हापांगु पत्रिका "बुद्ध धर्म व नेपालभाषा" भारतया कोलकाता नगरं पिथनादीगु।
बौद्ध ऋषि महाप्रज्ञा
भिक्षु धम्मलोक पूनर्जागरण धर्म बुद्ध चरितया भाय्‌हिला
डा इन्द्रमान वैद्य
चित्तधर हृदय मे १९, सन् १९०६ जुन ९, सन् १९८२ जेलकाल, आधुनिक काव्य, च्वखँ, चिनाखँ आदि सुगत सौरभ, मिं मन पौ आदि "कविकेशरी"या उपाधि बियातःगु
फत्तेबहादुर सिंह जेलकाल, आधुनिक पत्रकारिता नेपालभाषा पत्रिका नेपालभाषाया दकलय् न्हापांगु न्हिपौ
सिद्धिचरण श्रेष्ठ जेलकाल, आधुनिक काव्य
केदारमान "व्यथित"
धर्मरत्न यमि
हरिकृष्ण श्रेष्ठ
पूर्णनारायण
गणेशमान सिंह
इन्दुनाद
बैकुण्ठप्रसाद लाकौल
मोतिलक्ष्मी उपासिका
लक्ष्मीदेव श्रान्त
प्रेमबहादुर कसाः
हरिकृष्ण श्रेष्ठ
सत्यमोहन जोशी
रामबहादुर कायष्ठ
भैरवगोपाल वैद्य
तीर्थराज तुलाधर
ईश्वरानन्द श्रेष्ठाचार्य
माधवलाल कर्माचार्य
फणिन्द्ररत्न बज्राचार्य
चित्तरञ्जन नेपाली
रामपतिराज शर्मा
रे र न स्यस्यः
मदनमोहन मिश्र
नारायणदेवी
दुर्गालाल श्रेष्ठ
गिरिजाप्रसाद जोशी
नर्मदेश्वर प्रधान
लाभरत्न तुलाधर
भूषणप्रसाद श्रेष्ठ
शान्ति सौरभ
रत्नध्वज जोशी
परमानन्द
बासुपासा
भूपालमान सिंह
आनन्द भूमि
गंभीरमान मलेकू
सुरेन्द्र महर्जन
रोशनकुमार
गणेशलाल श्रेष्ठ
दामोदरलाल श्रेष्ठ
विनोद पी श्रेष्ठ
नाति श्रेष्ठ
भगवतीप्रसाद श्रेष्ठ
आशाकाजी सेवक
उद्धव मास्के
श्याम मलेकु
कमलानन्द बज्राचार्य
प्रेमबहादुर श्रेष्ठ
रुद्रदास श्रेष्ठ
रामभक्त कायष्ठ
प्रकाश बज्राचार्य
नेमसिंह नकर्मि
रामशंकर दोस्त
मोहन दुवाल
धनबहादुर तिमिला
विमल ताम्राकार
धनकृष्ण ज्यापु
बुद्धिलाल ज्यापु
छत्रबहादुर कायष्ठ
विनोद पि
नरेन्द्रबहादुर श्रेष्ठ
कृष्णप्रसाद
अमरराज जोशी
श्याम प्रजापति
ईश्वरीमैंया श्रेष्ठ
एच के कपाली
मोहनकाजी
शैलेन्द्र श्रेष्ठ
लक्ष्मीलाल श्रेष्ठ
कृष्णप्रसाद दुवाल
सुगत शाक्य
हिन्दमैञा वैद्य
मोहनहिमांशु थापा
सुन्दरकृष्ण जोशी
इन्दिरा नेपाली
मंगलमान शाक्य
धूस्वां साय्‌मि
चिनिहिरा शाक्य
कमला चित्रकार
केशरीलक्ष्मी तुलाधर
कमलमैंया स्थापित
जीवन मल्ल
साहना श्रेष्ठ
रमेश "मधु"
श्यामसुन्दर सैंजु
सत्यभामा माथेमा
पूर्णबहादुर वैद्य
नातिबज्र बज्राचार्य
योगेन्द्र प्रधान
सुन्दर मधिकर्मि
बुद्ध साय्‌मि
आनन्द जोशी
पुष्पराज राजकर्णिकार
भगतदास श्रेष्ठ
त्रिरत्न शाक्य
सुदन खुसः
प्रतिसरा साय्‌मि
राजभाइ जकःमि
सुरेश किरण
श्यामलाल दिवाकर
महेन्द्र कायष्ठ
सुधीर 'ख्वबि'
रजभक्त कायष्ठ
शैलेन्द्र श्रेष्ठ
शाक्य सुरेन
युपि जोशी
जनार्दन जोशी
माधव मूल
अमोघ ताम्राकार
ओमकारेश्वर श्रेष्ठ
बालगोपाल श्रेष्ठ
सबिना श्रेष्ठ
नवीन चित्रकार
दया खड्गी 'बैचेन'
तुयु पु
पुष्परत्न तुलाधर
मुकुन्दराज वैद्य
ब आ कनकद्विप
तेजेश्वरबाबु ग्वंगः
ध्रुवकृष्ण 'दीप'
विष्णु 'अल्पज्ञ'
मोहन दुवाल
श्रीकृष्ण 'अणु'
मंगलमान शाक्य
जगदीश चित्रकार
इन्द्र माली
केशरमान ताम्राकार
रत्न काजी महर्जन १९८० डिसेम्बर २८ आधुनिककाल चिनाखँ, बाखं, प्याखं जिगु न्यय्कू ब्यंग हाइकु, वँय् सु ? तिकिझ्याः वाः पाै (सम्पादन), मेराे साप्ताहिक (सम्पादन) ज्यापु पाै (सम्पादन)

लिधंसा[सम्पादन]

  1. सफू: नेपालभाषा साहित्यया इतिहास, च्वमि:प्रेमशान्ति तुलाधर, पिथना:नेपालभाषा एकेदमि, भाषा:नेपालभाषा, दं: नेसं ११२०