भूगोल: Difference between revisions

Edit links
विकिपिडिया नं
Browse history interactively
← न्हापाया पाःगुमेगु पाःगु →
Content deleted Content added
VisualWikitext
m robot Adding: ab, af, ak, als, an, ar, arc, arz, as, ast, av, ay, az, ba, bar, bat-smg, bcl, be, be-x-old, bg, bh, bm, bn, br, bs, ca, ceb, cs, csb, cv, cy, da, de, dv, el, en, eo, es, et, eu, ext, fa, fi, fiu-vro, fo, fr, frp, fur, fy, ga, gan, gl,
Line १: Line १:
'''भूगोल''' ([[संस्कृत]] ''भूगोल'' - ''भू'' अर्थात बुँ व गोल) [[पृथ्वी]], पृथ्वीया बुँ, बुँया प्रकार, वासी, व थ्व नापस्वापू दूगु फेनोमेनाया सीकेज्या ख। <ref>{{cite web |title=Geography |work=The American Heritage Dictionary/ of the English Language, Fourth Edition |publisher=Houghton Mifflin Company |url=http://dictionary.reference.com/browse/geography |accessdate=October 9, 2006}}</ref> भूगोलया प्यंगु मू ऐतिहासिक विधा प्राकृतिक व मानवीय फेनोमेनाया [[स्प्याशियल एनालाइसिस]] (spatial analysis), [[क्षेत्रफल सीकेज्या]] (थाय्‌ व क्षेत्र), मानव-बुँया स्वापूया सीकेज्या, व [[पृथ्वी विज्ञान]]या शोध ख।<ref>{{cite journal |last=Pattison |first=W.D. |year=1990 |title=The Four Traditions of Geography |journal=Journal of Geography |volume=89 |issue=5 |pages=202–6 |url=http://www.geog.ucsb.edu/~kclarke/G200B/four_20traditions_20of_20geography.pdf |issn=0022-1341 |doi=10.1080/00221349008979196 }} Reprint of a 1964 article.</ref> अथे जुसां, आधुनिक भूगोल छगू समावेशी ख्यः ख गुकिलिं पृथ्वी व थुकिया सकल प्राकृतिक व मानवीय गुणया सीकेज्यायायेत स्वै। थुकिलि वस्तु व संरचना गन-गन दु नापं थन्यागु संरचना छाय् दयावल व लिप छु जुयावनि धैगु नं सीकेज्या जुइ। मनु व भौतिक शास्त्रया दथुया तांया रुपय् विकशित थ्व शास्त्रया निगु मू ख्यः दु —[[मानवीय भूगोल]] व [[भौतिक भूगोल]]।<ref>http://web.clas.ufl.edu/users/morgans/lecture_2.prn.pdf</ref><ref>{{cite web|url=http://www.physicalgeography.net/fundamentals/1b.html |title=1(b). Elements of Geography |publisher=Physicalgeography.net |date= |accessdate=2009-04-17}}</ref>
'''भूगोल''' ([[संस्कृत]] ''भूगोल'' - ''भू'' अर्थात बुँ व गोल) [[पृथ्वी]], पृथ्वीया बुँ, बुँया प्रकार, वासी, व थ्व नापस्वापू दूगु फेनोमेनाया सीकेज्या ख। <ref>{{cite web |title=Geography |work=The American Heritage Dictionary/ of the English Language, Fourth Edition |publisher=Houghton Mifflin Company |url=http://dictionary.reference.com/browse/geography |accessdate=October 9, 2006}}</ref> भूगोलया प्यंगु मू ऐतिहासिक विधा प्राकृतिक व मानवीय फेनोमेनाया [[स्प्याशियल एनालाइसिस]] (spatial analysis), [[क्षेत्रफल सीकेज्या]] (थाय्‌ व क्षेत्र), मानव-बुँया स्वापूया सीकेज्या, व [[पृथ्वी विज्ञान]]या शोध ख।<ref>{{cite journal |last=Pattison |first=W.D. |year=1990 |title=The Four Traditions of Geography |journal=Journal of Geography |volume=89 |issue=5 |pages=202–6 |url=http://www.geog.ucsb.edu/~kclarke/G200B/four_20traditions_20of_20geography.pdf |issn=0022-1341 |doi=10.1080/00221349008979196 }} Reprint of a 1964 article.</ref> अथे जुसां, आधुनिक भूगोल छगू समावेशी ख्यः ख गुकिलिं पृथ्वी व थुकिया सकल प्राकृतिक व मानवीय गुणया सीकेज्यायायेत स्वै। थुकिलि वस्तु व संरचना गन-गन दु नापं थन्यागु संरचना छाय् दयावल व लिप छु जुयावनि धैगु नं सीकेज्या जुइ। मनु व भौतिक शास्त्रया दथुया तांया रुपय् विकशित थ्व शास्त्रया निगु मू ख्यः दु —[[मानवीय भूगोल]] व [[भौतिक भूगोल]]।<ref>http://web.clas.ufl.edu/users/morgans/lecture_2.prn.pdf</ref><ref>{{cite web|url=http://www.physicalgeography.net/fundamentals/1b.html |title=1(b). Elements of Geography |publisher=Physicalgeography.net |date= |accessdate=2009-04-17}}</ref>


==भूगोलया ख्यः==
== भूगोलया ख्यः ==
===भौतिक भूगोल===
=== भौतिक भूगोल ===


भौतिक भूगोलय् भूगोलयात [[पृथ्वी विज्ञान]]या रुपय् कायेगु या। थुकिलि भौतिक [[लिथोस्फेर]], [[हाइड्रोस्फेर]], [[पृथ्वीया वातावरण]], [[पेदोस्फेर]], व पृथ्वीया [[पशु]] व [[वनस्पति]]तयेगु उपस्थिति ([[बायोस्फेर]])या सीकेज्या जुइ। भौतिक भूगोल क्वे बियातःगु पुचःले बायेछिं:
भौतिक भूगोलय् भूगोलयात [[पृथ्वी विज्ञान]]या रुपय् कायेगु या। थुकिलि भौतिक [[लिथोस्फेर]], [[हाइड्रोस्फेर]], [[पृथ्वीया वातावरण]], [[पेदोस्फेर]], व पृथ्वीया [[पशु]] व [[वनस्पति]]तयेगु उपस्थिति ([[बायोस्फेर]])या सीकेज्या जुइ। भौतिक भूगोल क्वे बियातःगु पुचःले बायेछिं:


:{| style="border:1px solid #ddd; text-align:center; margin: auto;" cellspacing="15"
:{| style="border:1px solid #ddd; text-align:center; margin: auto;" cellspacing="15"
| [[File:Línea de Wallace.jpg|96px]] || [[File:Cyclone Catarina from the ISS on March 26, 2004.JPG|96px]] || [[File:90 mile beach.jpg|96px]] || [[File:Gavin Plant.JPG|96px]]
| [[किपा:Línea de Wallace.jpg|96px]] || [[किपा:Cyclone Catarina from the ISS on March 26, 2004.JPG|96px]] || [[किपा:90 mile beach.jpg|96px]] || [[किपा:Gavin Plant.JPG|96px]]
|-
|-
| [[जीवभूगोल]] || [[जलवायुशास्त्र]] व [[प्राचीनजलवायुशास्त्र]] (paleoclimatology) || [[तटीय भूगोल]] || [[वातावरणीय भूगोल]] व [[वातावरण व्यवस्थापन|व्यवस्थापन]]
| [[जीवभूगोल]] || [[जलवायुशास्त्र]] व [[प्राचीनजलवायुशास्त्र]] (paleoclimatology) || [[तटीय भूगोल]] || [[वातावरणीय भूगोल]] व [[वातावरण व्यवस्थापन|व्यवस्थापन]]
|-
|-
| [[File:Meridian convergence and spehrical excess.png|96px]] || [[File:Delicate Arch LaSalle.jpg|96px]] || [[File:Receding glacier-en.svg|96px]] ||[[File:Meander.svg|96px]]
| [[किपा:Meridian convergence and spehrical excess.png|96px]] || [[किपा:Delicate Arch LaSalle.jpg|96px]] || [[किपा:Receding glacier-en.svg|96px]] ||[[किपा:Meander.svg|96px]]
|-
|-
| [[जियोदेसी]] (Geodesy) || [[भूसंरचनाशास्त्र]] (Geomorphology) || [[च्वापुखुसि शास्त्र]] (Glaciology) || [[जलशास्त्र]] व [[जलमापनशास्त्र]] (Hydrography)
| [[जियोदेसी]] (Geodesy) || [[भूसंरचनाशास्त्र]] (Geomorphology) || [[च्वापुखुसि शास्त्र]] (Glaciology) || [[जलशास्त्र]] व [[जलमापनशास्त्र]] (Hydrography)
|-
|-
| [[File:Khajuraho-landscape.jpg|96px]] || [[File:World11.jpg|96px]] || [[File:Soil profile.jpg|96px]] || [[File:Pangea animation 03.gif|96px]]
| [[किपा:Khajuraho-landscape.jpg|96px]] || [[किपा:World11.jpg|96px]] || [[किपा:Soil profile.jpg|96px]] || [[किपा:Pangea animation 03.gif|96px]]
|-
|-
| [[ल्याण्डस्केप इकोलोजी]] || [[समुद्रभूगोल]] || [[चा शास्त्र]] (Pedology) || [[प्राचीन भूगोल]] (Palaeogeography)
| [[ल्याण्डस्केप इकोलोजी]] || [[समुद्रभूगोल]] || [[चा शास्त्र]] (Pedology) || [[प्राचीन भूगोल]] (Palaeogeography)
|-
|-
| [[File:Milankovitch Variations sv.png|96px]]
| [[किपा:Milankovitch Variations sv.png|96px]]
|-
|-
| [[क्वाटर्नरी विज्ञान]]
| [[क्वाटर्नरी विज्ञान]]
|}
|}


===मानव भूगोल===
=== मानव भूगोल ===


[[मानव भूगोल]] भूगोलया छगू ख्यः ख। थ्व ख्यले भूगोल व मनुया अन्तरक्रियाया प्रकृया व पद्धतिया सीकेज्या जुइ। थुकिलि [[मनु|मानवीय]], [[राजनीति|राजनैतिक]], [[संस्कृति|सांस्कृतिक]], [[समाज|सामाजिक]], व [[अर्थतन्त्र|आर्थिक]] ख्यया भूगोलय् प्रभावया सीकेज्या व मालेज्या जुइ। थ्व ख्यःयात क्वे बियातःगु पुचले बायेछिं :
[[मानव भूगोल]] भूगोलया छगू ख्यः ख। थ्व ख्यले भूगोल व मनुया अन्तरक्रियाया प्रकृया व पद्धतिया सीकेज्या जुइ। थुकिलि [[मनु|मानवीय]], [[राजनीति|राजनैतिक]], [[संस्कृति|सांस्कृतिक]], [[समाज|सामाजिक]], व [[अर्थतन्त्र|आर्थिक]] ख्यया भूगोलय् प्रभावया सीकेज्या व मालेज्या जुइ। थ्व ख्यःयात क्वे बियातःगु पुचले बायेछिं :


:{| style="border:1px solid #ddd; text-align:center; margin: auto;" cellspacing="15"
:{| style="border:1px solid #ddd; text-align:center; margin: auto;" cellspacing="15"
| [[File:Qichwa conchucos 01.jpg|96px]] || [[File:Pepsi in India.jpg|96px]] || [[File:Christaller model 1.jpg|96px]] || [[File:Star of life.svg|96px]]
| [[किपा:Qichwa conchucos 01.jpg|96px]] || [[किपा:Pepsi in India.jpg|96px]] || [[किपा:Christaller model 1.jpg|96px]] || [[किपा:Star of life.svg|96px]]
|-
|-
|[[सांस्कृतिक भूगोल]] || [[विकास भूगोल]] || [[आर्थिक भूगोल]] || [[उसाँय्‌ भूगोल]]
|[[सांस्कृतिक भूगोल]] || [[विकास भूगोल]] || [[आर्थिक भूगोल]] || [[उसाँय्‌ भूगोल]]
|-
|-
| [[File:British Empire 1897.jpg|96px]] || [[File:UN General Assembly.jpg|96px]] || [[File:Pyramide Comores.PNG|96px]] || [[File:ReligionSymbol.svg|96px]]
| [[किपा:British Empire 1897.jpg|96px]] || [[किपा:UN General Assembly.jpg|96px]] || [[किपा:Pyramide Comores.PNG|96px]] || [[किपा:ReligionSymbol.svg|96px]]
|-
|-
| [[ऐतिहासिक भूगोल|ऐतिहासिक]] व [[ई भूगोल|ई भूगोल]] || [[राजनैतिक भूगोल]] व [[भैगोलिक राजनीति]] || [[जनसंख्या भूगोल]] वा [[डेमोग्राफी]] || [[धार्मिक भूगोल]]
| [[ऐतिहासिक भूगोल|ऐतिहासिक]] व [[ई भूगोल]] || [[राजनैतिक भूगोल]] व [[भैगोलिक राजनीति]] || [[जनसंख्या भूगोल]] वा [[डेमोग्राफी]] || [[धार्मिक भूगोल]]
|-
|-
| [[File:US-hoosier-family.jpg|96px]] || [[File:RERParisVision2025.png|96px]] || [[File:Tourists-2-x.jpg|96px]] || [[File:New-York-Jan2005.jpg|96px]]
| [[किपा:US-hoosier-family.jpg|96px]] || [[किपा:RERParisVision2025.png|96px]] || [[किपा:Tourists-2-x.jpg|96px]] || [[किपा:New-York-Jan2005.jpg|96px]]
|-
|-
| [[सामाजिक भूगोल]] || [[यातायात भूगोल]] || [[पर्यटन भूगोल]] || [[नगरीय भूगोल]]
| [[सामाजिक भूगोल]] || [[यातायात भूगोल]] || [[पर्यटन भूगोल]] || [[नगरीय भूगोल]]
Line ४३: Line ४३:




==लिधंसा==
== लिधंसा ==
{{लिधंसा}}
{{लिधंसा}}


==स्वयादिसँ==
== स्वयादिसँ ==
*[[विज्ञान]]
* [[विज्ञान]]


[[पुचः:भूगोल]]
[[पुचः:भूगोल]]


[[ab:Географи]]
[[af:Geografie]]
[[ak:Gyeografi]]
[[als:Geografie]]
[[an:Cheografía]]
[[ar:جغرافيا]]
[[arc:ܓܐܘܓܪܦܝܐ]]
[[arz:جغرافيا]]
[[as:ভূগোল]]
[[ast:Xeografía]]
[[av:География]]
[[ay:Uraqita]]
[[az:Coğrafiya]]
[[ba:География]]
[[bar:Geografie]]
[[bat-smg:Geuograpėjė]]
[[bcl:Heograpiya]]
[[be:Геаграфія]]
[[be-x-old:Геаграфія]]
[[bg:География]]
[[bh:भूगोल]]
[[bm:Dùgùkòlòkùnnàkalan]]
[[bn:ভূগোল]]
[[br:Douaroniezh]]
[[bs:Geografija]]
[[ca:Geografia]]
[[ceb:Heyograpiya]]
[[cs:Geografie]]
[[csb:Geògrafijô]]
[[cv:Географи]]
[[cy:Daearyddiaeth]]
[[da:Geografi]]
[[de:Geographie]]
[[dv:ޖުޣުރާފީ]]
[[el:Γεωγραφία]]
[[en:Geography]]
[[eo:Geografio]]
[[es:Geografía]]
[[et:Geograafia]]
[[eu:Geografia]]
[[ext:Geografia]]
[[fa:جغرافیا]]
[[fi:Maantiede]]
[[fiu-vro:Maatiidüs]]
[[fo:Landafrøði]]
[[fr:Géographie]]
[[frp:G·eografia]]
[[fur:Gjeografie]]
[[fy:Geografy]]
[[ga:Tíreolaíocht]]
[[gan:地理學]]
[[gl:Xeografía]]
[[gn:Tetãnguéra]]
[[gu:ભૂગોળ]]
[[gv:Çheer-oaylleeaght]]
[[he:גאוגרפיה]]
[[hi:भूगोल]]
[[hi:भूगोल]]
[[hif:Jagha]]
[[hr:Geografija]]
[[hsb:Geografija]]
[[ht:Jewografi]]
[[hu:Földrajztudomány]]
[[hy:Աշխարհագրություն]]
[[ia:Geographia]]
[[id:Geografi]]
[[ie:Geografie]]
[[ilo:Heografia]]
[[io:Geografio]]
[[is:Landafræði]]
[[it:Geografia]]
[[iu:ᓄᓇᐅᔪᖅ/nunaujuq]]
[[ja:地理学]]
[[jbo:tutske]]
[[jv:Géografi]]
[[ka:გეოგრაფია]]
[[kab:Tarakalt]]
[[kk:География]]
[[kl:Nunalerineq]]
[[km:ភូមិវិទ្យា]]
[[kn:ಭೂಗೋಳ ಶಾಸ್ತ್ರ]]
[[ko:지리학]]
[[ku:Erdnîgarî]]
[[kv:География]]
[[kw:Dorydhyeth]]
[[ky:География]]
[[la:Geographia]]
[[lad:Jeografiya]]
[[lb:Geographie]]
[[li:Geografie]]
[[lij:Geografia]]
[[lmo:Geugrafia]]
[[ln:Mambí ma mabelé]]
[[lo:ພູມສາດ]]
[[lt:Geografija]]
[[lv:Ģeogrāfija]]
[[map-bms:Geografi]]
[[mdf:Географие]]
[[mg:Jeografia]]
[[mhr:Географий]]
[[mk:Географија]]
[[ml:ഭൂമിശാസ്ത്രം]]
[[mn:Газарзүй]]
[[mr:भूगोल]]
[[ms:Geografi]]
[[mt:Ġeografija]]
[[mwl:Geografie]]
[[my:ပထဝီဝင်]]
[[mzn:جئوگرافی]]
[[nah:Cemānāhuacāyōtl]]
[[nds:Geografie]]
[[nds-nl:Geografie]]
[[ne:भूगोल]]
[[ng:Geografi]]
[[nl:Aardrijkskunde]]
[[nn:Geografi]]
[[no:Geografi]]
[[nov:Geografia]]
[[nrm:Géographie]]
[[oc:Geografia]]
[[os:Географи]]
[[pam:Geografia]]
[[pl:Geografia]]
[[pnt:Γεωγραφίαν]]
[[ps:ځمکپوهنه]]
[[pt:Geografia]]
[[qu:Allpa saywachi]]
[[rm:Geografia]]
[[rmy:Phuvipen]]
[[ro:Geografie]]
[[ru:География]]
[[sah:География]]
[[sc:Geografia]]
[[scn:Giografìa]]
[[sco:Geography]]
[[sh:Zemljopis]]
[[si:භූගෝල විද්‍යාව]]
[[simple:Geography]]
[[sk:Geografia]]
[[sl:Geografija]]
[[sm:Geography]]
[[so:Juquraafi]]
[[sq:Gjeografia]]
[[sr:Географија]]
[[su:Géografi]]
[[sv:Geografi]]
[[sw:Jiografia]]
[[ta:புவியியல்]]
[[te:భూగోళ శాస్త్రము]]
[[tg:Ҷуғрофия]]
[[th:ภูมิศาสตร์]]
[[tk:Geografiýa]]
[[tl:Heograpiya]]
[[tpi:Jiograpi]]
[[tr:Coğrafya]]
[[ts:Ntivo-mbangu]]
[[uk:Географія]]
[[ur:جغرافیہ]]
[[uz:Geografiya]]
[[vec:Giografia]]
[[vi:Địa lý học]]
[[vo:Taledav]]
[[wa:Djeyografeye]]
[[war:Heyograpiya]]
[[wo:Melosuuf]]
[[yi:געאגראפיע]]
[[yo:Jẹ́ọ́gráfì]]
[[zea:Heografie]]
[[zh:地理学]]
[[zh-min-nan:Tē-lí-ha̍k]]
[[zh-yue:地理]]

०५:५९, १९ डिसेम्बर २००९तक्कया संस्करण

भूगोल (संस्कृत भूगोल - भू अर्थात बुँ व गोल) पृथ्वी, पृथ्वीया बुँ, बुँया प्रकार, वासी, व थ्व नापस्वापू दूगु फेनोमेनाया सीकेज्या ख। [१] भूगोलया प्यंगु मू ऐतिहासिक विधा प्राकृतिक व मानवीय फेनोमेनाया स्प्याशियल एनालाइसिस (spatial analysis), क्षेत्रफल सीकेज्या (थाय्‌ व क्षेत्र), मानव-बुँया स्वापूया सीकेज्या, व पृथ्वी विज्ञानया शोध ख।[२] अथे जुसां, आधुनिक भूगोल छगू समावेशी ख्यः ख गुकिलिं पृथ्वी व थुकिया सकल प्राकृतिक व मानवीय गुणया सीकेज्यायायेत स्वै। थुकिलि वस्तु व संरचना गन-गन दु नापं थन्यागु संरचना छाय् दयावल व लिप छु जुयावनि धैगु नं सीकेज्या जुइ। मनु व भौतिक शास्त्रया दथुया तांया रुपय् विकशित थ्व शास्त्रया निगु मू ख्यः दु —मानवीय भूगोल व भौतिक भूगोल।[३][४]

भूगोलया ख्यः

भौतिक भूगोल

भौतिक भूगोलय् भूगोलयात पृथ्वी विज्ञानया रुपय् कायेगु या। थुकिलि भौतिक लिथोस्फेर, हाइड्रोस्फेर, पृथ्वीया वातावरण, पेदोस्फेर, व पृथ्वीया पशु व वनस्पतितयेगु उपस्थिति (बायोस्फेर)या सीकेज्या जुइ। भौतिक भूगोल क्वे बियातःगु पुचःले बायेछिं:

किपा:Cyclone Catarina from the ISS on March 26, 2004.JPG
जीवभूगोल जलवायुशास्त्र व प्राचीनजलवायुशास्त्र (paleoclimatology) तटीय भूगोल वातावरणीय भूगोल व व्यवस्थापन
जियोदेसी (Geodesy) भूसंरचनाशास्त्र (Geomorphology) च्वापुखुसि शास्त्र (Glaciology) जलशास्त्र व जलमापनशास्त्र (Hydrography)
ल्याण्डस्केप इकोलोजी समुद्रभूगोल चा शास्त्र (Pedology) प्राचीन भूगोल (Palaeogeography)
क्वाटर्नरी विज्ञान

मानव भूगोल

मानव भूगोल भूगोलया छगू ख्यः ख। थ्व ख्यले भूगोल व मनुया अन्तरक्रियाया प्रकृया व पद्धतिया सीकेज्या जुइ। थुकिलि मानवीय, राजनैतिक, सांस्कृतिक, सामाजिक, व आर्थिक ख्यया भूगोलय् प्रभावया सीकेज्या व मालेज्या जुइ। थ्व ख्यःयात क्वे बियातःगु पुचले बायेछिं :

सांस्कृतिक भूगोल विकास भूगोल आर्थिक भूगोल उसाँय्‌ भूगोल
ऐतिहासिक व ई भूगोल राजनैतिक भूगोल व भैगोलिक राजनीति जनसंख्या भूगोल वा डेमोग्राफी धार्मिक भूगोल
किपा:Tourists-2-x.jpg
सामाजिक भूगोल यातायात भूगोल पर्यटन भूगोल नगरीय भूगोल


लिधंसा

  1. ↑ Geography. The American Heritage Dictionary/ of the English Language, Fourth Edition. Houghton Mifflin Company. October 9, 2006 कथं।
  2. ↑ Pattison, W.D. (1990). "The Four Traditions of Geography". Journal of Geography 89 (5): 202–6. DOI:10.1080/00221349008979196. ISSN 0022-1341.  Reprint of a 1964 article.
  3. ↑ http://web.clas.ufl.edu/users/morgans/lecture_2.prn.pdf
  4. ↑ 1(b). Elements of Geography. Physicalgeography.net. 2009-04-17 कथं।

स्वयादिसँ

ak:Gyeografi

Retrieved from "https://new.wikipedia.org/w/index.php?title=भूगोल&oldid=405205"