उद्योग

विकिपिडिया नं
छगू औद्योगिक क्षेत्रया दृश्य

छुं विशेष क्षेत्रय्‌ तःधंगु मात्राय्‌ सामानया निर्माण/उत्पादन वा वृहद कथं सेवा बीगु मानवीय ज्यायात उद्योग (industry) धाइ। उद्योगतयेगु कारणं गुणस्तर दूगु उत्पादन म्हो तकाय् लावइ गुकिलिं मनुतयेगु रहन-सहनया स्तरय्‌ सुधार जुइ व जीवन सुविधाजनक जुयावनि। औद्योगिक क्रान्तिया परिणामस्वरूप युरोप व उत्तरी अमेरिकाय्‌ न्हु-न्हु उद्योग आरम्भ जूवन। थ्व धुंका आधुनिक औद्योगीकरण अरम्भ जुल। थ्व कालय्‌ न्हुगु प्रविधि व उर्जाया न्हुगु साधनतयेगु आगमनं उद्योगतयेत ग्वहालि यात।

मू सिद्धान्त[सम्पादन]

उद्योगया छुं मू सिद्धान्त थ्व कथं दु-

यक्व मात्राय् उत्पादन (मास प्रोडक्सन)[सम्पादन]

उद्योगतयेगु‌ मानक डिजाइनया उत्पाद यक्व मात्राय्‌ उत्पन्न जुइ। थुकिया निंतिं स्वचालित ज्याभः व एसेम्बली-लाइन आदिया छ्येलाजुइ।

ज्या इनिगु (डिविजन अफ लेबर)[सम्पादन]

उद्योगय्‌ डिजाइन, उत्पादन , मार्केटिङ, प्रबन्धन आदि ज्या अलग-अलग मनु वा पुचःलं यायेगु जुइ। परम्परागत कारीगरया निर्माणय्‌ छम्ह हे मनुं सकल ज्या याइ। थुकि जक्क मखु , छगु हे ज्या (दसु उत्पादन)या चिधंगु यक्व ज्यायात‌ बाया यक्व मनुतयेसं छगू जक्क ज्या यायेगु जुइ।


आर्थिक कृयाकलाप[सम्पादन]

औद्योगिक आर्थिक क्रियाकलापतयेत प्यंगु वर्गय् बायेछिं:

सकल ग्राहस्थ उत्पाद (Gross domestic product/GDP) वांगु - कृषि , ह्यांगु - उद्योग , वचुगु - सेवा क्षेत्र
  • प्राथमिक ख्यः (प्राइमरी सेक्टर)

थुकिलि मूकथं कच्चा पदार्थया निष्कर्षण (extraction) नाप स्वागु ज्या जुइ। दसु- खनन (माइनिंग) , बुंज्या आदि।

  • द्वितियक ख्यः (सेकेन्डरी सेक्टर)

थुकिलि प्रशोधन कारखाना , निर्माण (मैन्युफैक्चरिंग) उद्योग आदि ला।

  • तृतीयक ख्यः (टर्शियरी सेक्टर)

थुकिलि सेवा दसु कानून , बैंक , स्वास्थ्य व उत्पादतयेगु वितरणनाप सम्बन्धित उद्योग ला।

  • चतुर्थक ख्यः

थ्व अपेक्षाकृत न्हुगु ख्यः ख। थुकिलि ज्ञान आधारित उद्योग ला। दसु अनुसन्धान , डिजाइअन व विकास (R&D); कम्प्यूटर प्रोग्रामन , जैवरसायन आदि थुकिलि ला।

थुकिया अतिरिक्त ५गु ख्यःया अस्तित्व नं दु गुकिलि बिना लाभया ज्या यायेगु ख्यः ख।

उद्योगया प्रकार[सम्पादन]

  • कुटीर उद्योग
  • सरकारी क्षेत्रया उद्योग
  • पब्लिक ट्रस्ट उद्योग
  • एकल स्वामित्व उद्योग
  • फुटलूज उद्योग
  • पर्यटन उद्योग
  • फिल्म उद्योग

उद्योगया आधार[सम्पादन]

  • बुंज्या आधारित
  • पशु आधारित
  • गुं आधारित
  • प्रविधि आधारित

उद्योगया निंतिं आवश्यक सुविधा[सम्पादन]

हलिमया मू औद्योगिक क्षेत्र[सम्पादन]


उद्योग पलिस्थाया सिद्धान्त[सम्पादन]

किपा:Clark's Sector Model 200px.png
कोलिन क्लार्क का सेक्टर मॉडल (1950)