Jump to content

नेपालभाषा साहित्य

विकिपिडिया नं
नेपाललिपिइ किपाया क्वसं केशचन्द्र व वय्‌कःया तताःया बाखँया खँ च्वयातःगु

नेपालभासय् च्वयातःगु साहित्ययात नेपालभाषा साहित्य धाइ। प्राचीन संस्कृत ग्रन्थत थुइकेत टीकाया रुपय् वा भाय्‌हिला शुरु जूगु नेपालभाषा साहित्यया ख्यः वर्तमान ईलय् वयाः सिक्क चकंगु दु। हलिं साहित्यय् खनिगु आपालं विधाया ज्या नेपालभाषा साहित्यय् नं जूगु खनेदु। थःगु ताःहाकःगु इतिहासय् नेपालभाषा साहित्यं यक्व उतारचढाव खंगु दु। लिच्छविकालय् लिपिबद्ध वाङ्मयया शुरुवात काल निसें आःतक्कया युगय् थ्व भासं नेपाःया राजभाषा निसें कया प्रतिबन्धित भाय् तक्कया अवस्था खंगु दु। थन्याःगु ताःहाकः इतिहासया झ्वलय् नेपालभाषायात थुइकेत नेपालभाषा साहित्ययात प्राचीन, माध्यमिक व आधुनिक यासें स्वंगु विधाय् बायेछिं।

इतिहास

[सम्पादन]

नेपालभाषा साहित्ययात क्वय् बियातःगु कालखण्डय् बायेछिं-

  • प्राचीन काल
  • माध्यमिक काल
  • आधुनिककाल
    • पूनर्जागरणकाल
    • जेलकाल व प्रतिबन्धितकाल
    • लोकतान्त्रिककाल

प्राचीनकाल

[सम्पादन]

प्राचीनकालया नेपालभाषाया दसुत थीथी अभिलेख, थ्यासापौ आदिइ लुइगु या। नेपालभाषा प्राचीनकालय् संस्कृत भाषा नापं छ्येलातःगु खनेदु। संस्कृत ग्रन्थया अर्थ थुइकेत व संस्कृत ग्रन्थतेत भाय्‌हिलाः नेपालभासय् च्वयेगु ज्या जूगु खनेदु। नापं, प्रशासनिक व बनेज्याया थीथी दस्ताबेज नं नेपालभासय् च्वयातःगु खनेदु। नेपालभाषाया प्राचीनकालया सफूलि हरमेखला (बंगाली तन्त्रया सफूया भाय्‌हिला), नारदस्मृति, अमरकोषया नेपालभासय् टीका, गोपालराजवंशावली आदि मू ख। [] थी थी विधाय् थ्व कालखण्डय् च्वयातःगु छुं सफूत थ्व कथं दु-

चिकित्साशास्त्र
  • औषधसर्वस्व वैद्यकम्
  • ज्योतिराजकरणयागु नेपालभाषा चिकित्सा
  • शावर मन्त्र
  • नेपालभाषा चिकित्सा
  • माधवनिदान
न्यायशास्त्र
  • नारदसंहिता (न्यायविकासिनी)

विधा

[सम्पादन]

नेपालभाषाया थीथी विधा थ्व कथं दु-

उपन्यास

[सम्पादन]

नेपालभासय् उपन्यास छगू न्हूगु विधा ख। थ्व विधा आधुनिककालय् वयाःतिनि शुरु जूगु ख। नेपालभासय् च्वयातःगु छुं उपन्यास थ्व कथं दु-

स्वयादिसँ

[सम्पादन]

लिधंसा

[सम्पादन]
  1. सफू: नेपालभाषा साहित्यया इतिहास, च्वमि:प्रेमशान्ति तुलाधर, पिथना:नेपालभाषा एकेदमि, भाषा:नेपालभाषा, दं: नेसं ११२०