भरतनाट्यम्
भरतनाट्यम् वा चधिर अट्टम मूलरूपं दक्षिण एसियाया शास्त्रीय नृत्य शैली ख। थ्व भरत मुनिया नाट्य शास्त्र (४०० ईपू)स आधारित हुलाप्याखँ ख। वर्तमान ईलय् थ्व नृत्य शैली मूलरूपय् मिसातेसं ल्हुइगु या। थ्व नृत्य शैलीया प्रेरणास्त्रोत्र चिदंबरमया प्राचीन देगलय् दूगु मूर्ति ख।
भरतनाट्यमयात दकलय् प्राचीन नृत्यय् छगूया रुपय् काइगु या। थ्व नृत्ययात तमिळनाडुया देवदासीतेसं विकसित व प्रसारित याःगु ख। न्हापाया इलय् थ्व नृत्य देवदासीतेसं विकसित याःगुलिं थुकियात उचित सम्मान यानातःगु खनेमदु। २०गू सदीया शुरूइ ई. कृष्ण अय्यर व रुकमणि देवीया कुतलं थ्व नृत्य हानं स्थापित जुल। भरत नाट्यमय् निगु भाग दै। थुकियात साधारणतः २ अंशय् सम्पन्न याइ गुकिलि प्रथम नृत्य व द्वितीय अभिनय ख। नृत्य म्हया अंगं उत्पन्न जुइ, गुकिलि रस, भाव व काल्पनिक अभिव्यक्ति दयाच्वनि।
भरतनाट्यम् प्याखनय् शारीरिक प्रक्रियायात को स्वंगु भागय् बायातःगु दु -: समभंग, अभंग, त्रिभंग। भरतनाट्यमय् नृत्य क्रम थ्व कथं जुइ- आलारिपु - थ्व अंशय् चिनाखँ(सोल्लू कुट्टू) दयाच्वनि गुकिया छन्दय् आवृति जुइ। तिश्र वा मिश्र छन्द तथा करताल व मृदंग नापं थ्व अंश अनुष्ठित जुइ, थुकियात नृत्यानुष्ठानया भूमिका धाइ। जातीस्वरम् - थ्व अंश कला ज्ञानया परिचय बीगु अंश ख। थुकिलि नर्तकं थःगु कला ज्ञानया परिचय बी। थ्व अंशय् स्वर मालिका नाप राग रूप प्रदर्शित जुइ, गुकिलिं उच्च कला ब्वयेगु याइ। शब्दम् - थ्व तृतीय अंश ख। सकल अंशय् थ्व अंश दकलय् आकर्षक अंश जुइ। शब्दय् अंशय् नाट्यभावतेगु वर्णन यायेगु जुइ। थुकिया निंतिं बहुविचित्र तथा लावण्यमय नृत्य क्यना नाट्यभावतेगु वर्णन यायेगु जुइ। वर्णम् - थ्व अंशय् नृत्य कलाया थी-थी वर्ण ब्वयेगु जुइ। वर्णमय् भाव, ताल व राग स्वतां पिथनिगु ज्या जुइ। भरतनाट्यम् प्याखँया सकल अंशय् थ्व अंश भरतनाट्यमया दकलय् थाकूगु अंश खः। पदम् - थ्व अंशय् ७पू पंक्तियुक्त वन्दना जुइ। थ्व वन्दना संस्कृत, तेलुगु, तमिल भासय् जुइ। थ्व अंशय् नर्तकया अभिनय कौशलताया मू परिक्षा जुइ। तिल्लाना - थ्व अंश भरतनाट्यमया अन्तिम अंश ख। थ्व अंशय् बहुविचित्र नृत्यनापं नारी सौन्दर्यया थी-थी लावण्य ब्वयेगु जुइ।
अंग
[सम्पादन]थ्व प्याखँया स्वया मू अंग दु:
- नाट्य: थ्व अंगय् नृत्यया माध्यमं कलाकारं बाखँ कनि।
- नृत: थ्व अंगय् तालया प्रयोग जुइ।
- नृत्य: यह नृत व नाट्यया मिक्षण ख।