थाइल्यान्द

विकिपिडिया नं
ราชอาณาจักรไทย
Ratcha Anachak Thai

थाइल्याण्ड राजतन्त्र
थाइल्याण्डयागु ध्वांय निशान थाइल्याण्डयागु
ध्वांय निशान
म्ये: Phleng Chat Thai

थाइल्याण्डयागु नक्सा
थाइल्याण्डयागु नक्सा


राजधानी ब्याङ्कक1
13°45′N 100°29′E
तधंगु सहर capital
औपचारिक भाय थाइ भाषा
सरकार Parliamentary democracy and Constitutional monarchy
 - King Rama X
 - Prime Minister अभिसित भेज्जजिभ
Formation  
 - सुखोथाइ राजतन्त्र 1238 
 - Constitutional Monarchy 24 June 1932 
 - Later Constitution 24 August 2007 
क्षेत्रफल  
 - फुकं {{{area}}} किमि² (50th)
  ({{{areami²}}} वर्ग माइल) 
 - लयागु प्रतिशत (%) 0.4 (2,230 km2)
जनसंख्या  
 - December 2007 एस्टिमेटेड 63,038,247 (20th)
 - 2000 सेन्सस् 60,606,947[१]
 - जनघनत्व {{{population_density}}}/किमि² (85th)
({{{population_densitymi²}}}/वर्ग माइल) 
कुल ग्राहस्थ उत्पादन (पि पि पि) 2008 एस्टिमेट
 - फुकं $546.095 billion[२] ([[List of countries by GDP (PPP)|]])
 - प्रति छ्यं $8,225[२] ([[List of countries by GDP (PPP) per capita|]])
मुद्रा Baht (฿) (THB)
ई क्षेत्र (UTC+7)
इन्टरनेट TLD .th
कलिंग कोड +66

थाइल्याण्ड (थाई भाषा ราชอาณาจักรไทย) दक्षिण पूर्व एसियाय् लाःगु छगू स्वतन्त्र देय्‌ ख। थ्व देय्‌या उत्तरय् लाओसम्यानमार, पूर्वय् लाओस व क्याम्बोडिया, दक्षिणय् थाइल्याण्ड खाडीमलेसिया, व पश्चिमय् अन्दमन सागर व म्यानमार ला। थ्व देय्‌या लःया सीमाय् थाइल्याण्ड खाडी धुंका दक्षिणपूर्वय् भियतनाम व दक्षिण पश्चिमय् [[अन्दमन सागर पुलाः भारतइन्डोनेसिया ला। थ्व देय्‌या राजधानी व दक्ले तःधंगु नगर ब्याङ्कक ख। ब्याङ्कक थ्व देय्‌या राजनैतिक, आर्थिक, औद्योगिक व सांस्कृतिक राजधानी नं ख।

थाइल्याण्ड क्षेत्रफल कथं हलिमया ५१गु दक्ले तःधंगु देय्‌ ख। थ्व देय्‌या क्षेत्रफल स्पेनया क्षेत्रफलति हे दु। थ्व देय्‌या क्षेत्रफल करिब ५१३,००० किमि (१९८,००० वर्ग मा) दु। जनसंख्या कथं थ्व देय्‌ हलिमया २०गु दक्ले तःधंगु देय्‌ ख। थ्व देय्‌या जनसंख्या ६ कोटी ३० लखः दु। थ्व देय्‌या करिब ७५% जनता थाइ जातिया दु धाःसा १४% चिनिया मूल, व ३% मलेय जातिया दु;[३] मेमेपिं मनुय् चिधंगु समुदाय दसु मोन, ख्मेर व थी-थी पहाडी मनुत दु। थ्व देय्‌या आधिकारिक भाषा थाइ भाषा ख। थ्व देय्‌या करिब ९५% जनसंख्यां बौद्ध धर्म हनि।

थाइल्याण्ड हलिमय दक्ले अप्व बौद्ध विश्वास दूगु देय्‌ ख। थ्व देय्‌या राष्ट्रिय धर्म थेरवाद बौद्ध धर्म ख गुकियात ९५% जनसंख्यां हनि [४]। थाइल्याण्डया संस्कृति व परम्पराय् भारतीय, चिनिया व पाश्चात्य परम्पराया तःधंगु प्रभाव दु।

थाइल्याण्ड छगू संवैधानिक राजतन्त्रात्मक देय्‌ ख। थ्व देय्‌या जुजु भुमिबोल अदुल्यादेज ख। वय्‌कः चक्री राजवंशया ९म्ह जुजु ख। वय्‌कः बागु शताब्दी स्वया अप्व ई तक्क जुजु जुयादी धुंकल, अतः, वय्‌कः थाइ इतिहासय् दक्ले ताःहाकगु ई तक्क शासन याइम्ह जुजु व आःया हलिमय् दक्ले ताःहाकगु ई तक्क शासन याइम्ह जुजु नं ख। जुजुयात राष्ट्राध्यक्ष, सेनाध्यक्ष, बौद्ध धर्मया संरक्षक, व धर्मया रक्षकया रुपय् कायेगु या। थाइल्याण्ड युरोपेली शक्तितेसं गबिलें नं थःगु अधीनय् तये मफुगु छगू जक्क दक्षिणपूर्व एसियाली राष्ट्र ख। तर थ्व देय्‌यात द्वितीय विश्व युद्धय् धाःसा जापानं थःगु अधीनय् तल।

सन् १९८५ व सन् १९९५या दथुइ थ्व देशय् यक्व आर्थिक विकास जुल। आःया ईले थ्व देय्‌ नव औद्योगिक राष्ट्रय् ला। थुकिया अर्थतन्त्रया मेरुदण्ड थ्व देय्‌या निर्यात व पर्यटन (विशेषयाना पताया, ब्याङ्कक, व फुकेत थें न्याःगु पर्यटकीय स्थल)य् आधारित दु [५][६]

इतिहास[सम्पादन]

आःया थाई भूभागय् मनू करिब १०,००० दँ निसें च्वना वयाच्वंगु दु। ख्मेर साम्राज्यया पतन न्ह्यः थन यक्व राज्य, दसु ताई, मलय, ख्मेर इत्यादि दयाच्वन। सन् १२३८स सुखोथाई राज्यया स्थापना जुल, गुकियात न्हापांगु बौद्ध थाई (स्याम) राज्य धका लुमंकिगु या। करिब १ सदी धुंका अयुध्याया राज्यं सुखाथाईय् थःगु प्रभुता स्थापित यात। सन् १७६७स अयुध्याया पतन (बर्मा द्वारा) धुंका थोम्बुरी राजधानी जूवन। सन् १७८२स बैंककय् चक्री राजवंशया स्थापना जुल। थ्व नापं आधुनिक थाइल्यान्दया इतिहास आरम्भ जुल।

युरोपियन शक्तित नाप जूगु हतालय् स्यामया छुं प्रदेश त्वतेमाल। थौं थ्व प्रदेशत बर्मा व मलेशियाया अंश जुयाच्वंगु दु। लिउ हलिम हताःय् थ्व देसं जापानयात ग्वहालि यात धाःसा हताः धुंका अमेरिकायात। सन् १९९२स जूगु सत्ता पलटं थाइल्यान्दयात छगू संवैधानिक राजतन्त्र दयेकल।

भूगोल[सम्पादन]

थ्व देय्‌ दक्षिण पूर्वी एसियाय् ला।

थाइल्यान्दया प्रान्त[सम्पादन]

थाइल्यान्दयात आधिकारिक रुपय् क्वे बियाःतःगु प्रान्तय् बायेछिं-

Map showing the 76 provinces of Thailand
उत्तर थाइल्यान्द
  1. चियाङमै प्रान्त
  2. चियाङराय प्रान्त
  3. लंपाङ प्रान्त
  4. लंबून प्रान्त
  5. मै हःङ सःन प्रान्त
  6. न‌ान प्रान्त
  7. बःयाओ प्रान्त
  8. बैर प्रान्त
  9. उत्तरदित प्रान्त

पश्चिम

  1. काञ्चनपुरी(Kanchanaburi)
  2. बेजरपुरी(Phetchaburi)
  3. परःचवपगीरीखाइनध‌(Prachuap Khiri Khan)
  4. राजपुरी(Ratchaburi)
  5. ताक(Tak)

उत्तरपूर्व थाइल्यान्द

  1. अंनाचेचरिञ(Amnat Charoen)
  2. पुरीराइमय‌(Buri Ram)
  3. जाइयभूमि(Chaiyaphum)
  4. कालसिनधु‌(Kalasin)
  5. खअन कैन(Khon Kaen)
  6. लोएइ(Loei)
  7. महासारगाम(Maha Sarakham)
  8. मुकताहार(Mukdahan)
  9. नगरबनम(Nakhon Phanom)
  10. नगरराजसीमा(Nakhon Ratchasima)
  11. हनअङपाइवलंभू(Nongbua Lamphu)
  12. हनअङगाय(Nong Khai)
  13. र‌अयेअःत(Roi Et)
  14. सकलनगर(Sakon Nakhon)
  15. शरीसःकेकष(Sisaket)
  16. सुरिनदर‌(Surin)
  17. अपुलराजधानी(Ubon Ratchathani)
  18. अुतरधानी(Udon Thani)
  19. योसधर(Yasothon)

दथु थाइल्यान्द

  1. आङदअङ(Ang Thong)
  2. बरः नगर शरी अयुधया(Phra Nakhon Si Ayutthaya)
  3. विशेष सरकार क्षेत्र, ब्याङ्कक
  4. जाइयनाद(Chainat)
  5. कंबैङेबजर(Kamphaeng Phet)
  6. लबपुरी(Lopburi)
  7. नगरनायक(Nakhon Nayok)
  8. नगरपठम(Nakhon Pathom)
  9. नगरसवररग‌(Nakhon Sawan)
  10. ननदपुरी(Nonthaburi)
  11. पदुमधानी(Pathum Thani)
  12. बेजरपूरण‌(Phetchabun)
  13. बिचितर(Phichit)
  14. बिषणुलोक(Phitsanulok)
  15. सुखोदाइय(Sukhothai)
  16. समुदरपराकार(Samut Prakan)
  17. समुदरसागर(Samut Sakhon)
  18. समुदरसङगराम(Samut Songkhram)
  19. सरःपुरी(Saraburi)
  20. सिङह‌पुरी(Sing Buri)
  21. सुबररणपुरी(Suphanburi)
  22. अुदाइयधानी(Uthai Thani)

पूर्व थाइल्यान्द

  1. छःेजिङेदरा(Chachoengsao)
  2. चाइनदपुरी(Chanthaburi)
  3. जलपुरी(Chon Buri)
  4. पराचीनपुरी(Prachinburi)
  5. रःयअङ(Rayong)
  6. सरःकै‌व(Sa Kaeo)
  7. तरात(Trat)

दक्षिण थाइल्यान्द

  1. जुमबर(Chumphon)
  2. करःपी‌(Krabi)
  3. नगरशरीधररमराज(Nakhon Si Thammarat)
  4. नराधिवास(Narathiwat)
  5. पाइततानी(Pattani)
  6. बाइङङा(Phang Nga)
  7. बाइदलुङ(Phatthalung)
  8. फुकेत(Phuket)
  9. रःनअङ(Ranong)
  10. सतूल(Satun)
  11. सङखला(Songkhla)
  12. सुराषटर‌धानी(Surat Thani)
  13. तराइङ(Trang)
  14. यःला(Yala)

अर्थतन्त्र[सम्पादन]

राजनीति[सम्पादन]

लिधंसा[सम्पादन]

  1. Population and Housing Census 2000, National Statistical Office
  2. २.० २.१ Thailand. International Monetary Fund. 2009-04-22 कथं।
  3. CIA World Factbook Thailand, CIA World Factbook.
  4. Population by religion, sex, area and region, National Statistic Office of Thailand.
  5. Thailand and the World Bank, World Bank on Thailand country overview.
  6. The Guardian, Country profile: Thailand, 25 April 2009.